Trẻ không học chữ trước khi vào lớp 1 có phải ‘vịt lạc đàn’?

Mấy hôm nay, trang cá nhân của tôi liên tục chia sẻ nhiều bài viết của phụ huynh về quan điểm có nên cho con học chữ trước khi vào lớp 1.

Không ít ý kiến cho rằng họ sai lầm khi không cho con học chữ từ trước, để rồi năm học mới chỉ bắt đầu một tháng, cả cô và trò đều vất vả chạy theo chương trình.

Tôi cũng bắt gặp hai cụm từ đáng sợ “vịt lạc đàn” cùng “bò đội nón” khi bàn luận về những đứa trẻ vào lớp 1 không học chữ từ trước, hành trang trắng tinh như tờ giấy.

"Trẻ lớp 1 có nên học chữ trước hay không" là vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm. Ảnh: Liêu Lãm.

Lớp 1 với những bước chuyển quan trọng từ vui chơi sang học tập luôn khiến bố mẹ lo lắng, bất an. Lớp 1 với ngã rẽ quan trọng đầu tiên trong hành trình học tập của con trẻ luôn khiến chúng ta bối rối, phân vân.

Nhưng lớp 1 có đáng sợ đến mức phải ép con học chữ, phải ép trẻ đánh vần suốt thời kỳ mầm non?

Tôi bắt gặp vô số lời rỉ tai dò hỏi "con trẻ có học chữ trước khi vào lớp 1 hay không", đa phần câu trả lời khẳng định "phải học".

Tôi bắt gặp nhiều đứa trẻ quanh mình sớm cặm cụi bên bàn học, đôi tay non nớt cầm bút uốn từng con chữ, tập tành làm những phép tính vượt xa khả năng.

Thỉnh thoảng, những clip khoe con sớm đọc vanh vách trang sách được tung lên mạng. Nhiều ông bố bà mẹ lại hối hả lo, vội vàng gửi con đến lớp học chữ.

Dịp hè năm nào cũng có những văn bản từ ngành giáo dục khuyến cáo mọi người không nên bắt ép con trẻ học chữ sớm trước khi vào lớp 1.

Nhưng dường như nỗi lo con không theo kịp bạn bè đồng trang lứa vẫn lấn át tất cả. Phụ huynh không tiếc tiền, thời gian, công sức đầu tư cho con, trong đó có việc họ bớt xén thời gian vui chơi của con dành cho việc học.

Như một quả cầu tuyết càng lăn xa càng to, lời đồn thổi về việc không cho trẻ học chữ trước khi vào lớp 1 sẽ biến con thành “vịt lạc đàn” và "ngu ngơ như bò đội nón” khởi động cuộc đua học chữ của nhiều thế hệ.

Người ta thường bỏ qua khuyến cáo của các chuyên gia về việc học chữ sớm sẽ gây tổn thương thể chất, tâm lý cho trẻ mà dễ dãi đẩy con đến lớp luyện chữ. Trẻ học trước biết rành rọt, trẻ chưa học tinh khôi như “tờ giấy trắng”. Khi các em ở chung một tập thể, khiến lớp học bị phân hóa, giáo viên dạy kiểu nào cũng khổ cả đôi đường.

Học tập cần sự hứng thú, khơi gợi sáng tạo và xây dựng khả năng tập trung, ghi nhớ, tưởng tượng. Đối với những đứa trẻ học chữ sớm, mọi thứ dường như bị hủy hoại một cách vô hình. Vì biết trước cách đánh vần, làm tính, trả lời câu hỏi, nhiều trẻ lơ là, mất tập trung trên lớp học.

Sự chủ quan, chây ì kéo dài từ ngày này sang ngày khác dần triệt tiêu động lực học tập của trẻ trên lớp. Việc học dần biến thành nhàm chán bởi mọi thứ cần học hôm nay con đều đã tập tành làm quen ở lớp học thêm. Trẻ không hứng thú, không sáng tạo, không tư duy là viễn cảnh nguy hại.

Chỉ tiếc là trong bối cảnh hiện nay, người người nhà nhà lại rủ nhau cho con gia nhập vào đội ngũ “học chữ trước lớp 1” mà bỏ qua các khuyến cáo, kiến nghị về hệ lụy của nó.

Trẻ em bao giờ mới thoát khỏi “cuộc đua” chưa có hồi kết để hồn nhiên vui chơi giữa đời, hứng khởi bước vào lớp 1, mày mò làm quen những bài học vỡ lòng thú vị.