Tê tay chân liên tục, cảnh giác bệnh nguy hiểm hiếm gặp

Hội chứng Guillain-Barré (GBS) có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh.

Hội chứng Guillain-Barré (GBS) xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các dây thần kinh ngoại biên, gây tổn thương lớp vỏ myelin bảo vệ dây thần kinh.

Hậu quả là các tín hiệu thần kinh bị gián đoạn, dẫn đến yếu cơ, tê bì và nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Nam bệnh nhân tê tay chân 3 ngày, sau 7 ngày đã không thể đi lại

Bệnh viện Đa khoa Phú Yên (Đắk Lắk) vừa cứu sống bệnh nhân mắc hội chứng Guillain-Barré, căn bệnh hiếm gặp chỉ 1-2 người/100.000 dân mắc mỗi năm.

Bệnh nhân nam trung niên, khởi phát với cảm giác tê tay chân, tăng dần trong 3 ngày, đến ngày thứ 7 không thể đi lại, kèm nuốt nghẹn, dấu hiệu cảnh báo nguy cơ lan đến các cơ hô hấp, đe dọa tính mạng. Khi nhập viện, bệnh nhân được Khoa Nội Thần kinh - Nội tiết tiến hành chọc dò dịch não tủy, đo điện cơ và xét nghiệm để chẩn đoán xác định hội chứng Guillain-Barré.

Sau hội chẩn liên khoa, bệnh nhân được chuyển đến Khoa Hồi sức tích cực để điều trị bằng phương pháp thay huyết tương (plasmapheresis). Đây là kỹ thuật hiện đại giúp loại bỏ các kháng thể tấn công thần kinh, mang lại hiệu quả cao nếu được thực hiện sớm.

Sau vài ngày điều trị, bệnh nhân hồi phục nhanh chóng, có thể đi lại 80-90% so với trước, hết nuốt nghẹn và giảm rõ rệt tình trạng tê yếu tứ chi. Hiện sức khỏe bệnh nhân ổn định, sinh hoạt gần như bình thường và tiếp tục được theo dõi phục hồi.

Điều gì gây ra hội chứng Guillain-Barré?

Nguyên nhân chính xác của Guillain-Barré không được biết. Các nhà nghiên cứu không biết tại sao nó tấn công một số người chứ không phải những người khác. Nó không phải là truyền nhiễm hoặc di truyền.

Những gì họ biết là hệ thống miễn dịch của người bị ảnh hưởng bắt đầu tấn công chính cơ thể. Người ta cho rằng, ít nhất trong một số trường hợp, cuộc tấn công miễn dịch này được bắt đầu để chống lại nhiễm trùng và một số hóa chất lây nhiễm vi khuẩn và virus giống như các tế bào thần kinh, do đó cũng trở thành mục tiêu tấn công.

Vì hệ thống miễn dịch của chính cơ thể gây ra thiệt hại, Guillain-Barré được gọi là một bệnh tự miễn. Thông thường hệ thống miễn dịch sử dụng kháng thể (các phân tử được tạo ra trong phản ứng miễn dịch) và các tế bào bạch cầu đặc biệt để bảo vệ chúng ta bằng cách tấn công các vi sinh vật (vi khuẩn và virus). Tuy nhiên, trong hội chứng Guillain-Barré, hệ thống miễn dịch đã tấn công nhầm vào các dây thần kinh khỏe mạnh.

Hầu hết các trường hợp thường bắt đầu một vài ngày hoặc vài tuần sau khi bị nhiễm virus đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa. Thỉnh thoảng phẫu thuật sẽ kích hoạt hội chứng. Trong những trường hợp hiếm hoi, tiêm chủng có thể làm tăng nguy cơ Guillain-Barré. Gần đây, một số quốc gia trên toàn thế giới đã báo cáo tỷ lệ mắc Guillain-Barré tăng sau khi nhiễm virus Zika.

Các biểu hiện khi mắc Guillain-Barré

Hội chứng Guillain - Barré thường bắt đầu với sự yếu, ngứa hoặc mất cảm giác bắt đầu từ chân và bàn chân và lan đến trên thân và cánh tay.

Những triệu chứng này có thể bắt đầu ở các ngón tay và ngón chân thường không gây chú ý nhiều. Ở một số người, các triệu chứng bắt đầu ở cánh tay hoặc thậm chí ở mặt. Khi rối loạn tiến triển, cơ bắp yếu có thể phát triển thành tê liệt.

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Guillain-Barré có thể bao gồm:

• Ngứa hoặc mất cảm giác ở ngón tay, ngón chân hoặc cả hai.
• Điểm yếu hay cảm giác ngứa ở chân lan tới phần trên cơ thể.
• Đi bộ không ổn định hoặc không có khả năng đi bộ.
• Gặp khó khăn với chuyển động mắt, cử động trên khuôn mặt, nói, nhai, nuốt.
• Đau dữ dội ở lưng dưới.
• Khó khăn kiểm soát bàng quang hoặc các chức năng đường ruột.
• Nhịp tim rất chậm hoặc huyết áp thấp.
• Khó thở.

Hầu hết những người bị hội chứng Guillain – Barré trải nghiệm điểm yếu quan trọng nhất trong vòng ba tuần sau khi các triệu chứng bắt đầu. Trong một số trường hợp, dấu hiệu và triệu chứng có thể tiến triển rất nhanh với tình trạng tê liệt hoàn toàn hai chân, cánh tay và cơ hô hấp trong suốt vài giờ.

Biểu hiện cần nhập viện ngay

Tìm kiếm sự cấp cứu y tế nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nghiêm trọng như: Ngứa bắt đầu ở chân hoặc ngón chân và tăng dần lên cơ thể; Ngứa hoặc điểm yếu lan nhanh chóng; Ngứa liên quan đến cả hai tay và chân; Khó thở; Nghẹn nước bọt.

Hội chứng Guillain - Barré một căn bệnh nghiêm trọng đòi hỏi phải nhập viện ngay lập tức vì tốc độ nặng hơn nhanh chóng. Việc điều trị thích hợp là bắt đầu sớm hơn thì tốt hơn, tạo cơ hội thu được kết quả tốt.