Phát hiện dấu tích 'bạo lực' bên trong Sao Hỏa

Những cú va chạm từ 4,5 tỷ năm trước tạo ra phần lõi đặc biệt cho Sao Hỏa. Ảnh: Imperial College London.

Theo nhà khoa học hành tinh Constantinos Charalambous tại Imperial College London (Anh) và các cộng sự, những khối đá ở ruột Sao Hỏa chính là hóa thạch địa chất nằm sâu trong lớp manti của hành tinh này. Chúng được hình thành từ khoảng 4,5 tỷ năm trước, khi Hệ Mặt Trời còn hỗn loạn và các hành tinh liên tục hứng chịu những vụ va chạm dữ dội.

Thông qua phân tích dữ liệu được thu thập từ năm 2018 đến năm 2022, từ đó lập bản đồ chi tiết đầu tiên về cấu trúc bên trong sao Hỏa, các nhà khoa học phát hiện nhiều mảnh vật chất có kích thước tới 4 km vẫn còn nguyên vẹn dưới lớp manti.

Đây là tàn dư từ những đại dương dung nham từng bao phủ hành tinh đỏ sau các cú va chạm khổng lồ. Khi dung nham nguội và kết tinh, chúng để lại dấu ấn hóa học độc đáo và hiện vẫn được bảo tồn.

Trong khi Trái đất có lớp vỏ và manti chuyển động không ngừng và liên tục "tái chế" qua các đợt kiến tạo, Sao Hỏa lại chỉ có một lớp vỏ duy nhất, gần như bất động trong suốt hàng tỷ năm. Chính sự ì ạch đó khiến hành tinh đỏ có thể lưu giữ gần như nguyên vẹn dấu vết của những ngày đầu Hệ Mặt Trời xuất hiện.

ScienceAlert nói rằng phát hiện này gợi nhớ giả thuyết về Trái Đất từng bị một thiên thể lớn va chạm, từ đó tạo ra Mặt Trăng. Sau vụ va chạm, các bằng chứng ban đầu trên Trái Đất đã biến mất. Ngược lại, bằng chứng trên Sao Hỏa vẫn được bảo tồn cho đến ngày hôm nay.

Các nhà nghiên cứu cho rằng việc tìm thấy những “hóa thạch manti” này mang lại góc nhìn độc nhất về lịch sử địa chất và tiến hóa nhiệt hóa học của các hành tinh đất đá không có kiến tạo mảng.

"Sự tiến hóa này mang ý nghĩa then chốt trong việc tìm hiểu điều kiện tiên quyết cho khả năng tồn tại sự sống trên những thiên thể đá trong Hệ Mặt Trời và nhiều điều hơn thế", nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.