Liên tiếp trong những ngày gần đây, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), tiếp nhận các bệnh nhân đột quỵ não đến viện quá muộn, qua thời gian vàng có thể cứu chữa.
Trường hợp đầu tiên là người bệnh 60 tuổi, khỏe mạnh, quê Thái Bình, được đưa đến Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, vì tê yếu nửa người trái. Kíp trực ra đón bệnh nhân với hy vọng có thể điều trị tái tưới máu để "cứu não". Tuy nhiên, khi được biết bệnh nhân bị đột quỵ từ 26 tiếng trước, mọi hy vọng của bác sĩ dường như tiêu tan.
Khi được hỏi tại sao đến viện muộn, bệnh nhân cho biết: "Bác sĩ không biết là khi bị đột quỵ thì phải nằm bất động à? Để não được nghỉ ngơi. Nhưng tôi càng nằm nghỉ ngơi, tay chân bên yếu mãi vẫn không cải thiện, nên tôi bảo con đưa đi viện".
 |
| Khi người thân bị đột quỵ não, bạn cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Ảnh: Healthgrades. |
Một ca lâm sàng khác là nữ bệnh nhân hơn 60 tuổi, sức khỏe hoàn toàn khỏe mạnh. Vào một buổi sáng trước khi ra công viên tập thể dục, bà đột nhiên thấy hơi yếu nhẹ và tê bì nửa người phải, kèm méo miệng nhẹ. Bà nghĩ bị trúng gió nhẹ nên tự đi vào giường nghỉ. Con gái của bà gọi bác sĩ châm cứu đến tập và điều trị cho bà. Nhưng sau một ngày tình trạng không cải thiện, gia đình quyết định đưa bà đến Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Tuy nhiên, lúc này, bệnh nhân đã qua giờ vàng để cứu não.
Các bác sĩ tại Trung tâm Đột quỵ cho biết còn rất nhiều ca lâm sàng về bệnh nhân đột quỵ não khác đến cấp cứu trong tình trạng muộn, qua mất giờ vàng. Trường hợp nặng thì tử vong, nhẹ thì tàn phế suốt đời.
6 điều cần làm với người bị đột quỵ não
PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết đột quỵ não có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, PGS Tôn khuyến cáo điều tối quan trọng khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng.
- Lập tức gọi xe cứu thương: Gọi cứu thương là lựa chọn thông minh nhất khi người thân của bạn bị đột quỵ. Xe cứu thương sẽ đưa người bệnh đến địa điểm có thể thực hiện kỹ thuật cấp cứu đột quỵ chuẩn và nhanh nhất. Nhân viên y tế có thể hỗ trợ cứu bệnh nhân trên đường đến bệnh viện và làm giảm tác động của đột quỵ não.
- Phải nói "đột quỵ não" với nhân viên cấp cứu: Khi bạn gọi cấp cứu, hãy thông báo rằng bạn nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ não. Nhân viên cấp cứu sẽ chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ đến.
 |
| Khi nghi ngờ người thân bị đột quỵ não, bạn không để họ tự đi tới bệnh viện. Ảnh: Healthcare. |
- Theo dõi các triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh: Người thân của bạn có thể không giao tiếp được tại bệnh viện. Vì vậy, trong khi chờ xe cứu thương đến, bạn hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Đặc biệt là các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng gì không?
Bạn cần ghi lại tất cả thông tin bao gồm: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường...
- Khuyến khích người bệnh nằm xuống: Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã, bạn đừng cố di chuyển họ.
- Thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR): Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy, bạn hãy đánh giá tình trạng hô hấp, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi...
- Phải bình tĩnh: Người nhà phải cố gắng giữ bình tĩnh trong suốt quá trình chờ cứu thương đến.
3 điều không nên làm
Bên cạnh những việc cần làm, PGS Mai Duy Tôn cũng khuyến cáo những điều không nên làm với bệnh nhân đột quỵ não.
- Không được cho người bệnh uống thuốc: Dù aspirin là chất làm loãng máu, bạn không được cho người bệnh uống nó hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác. Cục máu đông chỉ là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào, bạn tuyệt đối không cho họ uống thuốc.
- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì: Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não. Bởi bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể bị rối loạn nuốt. Do đó, việc cho người bệnh ăn hoặc uống có thể gây nghẹn, sặc, dẫn đến suy hô hấp và viêm phổi.
- Không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện: Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu bạn phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não, tuyệt đối không để họ tự đi xe đến viện mà hãy gọi cấp cứu.
