|
|
Xôi xoài là một trong những món tráng miệng nổi tiếng nhất của Thái Lan. Ảnh: Pongpat Patumsuwon. |
Xôi xoài (hay "khao nieow mamuang" trong tiếng Thái) là một trong những món tráng miệng mùa hè được yêu thích nhất ở Thái Lan. Với cách chế biến đơn giản, kết hợp giữa xoài chín ngọt, xôi nếp dẻo thơm, nước cốt dừa béo ngậy và đậu xanh giòn nhẹ, món ăn này mang đến sự cân bằng hoàn hảo giữa hương vị và kết cấu, theo CNN.
Trong số hàng trăm giống xoài được trồng tại Thái Lan, Nam Dok Mai là cái tên được ưa chuộng nhất để làm xôi xoài nhờ hương thơm dịu và vị ngọt thanh. Những quả xoài ngon nhất thường đến từ quận Bangkhla, tỉnh Chachoengsao. Song, không chỉ xoài quyết định độ ngon của món ăn, gạo nếp, nước cốt dừa và cả muối cũng góp phần tạo nên hương vị đặc trưng.
 |
| Nam Dok Mai là giống xoài thường được chọn làm nguyên liệu cho món xôi xoài trứ danh tại Thái Lan. Ảnh: George Pak/Pexels. |
Tại Bangkok, cửa hàng Mae Varee ở khu Thonglor do bà Varee Jeensuwan (63 tuổi) điều hành từ năm 1981 được mệnh danh là "nữ hoàng xôi xoài". Bà chia sẻ mùa xoài ngon nhất là từ tháng 3 đến tháng 5, khi xoài đạt độ chín tự nhiên, ngọt đậm và giá cả phải chăng.
Varee sử dụng gạo nếp chọn lọc từ Chiang Rai, dừa từ Surat Thani và muối từ Samut Sakorn để đảm bảo từng thành phần đều đạt chất lượng cao nhất. Đậu xanh tại đây được nướng thay vì chiên, giúp giữ được độ giòn mà không bị ngấy.
"Mỗi nguyên liệu đều phải hoàn hảo để tạo ra món xôi xoài đúng vị", bà khẳng định.
Khách hàng của Mae Varee không chỉ là người Thái mà còn đến từ khắp nơi như Trung Quốc đại lục, Hong Kong (Trung Quốc) và Singapore.
"Nhiều người nói với tôi rằng nếu đến Thái Lan mà chưa ăn xôi xoài ở đây thì coi như chưa thật sự đến", bà cười nói.
 |
| Nữ rapper người Thái Milli ăn xôi xoài ngay trên sân khấu Lễ hội âm nhạc Coachella 2022. Ảnh: @UnderbedDara. |
Năm 2022, nữ rapper người Thái Milli đã khiến cả đất nước bùng nổ "cơn sốt" xôi xoài khi cô kết thúc màn trình diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella bằng việc ăn xôi xoài ngay trên sân khấu.
Hành động này không chỉ lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội mà còn khiến lượng đơn đặt hàng tại các cửa hàng xôi xoài nổi tiếng ở Bangkok tăng đột biến. Trong số đó có K Panich, một trong những cửa hàng lâu đời nhất, thành lập từ năm 1932 và từng nhiều năm liền lọt danh sách Bib Gourmand (nhà hàng chất lượng, giá cả phải chăng) từ Michelin.
Mỗi sáng, người giao hàng, khách địa phương và cả du khách nước ngoài tụ tập chờ mua xôi xoài tại đây. Những giỏ xoài Nam Dok Mai vàng óng được xếp cao trước quầy hàng.
Khun Nan, quản lý cửa hàng, cho biết chìa khóa thành công của K Panich là cam kết sử dụng nguyên liệu thượng hạng, tìm mua từ nhiều vùng khác nhau trên khắp Thái Lan.
 |
| Người phụ nữ Thái Lan đội khăn trùm đầu bán xoài và xôi xoài vào ban đêm. Ảnh: Farid Syahmi/Pexels. |
Phía ngoài cửa hàng, những người bán xoài nguyên quả như Saowalak Chaimeesuk (54 tuổi) cũng góp phần duy trì không khí nhộn nhịp. Bà cho biết ngày nay, nhờ tiến bộ trong nông nghiệp, xoài Nam Dok Mai có thể được trồng quanh năm khiến món xôi xoài trở nên dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.
Xôi xoài không chỉ là món ăn vặt bình dân mà còn hiện diện trong thực đơn của nhiều nhà hàng cao cấp. Tại nhà hàng R-Haan (Bangkok) đạt hai sao Michelin, món “Home Sweet Home” là phiên bản cao cấp của xôi xoài, gồm ba loại xoài ăn kèm kem dừa và xôi nếp trình bày theo phong cách hiện đại.
Đầu bếp kiêm đồng sáng lập Chumpol Jangprai cho biết xôi xoài có thể bắt nguồn từ thời vương triều Ayutthaya (1351-1767) với các công thức “khao niew moon” (xôi hấp nước dừa ngọt) xuất hiện trong thời vua Rama V (1868-1910). Khi đó, xoài dù không phải là trái cây bản địa, đã được trồng rộng rãi tại Thái Lan và trở thành "người bạn đồng hành hoàn hảo" với món xôi ngọt.
"Xôi xoài là minh chứng cho sự tinh tế của ẩm thực Thái, là cách chúng tôi tận dụng nguyên liệu sẵn có để tạo nên món ăn hài hòa và đầy cảm xúc", đầu bếp Chumpol khẳng định.
Dù xuất phát từ món ăn đường phố giản dị, xôi xoài đã vượt ra khỏi biên giới Thái Lan để trở thành biểu tượng ẩm thực mùa hè được yêu thích khắp thế giới nhờ sự hòa quyện giữa truyền thống, sự khéo léo và những nguyên liệu ngọt ngào đến từ khắp mọi miền đất nước.
Với các món ăn phong phú và đặc sắc, Việt Nam được xếp vào danh sách những quốc gia có nền ẩm thực tuyệt vời của thế giới.
Mục Du lịch - Ẩm thực giới thiệu hai cuốn sách Lê la quà vặt và Ăn quà xuyên Việt. Xuất bản năm 2017, đây có lẽ là những cuốn sách tranh ẩm thực đầu tiên của một tác giả Việt được xuất bản. Bằng những hình vẽ dễ thương và sinh động, vui tươi và hài hước, những trang vẽ của Đặng Hồng Quân khiến người xem như có thể mường tượng ra khung cảnh náo nhiệt của các hàng quà, thậm chí có đôi khi lộn xộn, nhôm nhoam như ngoài đời thực ta có thể vẫn bắt gặp.
> Đọc tiếp: 'Từ điển' món ngon nước Việt bằng tranh
