Các nhà nghiên cứu tại Đại học British Columbia, Canada, phát hiện lỗ hổng chính trên tất cả biến chủng SARS-CoV-2, bao gồm cả biến chủng phụ của Omicron như BA.1, BA.2. Các phát hiện được công bố ngày 19/8 trên tạp chí Nature Communications. Nhờ điểm yếu này, chúng ta có thể nhắm mục tiêu tiêu diệt Covid-19 bằng cách trung hòa các kháng thể, mở đường cho những phương pháp điều trị hiệu quả phổ biến trên biến chủng mới.
Điểm yếu hầu như không thay đổi dù SARS-CoV-2 tiến hóa
Nghiên cứu mới sử dụng kính hiển vi điện tử lạnh để khám phá cấu trúc cấp độ nguyên tử của điểm dễ bị tổn thương nhất trên protein gai SARS-CoV-2. Nó còn được gọi là một epitope. Bài báo cũng mô tả thêm về đoạn kháng thể V H Ab6, có thể gắn vào vị trí này và vô hiệu hóa từng biến chủng chính.
Giáo sư, tiến sĩ Sriram Subramaniam, Đại học British Columbia, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "SARS-CoV-2 là loại virus có khả năng thích ứng cao. Nó đã phát triển để vượt qua hầu hết phương pháp điều trị bằng kháng thể hiện có, cũng như phần lớn khả năng miễn dịch do vaccine và tự nhiên mang lại. Nghiên cứu này cho thấy điểm yếu hầu như không thay đổi giữa các biến chủng và có thể bị trung hòa bởi một đoạn kháng thể. Nó tạo tiền đề cho việc thiết kế các phương pháp điều trị mọi loại biến chủng nCoV, giúp được nhiều người dễ bị tổn thương".
Các kháng thể được cơ thể chúng ta sản xuất tự nhiên để chống lại nhiễm trùng. Nhưng nó cũng được tạo ra trong phòng thí nghiệm và sử dụng cho bệnh nhân như một phương pháp điều trị. Một số phương pháp điều trị bằng kháng thể đã được phát triển cho người mắc Covid-19 nhưng hiệu quả của chúng giảm rõ rệt khi các biến chủng lây lan mạnh như Omicron xuất hiện.
 |
| Phát hiện về kháng thể V H Ab6 được cho là có thể giải bài toàn khó về Covid-19 hiện nay. Ảnh: Freepik. |
Theo tiến sĩ Subramaniam, "các kháng thể gắn vào virus theo cách thức rất cụ thể, như chiếc chìa khóa đi vào ổ khóa. Nhưng khi virus đột biến, chiếc chìa khóa sẽ không còn phù hợp nữa". Ông Subramaniam và cộng sự đang tìm kiếm chìa khóa chính hay nói cách khác là kháng thể tiếp tục vô hiệu hóa được virus ngay cả khi SARS-CoV-2 đột biến hàng nghìn lần.
Chìa khóa chính được xác định trong bài báo này là đoạn kháng thể V H Ab6. Họ đã chứng minh nó có hiệu quả chống lại các biến chủng như Alpha, Beta, Gamma, Delta, Kappa, Epsilon và Omicron. Mảnh kháng thể này vô hiệu hóa SARS-CoV-2 bằng cách gắn vào epitope trên protein gai và ngăn chặn virus xâm nhập tế bào người.
Tập trung vào điểm yếu của SARS-CoV-2
Nhóm chuyên gia của Đại học British Columbia vốn nổi tiếng trong việc sử dụng cryo-EM để làm rõ các tương tác giữa protein-protein và protein-kháng thể ở độ phân giải nguyên tử.
Trong một bài báo khác đã được xuất bản vào đầu năm nay trên tạp chí Science, họ là những người đầu tiên báo cáo cấu trúc của vùng tiếp xúc giữa protein gai của Omicron và thụ thể ACE2. Phát hiện này đã cung cấp lời giải ở cấp độ phân tử vì sao Omicron lây lan nhanh gấp nhiều lần biến chủng khác.
Bằng cách lập bản đồ cấu trúc phân tử của mỗi protein gai, nhóm nghiên cứu tìm kiếm các khu vực dễ bị tổn thương có thể mang tới phương pháp điều trị mới. Và phát hiện về kháng thể V H Ab6 đã mở ra lĩnh vực hoàn toàn mới trong điều trị các biến chủng nCoV khác nhau.
 |
| nCoV đột biến liên tục khiến hiệu quả của vaccine và miễn dịch tự nhiên suy giảm nhanh chóng. Ảnh: Reuters. |
Tiến sĩ Subramaniam cho biết lỗ hổng quan trọng này có thể dùng để các nhà sản xuất thuốc tìm ra công thức điều trị "tất cả trong một". Vị trí này tương đối ổn định, không có đột biến, do đó, các phương pháp điều trị sẽ có hiệu quả với biến chủng hiện tại và thậm chí sắp xuất hiện trong tương lai.
"Chúng tôi đang có bức tranh rất rõ ràng về vị trí dễ bị tổn thương nhất của virus. Mọi tương tác mà protein gai tạo ra với kháng thể đều nằm ở vị trí này. Đây sẽ là chìa khóa để phát triển hàng loạt phương pháp điều trị kháng thể. Chúng ta sẽ thay đổi cuộc chiến chống lại Covid-19", tiến sĩ Subramaniam nói thêm.
Sự tiến hóa mạnh mẽ của nCoV đang là rào cản với giới khoa học. Bởi các vaccine, liệu pháp điều trị hiện tại dựa trên trình tự gene của chủng nCoV cách đây 3 năm. Trải qua hàng nghìn đột biến, biến chủng SARS-CoV-2 đã thích nghi tốt hơn và dễ dàng né tránh miễn dịch. Điều đó khiến hiệu quả của vaccine, miễn dịch tự nhiên suy giảm nhanh chóng. Việc tìm ra điểm yếu của nCoV và bào chế vaccine, thuốc điều trị là cách duy nhất giải quyết được tình trạng này.
Hơn 27 năm phát triển tại thị trường Việt Nam với sứ mệnh cao cả "Vì một Việt Nam khỏe mạnh hơn", Lifebuoy là sản phẩm diệt khuẩn bán chạy hàng đầu đã và đang đóng góp vào sứ mệnh phòng chống dịch bệnh. Bằng cách lan tỏa thói quen rửa tay và giữ gìn vệ sinh cá nhân, Lifebuoy hướng đến nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe, an toàn cho cả cộng đồng.
Cùng Lifebuoy đánh bay nỗi lo bệnh truyền nhiễm và an toàn chung sống với dịch Covid-19. Lifebuoy chưa? Lifebuoy đi!
