Chị Trần Thị Diên (42 tuổi, ở Nam Đinh) cho biết, chị lấy chồng từ năm 2005. Từ đó đến nay vợ chồng chị Diên sống chung cùng bố mẹ chồng trên mảnh đất rộng gần 300 m². Mảnh đất này đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ - sổ đỏ) từ năm 2000, đứng tên hộ gia đình.
 |
| Sổ đỏ hộ gia đình, con dâu có được chia thừa kế không? Ảnh minh họa. |
Gần 20 năm qua, vợ chồng chị cùng các con vẫn ở đây, có thời gian còn góp tiền sửa sang lại nhà cửa, làm cổng rào, lát sân...
"Năm ngoái, bố chồng tôi mất đột ngột, không để lại di chúc. Nay gia đình đang bàn chuyện phân chia mảnh đất, tôi mới giật mình nghĩ: mình sống ở đây gần 20 năm, cùng chăm lo, gìn giữ mảnh đất này, nhưng là con dâu mình có được chia phần nào trong mảnh đất đứng tên hộ gia đình không?”, chị Diên thắc mắc.
Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp cho biết: Quyền sử dụng đất thuộc hộ gia đình là vấn đề rất phức tạp trong luật đất đai trước đây, bởi vậy Luật đất đai 2024 đã có quy định cụ thể để giải quyết.
Theo Luật đất đai năm 2013 trở về trước, chủ thể sử dụng đất có thể là cá nhân, hộ gia đình, tổ chức sử dụng đất. Theo đó hộ gia đình là ai thì pháp luật chưa có khái niệm cụ thể.
Nhiều địa phương cấp GCNQSDĐ theo một mẫu chung là hộ gia đình mà không xác minh làm rõ trong hộ gia đình đó gồm những ai, có phải là những thành viên có tên trong sổ hộ khẩu hay không. Dẫn đến thời gian qua rất nhiều vụ việc tranh chấp liên quan đến GCNQSDĐ cấp cho hộ gia đình
Trong khi đó, theo khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024, hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.
Về quyền lợi của người con dâu trong sổ đỏ hộ gia đình, luật sư Cường cho biết, quy định pháp luật hiện hành cho phép con dâu có thể được chia thừa kế trong một số trường hợp nhất định.
Cụ thể, theo quy định của pháp luật, các thành viên có tên trong hộ khẩu tại thời điểm được cấp sổ đỏ hộ gia đình sẽ có quyền sử dụng đất. Vì vậy, nếu con dâu đã nhập khẩu và có tên trong hộ khẩu tại thời điểm cấp sổ đỏ, thì sẽ được xem là một trong những đồng sở hữu của bất động sản đó.
Điều này nghĩa là con dâu có quyền lợi tương đương với các thành viên khác trong hộ gia đình. Nếu hộ gia đình quyết định phân chia quyền sử dụng đất, con dâu có quyền được chia phần của mình.
Ngược lại, trường hợp người con dâu chưa nhập khẩu hoặc chưa có tên trong hộ khẩu tại thời điểm cấp sổ đỏ, không có quyền sử dụng đối với thửa đất đó, trừ trường hợp bố mẹ chồng lập di chúc để lại quyền sử dụng đất cho con dâu hoặc sau này được quyền thừa kế từ chồng/ con (của người con dâu đó).
Như vậy, con dâu vẫn có thể được hưởng quyền sử dụng đất hoặc thừa kế từ sổ đỏ hộ gia đình, tùy thuộc vào tình huống cụ thể và điều kiện pháp lý.
Sách về Pháp luật
Cuốn sách "Công tác thi hành án hình sự thuộc trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã" giới thiệu phạm vi nghiên cứu về 3 vấn đề: Thi hành án treo, thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ và áp dụng biện pháp tái hòa nhập cộng đồng tại địa phương. Cuốn sách đánh giá toàn diện cơ sở pháp lý về thi hành án hình sự, trọng tâm là về hình phạt và trách nhiệm của UBND cấp xã.
