Hai năm trước, Vũ Tùng (30 tuổi, phường Ba Đình, Hà Nội) đưa ra một quyết định lớn trong đời: chuyển từ TP.HCM ra Hà Nội sinh sống và làm việc. Quyết định này được đưa ra sau khi anh nhận lời mời vào vị trí quản lý cấp cao với mức thu nhập hơn 2 lần công việc cũ.
Ở thời điểm đó, Tùng mới hoàn thành chương trình thạc sĩ tại Anh. Với tấm bằng thạc sĩ và nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực truyền thông, anh được công ty tại Hà Nội chiêu mộ với mức đãi ngộ hấp dẫn.
Vũ Tùng nhận thấy ngành truyền thông ở thủ đô đang phát triển. Trong khi đó, lĩnh vực này tại TP.HCM có dấu hiệu bão hòa, không còn nhiều dư địa để nhân sự phát triển. Nhân tài khó vươn lên vị trí quản lý, lãnh đạo.
Sau khi chi một khoản tiền lớn cho quá trình du học, Tùng muốn sớm “thu hồi vốn”, kỳ vọng có cơ hội làm việc ở vị trí cao hơn, bước lên một bậc mới trên nấc thang nghề nghiệp. Hơn nữa, anh tự tin vào khả năng thích nghi của mình do từng nhiều lần chuyển đổi môi trường sống.
Sau 2 năm sinh sống tại Hà Nội, Vũ Tùng nhận thấy nhiều thuận lợi trong công việc. Anh mang theo trải nghiệm, tác phong làm việc từ Nam ra Bắc, đem đến làn gió mới cho doanh nghiệp ở thủ đô.
Theo Phan Thị Hạ, nhà sáng lập, CEO doanh nghiệp xã hội HR Companion, xu hướng doanh nghiệp phía Bắc chủ động tuyển nhân sự từ TP.HCM không còn là hiện tượng đơn lẻ mà dần phát triển thành chiến lược rõ ràng trong 3 năm gần đây.
Từ góc nhìn của bà, nhiều ứng viên miền Nam dịch chuyển ra Hà Nội vì mong muốn tiến gần hơn tới các vị trí quản lý, điều hành hoặc những vai trò gắn với trọng tâm hoạch định chiến lược.
Song dòng dịch chuyển này cũng đi kèm những khó khăn về hòa nhập văn hóa, chênh lệch lương và khác biệt trong thói quen sinh hoạt.
Rời TP.HCM sau nhiều năm làm việc
Được lãnh đạo công ty chuyển công tác từ TP.HCM ra trụ sở chính ở Hà Nội, Hà Quyên (28 tuổi, phường Hai Bà Trưng, Hà Nội) chấp nhận chuyển vùng làm việc khi được cất nhắc lên vị trí quản lý một bộ phận mới.
Ngoài ra, Quyên cũng nhận thấy thị trường việc làm công nghệ phía Bắc có xu hướng phát triển trong những năm gần đây. Nếu không còn hài lòng ở doanh nghiệp này, quản lý phát triển sản phẩm hoàn toàn có thể ứng tuyển vào vị trí tương tự tại các công ty khác.
 |
| Hà Quyên lo sợ khi quay lại TP.HCM mất đi lợi thế cạnh tranh trên thị trường lao động. Ảnh: NVCC. |
Hơn nữa, cô cũng mong muốn trải nghiệm thời tiết 4 mùa, có cơ hội diện áo khoác, đồ len. Hào hứng kéo vali ra Hà Nội, song Quyên gặp nhiều cú sốc trong thời gian đầu. Tiết trời 4 mùa vốn là mơ ước lại khiến cô bị bệnh liên miên, thuốc thang nhiều lần.
Dần dần, Hà Quyên bắt đầu thích nghi với môi trường sống mới nhờ sự giúp đỡ của đồng nghiệp. “May mắn, tôi không phải chuyển đổi công việc, vẫn có một điểm tựa vững chắc trong cuộc sống ở giai đoạn chuyển đổi”, cô nói.
Chuẩn bị bước sang mùa đông thứ 2 ở thủ đô, cô dần quen thuộc với văn hóa, con người và thời tiết tại đây. Cô cũng đang vun đắp cho một mối quan hệ tình cảm tại Hà Nội, mong muốn gắn bó lâu dài với mảnh đất này.
Hà Quyên nhận thấy lộ trình phát triển sự nghiệp tại TP.HCM rồi dần ổn định ở Hà Nội tương đối phù hợp với mình.
Trong khi đó, sau 7 năm làm việc tại TP.HCM, năm 2022, Việt Nga (29 tuổi, phường Thanh Trì, Hà Nội) quyết định chuyển ra Hà Nội với mong muốn đổi nhịp sống và mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Thời điểm đó, thủ đô là nơi quy tụ nhiều công ty sản xuất phim hoạt hình, lĩnh vực cô theo đuổi, nên trở thành lựa chọn phù hợp nhất cho bước chuyển mới trong sự nghiệp.
Tuy vậy, quyết định này ban đầu không nhận được sự ủng hộ từ gia đình. Người thân lo ngại sự khác biệt văn hóa có thể khiến Nga khó hòa nhập và khuyên cô chỉ nên ở lại nửa năm đến một năm rồi quay về miền Nam. Để trấn an, Nga nói rằng bản thân có thể tự lo, nếu gặp quá nhiều thách thức thì sẽ quay lại TP.HCM.
Trong tháng đầu tiên, Nga nhanh chóng tìm được công việc toàn thời gian với mức lương thấp hơn khoảng 15% so với công ty cũ. Tuy nhiên, sự chênh lệch này nằm trong dự đoán, nên Nga chấp nhận.
Cô thuê phòng tại phường Thanh Trì, cũng là nơi công ty mới đặt trụ sở. Việc chọn sống ở khu vực ngoại ô giúp cô kiệm chi phí thuê nhà và ăn uống nhiều hơn so với các quận trung tâm.
Những tháng sau đó, kênh nội dung thuộc nhóm Nga phụ trách tăng trưởng mạnh, giúp cô nhận thêm thưởng kinh doanh. Thu nhập cải thiện rõ rệt khiến cô an tâm hơn về quyết định chuyển việc và cảm thấy gắn kết hơn với thành phố mới.
Từ khó khăn đến gắn bó Hà Nội
Trước khi có được công việc như ý, tuần đầu tìm việc của Nga tại Hà Nội không hề dễ dàng. Dù đã có 2 năm kinh nghiệm, Nga từng nhận được lời mời thử việc cho vị trí học viên với mức lương 3 triệu đồng trong 2 tháng, mức thu nhập khiến cô bất ngờ và có phần hụt hẫng.
 |
| Việt Nga đến thủ đô để tìm trải nghiệm sống mới sau nhiều năm làm việc tại TP.HCM. Ảnh: NVCC. |
Bên cạnh đó, văn hóa công ty tại Hà Nội cũng buộc Nga phải thích ứng nhiều hơn so với môi trường cũ. Cô là nhân sự miền Nam duy nhất trong đội. Đa phần đồng nghiệp quen làm việc theo khuôn khổ, nên khi muốn đề xuất một hướng triển khai sáng tạo, Nga thường phải “vỗ về tinh thần” cả nhóm để tránh phản ứng tiêu cực.
Dù vậy, sau gần 3 năm sinh sống, Nga cho biết mình đã quen với nhịp sống chậm rãi hơn, ít áp lực hơn so với thời gian ở TP.HCM. Chính những thay đổi tích cực về công việc và thu nhập đã giúp cô tiếp tục ở lại thủ đô.
Với Vũ Tùng, anh cũng phải điều chỉnh thái độ của bản thân để phù hợp với môi trường, văn hóa công sở tại thành phố này. Trước đây, trong quá trình làm việc ở TP.HCM, anh luôn giữ mối quan hệ chừng mực, không quá thân thiết với đồng nghiệp.
Tại Hà Nội, Vũ Tùng nhận thấy đồng nghiệp tương đối gần gũi, có thể chia sẻ nhiều điều trong cuộc sống, từ đó thay đổi cách hành xử của bản thân. Anh gắn bó hơn với nhân viên cấp dưới hơn, mong có thể hạn chế sự khác biệt vùng miền trong môi trường làm việc.
Về chi phí sinh hoạt, Tùng nhận thấy tiền ăn uống, sử dụng dịch vụ ở Hà Nội tương đối cao, nhưng bù lại chi phí thuê nhà khá phải chăng. Trong những tháng đầu sống tại thủ đô, Tùng di chuyển hoàn toàn bằng xe công nghệ, nhận thấy chi phí đặt xe cao hơn khoảng 1,5-2 lần so với TP.HCM.
“Thỉnh thoảng, tôi cũng nhớ nhịp sống sôi động tại TP.HCM, nhưng lại thấy Hà Nội tạo cơ hội để ổn định lâu dài hơn”, Vũ Tùng nói. Sau 2 năm ở thủ đô, anh ít ăn hàng uống quán hơn do bạn bè hạn chế rủ rê, vì thế tiết kiệm được một khoản, dự định chuẩn bị mua nhà trả góp vào năm sau.
 |
| Chuyên gia nhận định trong 3 năm gần đây, các công ty phía Bắc tích cực tuyển nhân sự từ TP.HCM. |
Chia sẻ với Tri Thức - Znews, Linda Nguyễn, chuyên gia tái cấu trúc hệ thống nhân sự cho SMEs cho rằng người lao động cần chuẩn bị kỹ về mục tiêu nghề nghiệp, tài chính và tâm lý trước khi di chuyển vùng làm việc, đặc biệt là từ Nam ra Bắc.
Trước hết, cần xác định rõ mục tiêu, chỉ muốn trải nghiệm ngắn hạn hay có ý định gắn bó lâu dài. Từ đó, lựa chọn công việc phù hợp về đãi ngộ, cơ hội thăng tiến và môi trường làm việc, tránh quyết định theo cảm xúc.
Về tài chính, người lao động phải dự trù chi phí chuyển nhà, đi lại và các khoản phát sinh trong thời gian đầu thích nghi. Nếu doanh nghiệp không hỗ trợ nhà ở, cần tìm trước nơi cư trú phù hợp, gần nơi làm việc để giảm áp lực chi phí và thời gian di chuyển.
Ngoài ra, tìm hiểu trước về khí hậu, văn hóa và hệ thống dịch vụ tại nơi đến giúp hạn chế sốc văn hóa, tăng khả năng hòa nhập. Người lao động cũng cần chuẩn bị tâm lý cho những thay đổi lớn, đồng thời trao đổi với gia đình để nhận thêm sự ủng hộ.
Với trường hợp di chuyển cùng gia đình, việc sắp xếp chỗ ở, công việc và trường học cho các thành viên sẽ phức tạp hơn. Nếu cần thiết, nhân sự nên trao đổi thẳng thắn với doanh nghiệp để nhận hỗ trợ phù hợp.
Ăn điểm trong mắt nhà tuyển dụng
‘Nhân tố F’, trong đó F là viết tắt của ‘Fascination’ (Sự cuốn hút) sẽ là yếu tố thu hút nhất trong một buổi tuyến dụng. Theo tác giả Paul Williams của cuốn Ảo tưởng của sự bất khả chiến bại, những cá nhân nắm giữ vị trí lãnh đạo sau này sẽ cần phải kết nối được với các nhân viên của mình, cổ vũ họ và nắm bắt được trí tưởng tượng trong họ. Nhân tố F được xác định như sau: Liệu người này - trong một khoảng thời gian rất ngắn - có thể khiến tôi hứng thú và cuốn hút tôi hay không?
