Thuốc tránh thai: dùng sao cho ít tác dụng phụ nhất?

Thuốc ngừa thai dạng viên uống kết hợp chứa estrogen và progestin: đây là dạng thuốc tránh thai có chứa hai hormone giới tính nữ là estrogen và progestin. Sự kết hợp giữa hai hormone giúp ngăn chặn sự rụng trứng, thay đổi niêm mạc của tử cung để ngăn ngừa thai nhi phát triển và thay đổi chất nhầy ở cổ tử cung để ngăn chặn tinh trùng xâm nhập.

Theo GS.Hilda Hutcherson (Giảng viên Đại học Columbia, New York, Mỹ): Ngoài việc tránh thai thì các loại thuốc tránh thai đều có những tác dụng phụ. Khi mới dùng biện pháp tránh thai nào đó, cơ thể bạn chưa quen với cơ chế hoạt động của biện pháp này, nên có thể gặp một số phản ứng phụ như nhức đầu, chóng mặt hay co thắt vùng ngực, buồn nôn, xuất huyết không ngừng, giảm ham muốn, tính khí thất thường... Sau một thời gian, khi cơ thể đã quen với cơ chế này, các tác dụng phụ này sẽ không còn nữa. Trong thuốc tránh thai có các hormone estrogen và progestin mới với liều lượng thấp hơn trong công thức kết hợp hay đơn độc cùng với các phương pháp tránh thai không có hormone.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này BS. Cao Hữu Thịnh (Chuyên khoa Sản, Phòng khám 430 Minh Khai, Hà Nội) cho biết: Thuốc tránh thai dạng nào cũng có những tác dụng phụ không chỉ dạng viên kết hợp có chứa estrogen và progestin. Dạng thuốc tránh thai kết hợp này không có ảnh hưởng đối với những phụ nữ khỏe mạnh, bình thường. Nhưng điều đó không thể phủ nhận thuốc tránh thai cũng có khả năng làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch đối với những người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, hay trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch (theo di truyền). Trong y học bệnh tim mạch sợ nhất hiện tượng tăng đông, làm máu nhanh đông khiến chết tiểu cầu, dẫn đến tình trạng tăng nguy cơ bệnh tim và gây tắc nghẽn mạch máu.

Bác sĩ Cao Hữu Thịnh.

Thuốc tránh thai có khả năng gây bệnh tim nhất là thuốc tránh thai chứa nhiều nồng độ estrogen và progenstin, bởi hai chất này đều có khả năng làm tăng nguy cơ bệnh tim và đột quỵ, nhất là gây viêm tĩnh mạch và nghẽn mạch, đặc biệt là ở phụ nữ trên 35 tuổi. Những người bị bệnh tim hoặc rối loạn chức năng tim không được sử dụng biện pháp tránh thai dạng viên uống có chứa 2 chất này. Vì hormone estrogen trong thuốc tránh thai làm cho cơ thể giữ nước, natri và các chất khác sẽ làm tăng gánh nặng cho tim.

Những người ở tuổi vị thành niên rất ít khi gặp phải trường hợp này, song những trường hợp có tiền sử bệnh tim mạch trong gia đình cũng nên cẩn thận, cũng có thể có nguy cơ bị bệnh này khi sử dụng thuốc. Bên cạnh đó khi sử dụng thuốc tránh thai mà hút thuốc lá thì khả năng gây ra những biến chứng về mạch máu như viêm hoặc nghẽn tĩnh mạch sẽ cao hơn.

Cũng theo bác sĩ Thịnh, hiện nay, ở Việt Nam chị em khi muốn sử dụng thuốc tránh thai thường hay đến các cửa hàng thuốc tự mua thuốc về uống chứ không có đến các bệnh viện hay trung tâm y tế để được bác sĩ khám và tư vấn nên sử dụng loại thuốc nào cho phù hợp. Đây là một điểm sai lầm của người Việt Nam, bởi khi sử dụng thuốc tránh thai sẽ có những tác dụng phụ.

Nếu chúng ta không đến bệnh viện để được khám lâm sàng, tư vấn cẩn thận, chị em cứ dùng thuốc tự nhiên thì sẽ gánh lấy những hậu quả phụ không tốt cho sức khỏe mà chúng ta không lường trước được. Thuốc tránh thai có hiệu quả tránh thai từ 89-99%, hiệu quả ngừa thai càng cao thì độ an toàn càng cao.

Bác sĩ Thịnh chia sẻ thêm, viên thuốc tránh thai dạng kết hợp có chứa estrogen và progestin ngoài tác dụng ngăn ngừa có thai ngoài ý muốn nó còn có tác dụng giống như viên nội tiết điều hòa nội tiết cho chị em phụ nữ tiền mãn kinh. Estrogen giúp cơ thể tạo dáng mềm mại, làn da mềm mỏng hồng hào, giúp phát triển các đặc điểm sinh dục nữ như vú, cơ quan sinh dục nữ... và các đặc điểm sinh lý nữ. Estrogen cũng có tác dụng bảo vệ tim mạch và ngăn chặn loãng xương. Sự giảm hormone estrogen trong thời kì mãn kinh ảnh hưởng rất lớn tới hành vi giới tính của người phụ nữ, như giảm cảm giác, giảm ham muốn tình dục.

Loại thuốc tránh thai này không chỉ ảnh hưởng tới tâm sinh lý, thời kì mãn kinh mà còn rất dễ phát sinh các bệnh khác như: đái tháo đường, tim mạch, viêm khớp, các bệnh về vú và tử cung, rối loạn tâm lý, gia tăng lo âu và căng thẳng… Kèm theo đó là sự xuống cấp của làn da biểu hiện là da dần sậm đi và mất dần độ căng mịn, xuất hiện dần các “vết chân chim”, tính đàn hồi của da giảm dần… Ngoài ra sự thay đổi về vóc dáng cũng ảnh hưởng không nhỏ sự tự tin cũng như hạnh phúc gia đình của họ. Nên trước khi các chị em quyết định dùng loại này hãy đến tham vấn bác sỹ.