Nỗi lo sợ của thế giới khi El Nino trở lại

Các nhà khoa học lo ngại về một năm 2023 nóng lịch sử khi nhiệt độ toàn cầu tăng đột biến. Ảnh: Reuters.

Nhiệt độ toàn cầu đã tăng nhanh đến mức thiết lập kỷ lục trong tháng này - một dấu hiệu đáng ngại của cuộc khủng hoảng khí hậu giữa lúc hiện tượng El Nino cận kề.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu sơ bộ từ đầu tháng 6 đến nay cao hơn gần một độ C so với những con số được ghi nhận trước đó trong cùng tháng tính từ năm 1979, theo Guardian.

Mặc dù tháng 6 vẫn chưa kết thúc và có thể không xác lập kỷ lục nhiệt độ mới cho tháng này, các nhà khoa học khí hậu nhận định xu hướng trên nhất quán với tình trạng nóng lên toàn cầu ngày càng gia tăng. Điều đó có thể khiến 2023 vượt năm 2016, trở thành năm nóng nhất từng được ghi nhận.

Việc đốt nhiên liệu hóa thạch thường khiến Trái Đất nóng lên trong dài hạn. Cùng với đó, sự xuất hiện của hiện tượng El Nino càng khiến nhiệt độ tăng lên đáng kể.

Tuần trước, Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) tuyên bố hiện tượng El Nino đã xuất hiện và sẽ “dần dần mạnh lên” vào đầu năm tới.

"Bất thường"

Reuters ngày 20/4 dẫn lời các nhà khoa học khí hậu cho biết thế giới có thể phá vỡ kỷ lục nhiệt độ trung bình mới vào năm 2023 hoặc 2024, do biến đổi khí hậu và sự quay trở lại của hiện tượng thời tiết El Nino.

Michael Mann, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Pennsylvania, khẳng định tình trạng nóng lên do con người gây ra sẽ trở nên trầm trọng hơn vì El Nino - một hiện tượng thường làm khiến nhiệt độ toàn cầu tăng 0,1-0,2 độ C.

“Sự bất thường về nhiệt độ bề mặt toàn cầu đang ở hoặc gần mức kỷ lục. Năm 2023 gần như chắc chắn sẽ là năm nóng nhất được ghi nhận. Điều đó có thể đúng với hầu như mọi năm xảy ra El Nino trong tương lai, chừng nào chúng ta còn tiếp tục làm hành tinh nóng lên bằng việc đốt nhiên liệu hóa thạch và ô nhiễm carbon”, ông Mann nói thêm.

Trong khi đó, Mika Rantanen, nhà khí tượng học Phần Lan, cho biết nhiệt độ tăng đột biến từ đầu tháng đến nay là “bất thường” và “khá chắc chắn” rằng nó sẽ dẫn đến một tháng 6 nóng kỷ lục.

Khói mù từ các đám cháy rừng ở Canada bao trùm thành phố New York (Mỹ). Ảnh: Reuters.

Những đợt nắng nóng kỷ lục, nghiêm trọng đã bao trùm nhiều khu vực từ Puerto Rico đến Siberia đến Tây Ban Nha trong năm nay. Sức nóng gay gắt ở Canada đã góp phần gây ra những đám cháy rừng lớn, khiến khói mù bao trùm thành phố New York và Washington.

Trong bản cập nhật của NOAA hôm 14/6, thế giới đã có tháng 5 nóng thứ ba trong 174 năm. Bắc Mỹ và Nam Mỹ đều có tháng 5 nóng nhất từng được ghi nhận.

Trong khi đó, NOAA lại thận trọng hơn về khả năng lập kỷ lục nhiệt của năm 2023. Cơ quan này cho rằng khả năng đó là 12%, nhưng khẳng định gần như chắc chắn năm nay sẽ nằm trong top 10 năm nóng nhất và rất có thể sẽ nằm trong top 5.

Vào tháng 5, Tổ chức Khí tượng Thế giới cảnh báo rằng nhiệt độ toàn cầu có thể sẽ tăng cao trong 5 năm tới, do hiện tượng El Nino cũng như khí thải gây ra. Một năm nóng kỷ lục mới gần như sẽ xảy ra trong giai đoạn này.

Bên cạnh đó, Guardian cho biết có khả năng cao nhiệt độ trung bình sẽ vượt ngưỡng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Chính phủ các nước nhận định tại ngưỡng này, các đợt nắng nóng, hạn hán, lũ lụt và các tác động khí hậu khác sẽ trở nên tồi tệ hơn đáng kể.

Friederike Otto, giảng viên tại Viện nghiên cứu Grantham của Đại học Hoàng gia London, cho biết hiện tượng El Nino có thể làm trầm trọng hơn những tác động của biến đổi khí hậu mà các quốc gia đang phải đối mặt, bao gồm những đợt nóng và hạn hán kéo dài.

"Nếu xuất hiện El Nino, có nhiều khả năng năm 2023 sẽ còn nóng hơn năm 2016 do thế giới vẫn nóng lên và con người tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch", ông Otto nhận định. Năm 2016 là năm nóng nhất từng được ghi nhận, trùng với thời điểm hiện tượng El Nino đang diễn ra mạnh mẽ.

Lời cảnh báo

Trong khi nhiều người đang cảm nhận được sức nóng trên đất liền, một đợt nóng ấm thậm chí còn đáng chú ý hơn đang diễn ra ở trên biển. Vào tháng 5, NOAA đã xác nhận tháng thứ hai liên tiếp nhiệt độ bề mặt đại dương cao kỷ lục.

Nhiệt độ tăng cao ở các đại dương, vốn bao phủ 70% bề mặt địa cầu, ảnh hưởng đến nhiệt độ toàn cầu nói chung, cũng như tác động đến các quần thể cá, rạn san hô và khiến mực nước biển ven bờ dâng cao.

“Các đại dương đang dần dần ấm lên, nhưng chúng ta đang chứng kiến nhiệt độ kỷ lục. Điều này chắc chắn là đáng báo động vì chúng ta đang dự đoán El Nino sẽ mạnh lên”, Ellen Bartow-Gillies, một nhà khoa học khí hậu tại NOAA, cho biết.

“Điều đó chắc chắn sẽ có tác động đến phần còn lại của thế giới”, bà chia sẻ thêm.

Năm 2023 có thể trở thành năm nóng kỷ lục. Ảnh: Reuters.

Bất kể năm 2023 có phải là năm nóng nhất từng được ghi nhận hay không, các nhà khoa học cảnh báo rằng tác động ngày càng tăng của khủng hoảng khí hậu đang trở nên rõ ràng và sẽ không chậm lại cho đến khi lượng khí thải nhà kính được cắt giảm triệt để.

“Nếu không cắt giảm khí thải mạnh hơn, những thay đổi mà chúng ta đang thấy chỉ là khởi đầu của những tác động bất lợi mà chúng ta có thể chứng kiến. Năm nay và những hiện tượng cực đoan mà chúng ta đã chứng kiến cho đến nay nên được coi là một lời cảnh báo”, Natalie Mahowald, một nhà khoa học khí quyển tại Đại học Cornell, khẳng định.