Những người mẹ "peidu" từ bỏ bạn bè, đời sống xã hội, sự nghiệp và thời gian cho bản thân. Cả cuộc đời họ chỉ xoay quanh con cái.
Tất cả sự hy sinh đó chỉ dựa vào niềm hy vọng duy nhất rằng con cái họ sẽ đạt điểm cao, vào trường đại học tốt và phá vỡ vòng luẩn quẩn nghèo khó, theo Sixth Tone.
Mùa hè năm 2021, Qi Weiwei, nhà nghiên cứu khoa học xã hội, đã đến thăm quận Dongzhi, thuộc tỉnh An Huy (Trung Quốc) trong chuyến đi thực nghiệm.
Tại đây, Qi gặp một bà mẹ ở độ tuổi 30, có chồng làm công việc trang trí ở Bắc Kinh. Người mẹ này đã từ bỏ công việc ở thành phố và dành toàn bộ thời gian cho 2 con gái đang đi học.
Khi tiếp xúc với nhiều phụ nữ, Qi nhận thấy đây là chuyện khá phổ biến ở các gia đình nông thôn.
"Một người mẹ khác từng làm việc ở Thượng Hải cùng chồng và để con dưới quê học tiểu học. Đứa trẻ thường không làm bài, ông bà thì bất lực. Vì vậy, giáo viên đã gọi cho người mẹ và yêu cầu cô trở về quản con", Qi kể.
 |
| Những người mẹ dành cả đời để kèm con học với hy vọng giáo dục sẽ giúp thoát nghèo. Ảnh: ABC. |
Áp lực
Qi nhận thấy các bà mẹ thường bỏ việc hoàn toàn khi con họ học năm 3 ở trường trung học cơ sở.
“Sau năm đó, học sinh có thể tiếp tục học lên phổ thông hoặc học nghề. Các phụ huynh không tin tưởng trường dạy nghề. Vì vậy, họ dành hết tâm sức để cho con vào trường cấp 3 và đại học”, Qi nói.
Thông thường, một ngày của những người mẹ "peidu" sẽ diễn ra trong những căn hộ nhỏ, được thuê gần trường học của con họ. Họ nấu các bữa ăn và đưa đón con. Sau giờ học, họ theo dõi biểu cảm của con và luôn kèm cặp chúng.
“Một số bà mẹ quản con rất sát sao. Ví dụ, nếu quãng đường giữa nhà và trường mất 20 phút để đi mà đứa trẻ không về nhà trong khoảng thời gian đó, người mẹ sẽ gọi giáo viên”, Qi cho biết.
"Nhiều đứa trẻ phải chịu áp lực lớn, cảm thấy không có tự do và bắt đầu nổi loạn, cãi lời mẹ. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trở nên căng thẳng".
Khi trò chuyện với những bà mẹ, Qi dễ dàng nhận thấy sự lo âu, mệt mỏi. Họ nói về sự cô độc trong cuộc sống hàng ngày: ở nơi xa nhà, ít tương tác xã hội, chủ yếu trò chuyện với những người mẹ khác cùng cảnh ngộ.
Hầu hết không có công việc. Giờ làm việc của họ cũng trái ngược với dân văn phòng nên khó hòa nhập.
 |
| Nơi nhiều người mẹ "peidu" làm việc sau khi bỏ phố về quê. Ảnh: Qi Weiwei. |
Sự hy sinh vô ích?
Theo Qi, những người mẹ "peidu" bị kẹt giữa tư tưởng của vùng nông thôn và thành thị. Họ đã trải nghiệm cuộc sống thành phố và hiểu giá trị của giáo dục. Tuy nhiên, họ cũng mang truyền thống đặt gia đình, con cái lên hàng đầu. Vì vậy, họ trở về nhà và chấp nhận hy sinh cho thế hệ sau.
“Tuy nhiên, phần lớn cảm thấy áp lực từ xã hội và con cái. Nếu không kèm con học, người thân và bạn bè sẽ đồn thổi về họ. Hoặc khi thấy những đứa trẻ khác được đến trường cùng mẹ, con họ sẽ muốn được mẹ mình đồng hành", Qi giải thích.
Nhà trường cũng áp đặt kỳ vọng vào phụ huynh. Nếu có cha mẹ ở gần, việc giảng dạy sẽ suôn sẻ hơn và trẻ được hỗ trợ phát triển.
Hiện nay, ngày càng nhiều gia đình chú trọng đến con cái từ rất sớm. Trước đây, các bà mẹ thường bắt đầu kèm cặp con từ năm 3 trung học phổ thông, nhưng bây giờ là từ năm 3 trung học cơ sở. Một số thậm chí bắt đầu khi con họ học tiểu học.
 |
| Sự hy sinh của những người mẹ "peidu" chưa chắc đã có thành quả. Ảnh: CGTN. |
Nhưng sự hy sinh có thực sự xứng đáng?
Là một nhà nghiên cứu, Qi tỏ ra bi quan. “Đối với đa số các bậc phụ huynh, sự kèm cặp không giúp ích nhiều. Cuối cùng, chỉ một số ít học sinh đạt điểm cao và vượt qua kỳ thi đại học”, cô cho biết
Các chuyên gia nghiên cứu hiện tượng này cũng có kết luận tương tự tại các làng, thị trấn ở tỉnh Cam Túc, Sơn Tây, Hồ Bắc, thuộc miền Trung và miền Tây của Trung Quốc.
Với nguồn lực giáo dục hạn chế ở nơi họ sống, những bà mẹ "peidu" phải đối mặt với viễn cảnh con mình sẽ bị điểm trung bình hoặc không thể thi vào đại học, bất kể sự hy sinh lớn lao.
"Tất cả những gì họ có thể làm là chăm sóc cho cuộc sống hàng ngày của con, đảm bảo chúng ăn uống đầy đủ", Qi nói.
Những cơ hội đã mất
Ngoài sự thất vọng, các bà mẹ còn buồn phiền về những cơ hội đã mất của họ.
“Khi thời gian kèm cặp con kết thúc, nhiều bà mẹ đã sang độ tuổi 40-50 và không thể đi làm nữa. Họ buộc phải sống dựa vào chồng hoặc tìm những công việc không đòi hỏi tay nghề cao, chẳng hạn như rửa bát”, Qi nói.
Họ thường chôn chặt những hối tiếc về chuyện không có công việc, bạn bè, kết nối xã hội hay ý nghĩa cuộc sống cá nhân.
Dù cả đời gắn bó với gia đình, những người mẹ này gần như không có một mái ấm.
"Khi ốm và sốt, họ không thể nương tựa vào chồng. Thay vào đó, họ vẫn phải nấu ăn cho con cái và đưa chúng đi học, trong khi chồng họ kiếm tiền ở thành phố", Qi nói.
 |
| Những người mẹ "peidu" thường hối tiếc cuộc sống và cơ hội đã mất. Ảnh: Qi Weiwei. |
Theo Qi, một số bà mẹ đã thành công nuôi dạy con, nhưng phải trả giá đắt.
Qi gặp một người phụ nữ có con gái đã vào được trường đại học tốt. Tuy nhiên, mối quan hệ của họ đã trở nên rất căng thẳng khi người con học cấp 2.
"'Peidu' rất quan trọng. Những nỗ lực của tôi đều xứng đáng", người mẹ này chia sẻ với Qi.
Giờ đây, bà đang tập trung kèm cậu con trai mới bắt đầu học năm nhất trung học cơ sở.
“Nếu tôi không sát sao, các con sẽ trách tôi vì khiến chúng bị điểm kém và không thể vào được trường đại học tốt. Tôi đã cố gắng hết mình, nên dù kết quả thế nào, ít nhất lương tâm tôi cũng thanh thản", người mẹ chia sẻ.
