Hiện tượng người mắc Covid-19 tự khỏi bệnh từng xuất hiện trên thế giới và vẫn đang là câu hỏi chưa có lời giải. Điển hình là bệnh nhân John Hollis (54 tuổi, ở Mỹ). Đặc biệt, người đàn ông này mang trong mình dòng máu chứa siêu kháng thể, chống lại nCoV.
Dòng máu đặc biệt
Mùa xuân năm 2020, John Hollis phát hiện bạn cùng phòng dương tính với nCoV. Ông lo lắng bản thân nhiễm bệnh và sợ cậu con trai cũng vậy. Tuy nhiên, Hollis không hề hay biết cơ thể mình đã đánh bại virus, âm thầm đến mức ông không biết mình từng mắc Covid-19.
Theo CNBC, máu của ông Hollis chứa siêu kháng thể vô hiệu hóa được virus SARS-CoV-2. Ngay cả khi pha loãng 10.000 lần, dòng máu này vẫn chống lại được Covid-19. Nhờ siêu kháng thể này, cơ thể Hollis miễn dịch mãi mãi với nCoV.
Người đàn ông này chỉ biết về điều đó khi đăng ký tham gia dự án nghiên cứu về nCoV ở nơi mình công tác vào tháng 7/2020.
 |
| Ông John Hollis mang trong mình dòng máu siêu hiếm, kháng lại được nCoV. Ảnh: CNBC. |
Kháng thể là những protein hình chữ Y trong máu, được hệ thống miễn dịch sử dụng để tiêu diệt kẻ lạ mặt - virus, vi khuẩn - xâm nhập. Virus SARS-CoV-2 có hình gai. Những chiếc gai này giúp nó bám vào tế bào, sau đó xâm nhập. Các kháng thể của bệnh nhân bám vào các gai đó, khiến virus không thể liên kết với bề mặt tế bào và lây nhiễm.
Nhưng với cơ thể của Hollis, cơ chế chống lại virus không như vậy. Các siêu kháng thể tấn công virus và nhanh chóng loại bỏ chúng. Không chỉ vậy, kháng thể của ông duy trì mạnh, lâu dài và hiệu quả trong việc tiêu diệt 6 biến chủng SARS-CoV-2 khác nhau.
Tháng 6/2020, tạp chí Nature đăng tải nghiên cứu do Viện Quốc gia về Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm (NIAID) của Viện Y tế Quốc gia Mỹ tài trợ. Nghiên cứu này phát hiện hiện tượng người mang siêu kháng thể rất hiếm.
Hiện tượng siêu hiếm
Virus có chìa khóa để mở cửa vào tế bào người. Chìa khóa của SARS-CoV-2 là protein có gai, giúp nó tùy chọn ổ khóa và xâm nhập vào tế bào. Kháng thể giống như bã kẹo cao su, làm cứng chìa khóa, khiến nó mất đi tính linh hoạt và không thể tra vào ổ.
Các siêu kháng thể có hiệu quả vượt trội trong việc ngăn virus xâm nhập tế bào. Nhờ đó, nó ngăn virus tấn công và xâm nhập vào cơ thể chúng ta.
Các kháng thể không trung hòa nCoV được tìm thấy ở 75% bệnh nhân. Tuy nhiên, chỉ 5% bệnh nhân Covid-19 mang dòng máu này. Điều đó khiến dòng máu của ông Hollis trở thành chất liệu quý giá trong việc xác định các phương pháp có thể chữa khỏi Covid-19.
Ngoài John Hollis, nhóm nghiên cứu tìm thấy 7 người khác cũng có siêu kháng thể chống lại virus. Tuy nhiên, Hollis khác họ ở chỗ kháng thể của ông vẫn duy trì tới 90% hiệu quả sau 9 tháng ông mắc Covid-19. Hầu hết người khác đều mất hết kháng thể sau 60-90 ngày nhiễm virus.
 |
| Kháng thể là các protein hình chữ Y trong máu, có nhiệm vụ tiêu diệt kẻ lạ mặt như virus, vi khuẩn xâm nhập. Ảnh: Sciences News. |
Các nhà nghiên cứu ở California đánh giá phát hiện về siêu kháng thể "có thể không hoàn hảo" trong công cuộc chống đại dịch. Tuy nhiên, nó vẫn là tia sáng cho nhân loại ở tình cảnh chưa có thuốc chữa đặc hiệu. Điều quan trọng là giới nghiên cứu có thể tìm ra cách tận dụng các kháng thể này.
Siêu kháng thể của ông Hollis sẽ được sử dụng trong giai đoạn thử nghiệm trên những người đã được tiêm vaccine. Điều này nhằm kiểm tra xem nó có tăng lên khi con người tiêm vaccine phòng Covid-19 hay không.
Theo bài báo đăng trên tạp chí Nature vào ngày 22/6, một số công ty đang thiết kế các kháng thể thế hệ mới. Chúng dựa trên mô phỏng những siêu kháng thể lấy từ những bệnh nhân tự chữa khỏi Covid-19, vô hiệu hóa được virus.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FAD) từ cuối tháng 5 cũng cấp phép sử dụng khẩn cấp cho liệu pháp kháng thể đơn dòng dựa trên sotrovimab. Phương pháp này được hứa hẹn mang đến vũ khí điều trị mới trong cuộc chiến chống Covid-19 và cả các virus corona khác ở tương lai.
 |
| Tiêm vaccine và tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch vẫn là cách ngăn chặn Covid-19 lây lan. Ảnh: Freepik. |
Từ tháng 3/2020, công ty Distributed Bio ở Mỹ đã nghiên cứu để điều chế một loại kháng thể có khả năng “nhận diện” và giúp cơ thể “vô hiệu hóa SARS-CoV-2” trong 20 phút.
Fox News dẫn lời CEO của Distributed Bio, tiến sĩ Jacob Glanville, cho biết: "Các kháng thể sẽ giúp con người tự chữa khỏi Covid-19 mà bỏ qua được giai đoạn vaccine. Thay vì dùng vaccine và chờ đợi nó tạo ra phản ứng miễn dịch, chúng ta chỉ cần sử dụng các loại kháng thể này. Sau đó, trong khoảng 20 phút, cơ thể bệnh nhân sẽ có khả năng vô hiệu hóa virus SARS-CoV-2".
Dù vậy, sau hơn một năm, phương pháp này vẫn chưa thể thành công. Điều đó cho thấy ánh sáng nơi cuối đường hầm của việc tận dụng những siêu kháng thể, kháng thể nCoV vẫn còn khá xa vời.
Và chúng ta cần đối mặt "con dao hai lưỡi" đến từ những người mang siêu kháng thể. Đó là họ vẫn có nguy cơ lây nhiễm virus. Dù nồng độ virus trong cơ thể rất thấp, nó vẫn có khả năng nhảy từ người mang trùng sang người lành. Đặc biệt, họ không có triệu chứng nên việc di chuyển, đi lại, tiếp xúc nhiều vô tình khiến virus âm thầm lây lan, tạo thành các ổ dịch siêu lây nhiễm.
Theo nhà virus học Ebenezer Tumban, Đại học Công nghệ Michigan, Mỹ, hiện tượng virus vẫn tồn tại ở nồng độ thấp trong cơ thể người khỏi bệnh hay tự khỏi bệnh là điều không xa lạ. Chẳng hạn virus Zika, Ebola được biết là tồn tại trong nhiều tháng sau khi bệnh nhân hồi phục.
Do đó, nếu không tuân thủ các quy định phòng, chống dịch Covid-19, các bệnh nhân mang siêu kháng thể có thể trở thành con dao hai lưỡi làm lây lan dịch ra cộng đồng. Và trong lúc chờ phương thuốc hay cách điều trị từ các siêu kháng thể, chúng ta vẫn cần tiêm vaccine Covid-19 để tạo miễn dịch cộng đồng.
Dịch Covid-19
Phát hiện mới về hậu quả của Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy Covid-19 gây hại cho hệ vi sinh vật đường ruột, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đầy hơi và trào ngược axit.
Covid-19 vẫn gây chết người nhưng đã thay đổi về nhân khẩu học
Bang California, Mỹ, đang có sự thay đổi về nhân khẩu học trong số ca tử vong. Theo các chuyên gia, xu hướng này tương tự với toàn nước Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Phát hiện virus bí ẩn giống SARS-CoV-2 ở Nga
Với protein gai có thể dễ dàng bám vào tế bào người như nCoV, loại virus này khiến các nhà khoa học lo lắng. Đặc biệt, vaccine và kháng thể Covid-19 không có tác dụng với nó.
Đại dịch mới ở những người khỏi Covid-19
Nghiên cứu mới cho thấy ngay cả người nhiễm nCoV nhẹ cũng có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ cao hơn. Điều này dấy lên mối lo về đại dịch bệnh tim mạch ở những người khỏi Covid-19.
Triệu chứng nhiễm biến chủng BA.5
Về cơ bản, người nhiễm BA.5 sẽ có các triệu chứng như những chủng Covid-19 trước đó. Song, tần suất gặp phải của từng triệu chứng lại khác nhau.
