Ngộ độc thuốc có thể cấp tính (xảy ra ngay sau khi dùng thuốc) hoặc mạn tính (xảy ra sau một thời gian dùng thuốc).
Nguyên nhân gây ngộ độc thuốc
Ngộ độc thuốc có thể xảy ra do uống quá nhiều thuốc. Điều này có thể xảy ra khi dùng liều vượt quá số lượng quy định hoặc nếu liều lượng quy định quá cao.
Với một số loại thuốc, ngộ độc thuốc (độc tính của thuốc) có thể xảy ra như một phản ứng có hại của thuốc.
Trong trường hợp này, liều điều trị thông thường của thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ có hại, không mong muốn.
Trong một số trường hợp, khoảng cách giữa liều điều trị và liều độc là rất hẹp. Do đó, liều điều trị cho người này nhưng lại có thể gây độc cho người khác.
Ngoài ra, các loại thuốc có thời gian bán hủy dài hơn có thể tích tụ trong máu và tăng lên theo thời gian, dẫn đến ngộ độc thuốc.
Các yếu tố như tuổi tác, chức năng thận và hydrat hóa có thể ảnh hưởng đến tốc độ cơ thể có thể loại bỏ thuốc khỏi cơ thể. Đây là lý do tại sao các loại thuốc như lithium yêu cầu xét nghiệm máu thường xuyên để theo dõi nồng độ trong máu.
Hầu hết trường hợp ngộ độc có liên quan đến liều sử dụng. Liều dùng được xác định bằng nồng độ theo thời gian. Ngộ độc có thể là kết quả của sự phơi nhiễm với một lượng quá mức chất mà bình thường không gây độc. Một số trường hợp ngộ độc là do phơi nhiễm với các chất có khả năng gây độc ở mọi liều…
Ba yếu tố quyết định độc tính của một loại thuốc:
- Cấu tạo hóa học của thuốc.
- Lượng thuốc mà cơ thể hấp thụ.
- Khả năng giải độc và loại bỏ chất của cơ thể.
Các triệu chứng của ngộ độc thuốc
Các triệu chứng ngộ độc thuốc có thể khác nhau tùy thuộc vào loại thuốc bạn đang dùng. Các triệu chứng và dấu hiệu ngộ độc thay đổi tùy thuộc vào chất gây độc (hay tùy thuộc vào loại thuốc mà bạn dùng).
Ngoài ra, các bệnh nhân khác nhau bị nhiễm độc với cùng một chất có thể có các triệu chứng rất khác nhau.
Ví dụ: Trong trường hợp ngộ độc thuốc lithium, các triệu chứng nhẹ của ngộ độc cấp tính (là ngộ độc thuốc sau khi dùng thuốc một lần) có thể bao gồm:
- Tiêu chảy
- Chóng mặt
- Buồn nôn, nôn
- Đau dạ dày
- Yếu đuối
 |
| Buồn nôn là một dấu hiệu cảnh báo ngộ độc thuốc. |
Các triệu chứng nghiêm trọng hơn của ngộ độc cấp tính lithium có thể xuất hiện dưới dạng:
- Mất điều hòa (kiểm soát cơ kém, dẫn đến chuyển động vụng về)
- Hôn mê
- Run tay
- Các vấn đề về tim (trong một số trường hợp hiếm)
- Cơ co giật
- Rung giật nhãn cầu (nhãn cầu giật không chủ ý)
- Co giật
- Nói lắp
Nhiễm độc lithi mạn tính hoặc nhiễm độc thuốc do tích tụ chậm theo thời gian - biểu hiện các triệu chứng khác nhau, bao gồm nói lắp, run và tăng phản xạ…
Carbamazepine là một loại thuốc thường được kê đơn cho bệnh động kinh nhưng cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị các tình trạng sức khỏe tâm thần như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực.
Một số bệnh nhân bị ngộ độc carbamazepine đã gặp phải các triệu chứng bao gồm:
- Nhìn mờ
- Chóng mặt
- Rung giật nhãn cầu
- Khó khăn khi đi bộ
Trong trường hợp ngộ độc carbamazepine nghiêm trọng, các triệu chứng có thể bao gồm:
- Thay đổi ý thức
- Hôn mêCo giật
Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải đọc nhãn thuốc cẩn thận. Ngoài ra, hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về các dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc thuốc đối với bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng, vì chúng có thể khác nhau giữa các loại thuốc.
Chẩn đoán ngộ độc thuốc
Ngộ độc cấp tính của thuốc dễ được chẩn đoán hơn khi các triệu chứng xảy ra sau khi dùng thuốc chỉ một lần. Xét nghiệm máu cũng có thể kiểm tra nồng độ thuốc trong máu, cho biết liệu nồng độ thuốc có quá cao hay không.
Ngộ độc thuốc mạn tính xảy ra do tích tụ lâu dài, thường khó xác định hơn.
Có một số cách điều trị ngộ độc thuốc. Nếu ngộ độc do quá liều cấp tính có thể dùng thuốc giải độc bằng cách bơm thuốc vào dạ dày để loại bỏ các loại thuốc chưa được hấp thụ.
Than hoạt tính là một lựa chọn điều trị ngộ độc thuốc. Nó có tác dụng hấp phụ, kết dính thuốc, ngăn không cho thuốc hấp thụ vào máu. Nếu áp dụng cách này, thuốc sẽ được thải trừ khỏi cơ thể qua phân.
Ngoài ra, một số loại thuốc khác cũng có thể được sử dụng để giải độc cho một loại thuốc cụ thể. Ví dụ: N-Acetylcysteine là thuốc giải độc cho ngộ độc acetaminophen (tylenol), xanh methylen dùng trong ngộ độc xynua..
Nếu nghi ngờ có các triệu chứng ngộ độc thuốc hoặc quá liều, hãy liên hệ với các dịch vụ y tế ngay lập tức, vì điều trị nhanh chóng, kịp thời có thể dẫn đến ít biến chứng hơn...
