Toàn cảnh thị trường ôtô Việt Nam trong 2 quý vừa qua là một bức tranh tương đối ảm đạm khi chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh. Tuy vậy, mảng xe điện vẫn đang ghi nhận nhiều dấu hiệu tích cực, người dùng trong nước có thể nhận thấy các bước tiến chuẩn bị cho quá trình hội nhập vào kỷ nguyên xe điện ngày càng rõ nét.
Nhiều dòng xe mới xuất hiện
Trước năm 2020, tại Việt Nam đã có những mẫu xe điện Tesla, Nissan được nhập khẩu theo diện tư nhân và ít nhiều gây được sự chú ý với khách hàng. Bên cạnh đó, cũng có vài nhà sản xuất đưa ôtô điện về nước để nghiên cứu thị trường, kết hợp cùng chạy thử nghiệm, chẳng hạn như Mitsubishi hay Audi.
 |
| Porsche là thương hiệu đầu tiên phân phối chính hãng xe điện tại Việt Nam. Ảnh: Bối Hạ. |
Tuy vậy, đến nay hiện chỉ có một dòng ôtô điện được bán chính hãng tại Việt Nam là Porsche Taycan. Dù có giá bán đắt đỏ, mẫu xe thể thao của Porsche vẫn tạo được hiệu ứng tích cực, phần nào cho thấy người dùng Việt sẵn sàng đón nhận ôtô điện thay thế cho xe hơi truyền thống.
Từ đó, hàng loạt mẫu xe điện manh nha “cập bến” tại Việt Nam, từ dạng xuất hiện thông tin trực tuyến, chạy thử, đặt hàng trước cho đến chuẩn bị mở bán.
Mở đầu làn sóng ôtô điện trong năm nay tại Việt Nam là VinFast VF e34. Mẫu SUV đô thị được VinFast giới thiệu vào tháng 3 và vài lần được bắt gặp chạy thử trên đường phố.
Bên cạnh mức giá đề xuất 690 triệu đồng, VinFast VF e34 còn gây chú ý với chính sách cho thuê pin trị giá 17,4 triệu đồng mỗi năm. VinFast VF e34 dự kiến bán giao đến khách hàng vào tháng 11 năm nay.
Mẫu ôtô điện phổ thông của VinFast có thông số vận hành phù hợp cho mục đích sử dụng hàng ngày ở đô thị. Động cơ điện mạnh 148 mã lực kết hợp cùng cụm pin dung lượng 42 kWh cho phạm vi hoạt động tối đa khoảng 300 km. Khi sử dụng trạm sạc nhanh, VF e34 có thể đi được quãng đường 180 km sau 15 phút nạp năng lượng.
 |
| VinFast VF e34 đang trong giai đoạn chạy thử trước khi bán ra thị trường vào cuối năm nay. Ảnh: VinFast. |
Quý IV cũng là thời điểm mẫu xe “anh em” với Porsche Taycan là Audi e-tron GT có thể được ra mắt. Hình ảnh mẫu xe điện của thương hiệu 4 vòng tròn cập cảng Việt Nam đã xuất hiện trên mạng xã hội, đi kèm thông tin chuẩn bị chào bán. Vào tháng 3, Audi e-tron GT đã trình làng tại Thái Lan với 3 phiên bản, giá đề xuất dao động 207.000-307.000 USD.
Nằm ở phân khúc xe điện hiệu năng cao, e-tron GT trang bị 2 động cơ điện bố trí ở 2 trục để tạo thành hệ dẫn động AWD, đi cùng hộp số 2 cấp tương tự Taycan để tối ưu hiệu suất vận hạnh. Phiên bản cao cấp nhất Audi RS e-tron GT quattro có công suất cực đại 646 mã lực, mô-men xoắn cực đại 828 Nm. Khả năng tăng tốc 0-100 km/h trong 3,3 giây, trong khi cụm pin 86 kWh cho phạm vi hoạt động lên đến 488 km.
Thông số của Audi e-tron GT kém hơn đôi chút khi đặt cạnh Porsche Taycan. Ở phiên bản Turbo S mạnh nhất, 2 động cơ điện của Taycan có thể cung cấp công suất lên đến 750 mã lực, mô-men xoắn 1.050 Nm nhờ chế độ Overboost, thời gian tăng tốc 0-100 km/h chỉ 2,8 giây. Tùy theo phiên bản, Porsche Taycan tại Việt Nam trang bị cụm pin 79,2 kWh hoặc 93,4 kWh, đi cùng giá bán đề xuất 4,76-9,55 tỷ đồng.
 |
| Audi e-tron GT đã được đưa về Việt Nam, cạnh tranh cùng Porsche Taycan ở nhóm xe thể thao chạy điện. Ảnh: Trung Tran. |
Vào tháng 4, Mercedes-Benz Việt Nam từng gây chú ý khi bổ sung vào danh mục sản phẩm phần Xe điện, kèm theo đó là dòng chữ “Sẽ ra mắt” đối với mẫu sedan EQS. Mercedes-Benz EQS được xem là biến thể chạy điện của S-Class
Tiếp đến, Nissan Việt Nam tiến hành đăng ký bản quyền công nghiệp cho mẫu SUV chạy điện có tên Ariya. Mặc dù đại diện truyền thông của Nissan cho biết hãng chưa có kế hoạch ra mắt xe điện, thông tin về Nissan Ariya vẫn nhận được sự quan tâm khi đây được xem là đối thủ của VinFast VF e35, mẫu ôtô điện dự định bán ra tại Mỹ vào năm sau.
Mới đây nhất, VinFast vừa đăng ký bản quyền cho 2 mẫu SUV mới. Nhiều khả năng đây sẽ là ôtô điện khi thiết kế của xe không có lưới tản nhiệt. Điều này hứa hẹn khả năng hãng xe Việt Nam sẽ giới thiệu thêm nhiều mẫu ôtô thân thiện với môi trường trong tương lai.
Đầu tư công nghệ và cơ sở hạ tầng
Năng lượng là yếu tố then chốt để xe điện vận hành hiệu quả từng bước thay thế được ôtô dùng động cơ đốt trong. Để giải được bài toán này, cơ sở hạ tầng và công nghệ tích hợp dành cho loại phương tiện này đang từng bước được đầu tư phát triển.
Đang dẫn đầu trong kế hoạch mở rộng mạng lưới trạm sạc dành cho xe điện tại Việt Nam là VinFast. Theo kế hoạch, đến cuối năm nay hãng sẽ hoàn thành việc xây dựng 2.000 trạm sạc trên toàn quốc để phục vụ cho nhu cầu của người dùng xe điện.
Đáng chú ý, ngoài loại trạm sạc thường AC 11 kW tại các bãi xe, VinFast còn thiết lập những điểm sạc nhanh DC 30 kW và 60 kW tại các điểm dùng chân trên quốc lộ, cao tốc để hướng đến việc sử dụng ôtô điện đi đường dài.
 |
| Độ phủ của mạng lưới trạm sạc và thời gian sạc là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tính tiện dụng của xe điện. Ảnh: Bối Hạ. |
Song song với việc xây dựng hệ thống điểm sạc, VinFast còn chú trọng đến mục tiêu tiết kiệm thời gian nạp năng lượng cho ôtô điện. Điều này thể hiện thông qua thỏa thuận hợp tác của VinFast cùng công ty StoreDot (Israel) để nghiên cứu loại pin mới có khả năng sạc 4-5 phút đạt 80% dung lượng.
Với tốc độ sạc siêu nhanh, ôtô điện trong tương lai sẽ không còn thua kém ôtô dùng động cơ đốt trong về tính tiện dụng. Đây cũng là mục tiêu được nhiều ông lớn trong ngành xe điện theo đuổi.
Chờ đợi chính sách hỗ trợ
Tại Thái Lan và các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, chính phủ đang điều chỉnh quy định chung về mức thuế tiêu thụ đặc biệt dành cho xe điện và các dòng ôtô hybrid. Đây là động thái cần thiết để khuyến khích sản xuất, tiêu dùng dành cho xe điện, nhất là trong bối cảnh người tiêu dùng chưa thật sự mặn mà với loại phương tiện mới.
Tương tự, ngành công nghiệp ôtô Việt Nam nói chung và xe điện nói riêng cũng đang chờ đợi chính sách hỗ trợ để mở đường phát triển.
 |
| Các nước ở khu vực Đông Nam Á đang ban hành chính sách để phát triển xe điện. Ảnh: Bloomberg. |
Trong buổi tọa đàm với chủ đề "Xu hướng phát triển ôtô điện trên thế giới và cơ hội tại Việt Nam" do Zing tổ chức đầu quý II, ông Khuất Việt Hùng, Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGTQG, cho rằng cần có cam kết, mục tiêu rõ ràng và lộ trình cụ thể để có thể hiện thực hóa tiềm năng của ôtô điện nói riêng và sản phẩm xanh nói chung tại thị trường Việt Nam.
Theo ông Hùng, giảm giá mua ôtô điện của người dùng và tạo dựng hệ thống hạ tầng là những yếu tố quan trọng để phát triển loại xe này tại Việt Nam. Những hình thức như giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế linh kiện, giảm phí sử dụng đường bộ, phí trước bạ hay giảm giá điện cho những người dùng điện sạc pin ôtô có thể được áp dụng để giảm giá bán và chi phí sử dụng, qua đó khuyến khích người dân dùng xe điện.
Đồng quan điểm, PGS.TS Bùi Quang Tuấn Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Việt Nam nhận định để ôtô điện phát triển tại Việt Nam, cần các chính sách, giải pháp cụ thể, có tính liên thông, liên ngành và tác động trên nhiều mặt, nhằm hỗ trợ cả nhà sản xuất và người dùng.
