Sáng 12/4, TAND Hà Nội xét xử ông Mai Văn Tinh (cựu Chủ tịch Tổng công ty Thép Việt Nam - VNS) cùng 18 bị cáo khác liên quan sai phạm xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO).
HĐXX dự kiến làm việc trong 10 ngày liên tục. Phiên tòa do thẩm phán Phan Huy Cương làm chủ tọa. Đây là một trong 5 đại án được Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng yêu cầu khẩn trương xét xử sơ thẩm trong năm nay.
Kiến nghị triệu tập cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng
Khi làm thủ tục, chủ tọa Phan Huy Cương thông báo bị cáo Đậu Văn Hùng (cựu Tổng giám đốc VNS) xin xét xử vắng mặt. Trong đơn gửi HĐXX, ông Hùng nói rằng bản thân đã có lời khai tại cơ quan điều tra và cam kết không thay đổi lời khai. Bị cáo cũng không đủ sức khỏe tham gia phiên tòa vì tuổi cao, mắc nhiều bệnh nan y, hiểm nghèo.
“Tôi rất ăn năn, hối cải và xin chấp nhận hình phạt do tòa sơ thẩm đưa ra”, chủ tọa nêu nội dung trình bày của bị cáo Hùng.
Tiếp đó, luật sư Đinh Anh Tuấn (bào chữa cho bị cáo Trần Trọng Mừng) cho rằng các kết luận giám định tư pháp chưa làm rõ được nhiều nội dung của vụ án. Luật sư đề nghị HĐXX triệu tập giám định viên của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng đến dự khán. Luật sư cũng mong muốn tòa cho phép bị cáo Mừng được tiếp cận tài liệu liên quan vụ án.
 |
| Bị cáo Mai Văn Tinh, cựu Chủ tịch Tổng công ty Thép Việt Nam. Ảnh: Hoàng Lam. |
Luật sư Nguyễn Đình Khỏe (bào chữa cho bị cáo Trịnh Khôi Nguyên) đề nghị tòa triệu tập ông Hoàng Trung Hải. Luật sư cho rằng ông Hải ký nhiều văn bản chỉ đạo liên quan dự án tại TISCO.
Ngoài ra, luật sư Trần Văn Tạo (bào chữa cho Trần Văn Khâm) còn kiến nghị HĐXX triệu tập ông Vũ Huy Hoàng, cựu Bộ trưởng Công Thương.
Xem xét những kiến nghị trên, đại diện VKS cho rằng vụ án được xét xử trong nhiều ngày nên nếu thấy cần thiết, HĐXX có thể triệu tập thêm những người liên quan để tham gia phiên tòa.
Sau khi thảo luận, chủ tọa đồng ý với đề xuất của luật sư về việc triệu tập các giám định viên của Bộ Xây dựng và Bộ Kế hoạch và Đầu Tư. Ngoài ra, HĐXX cũng đề nghị lực lượng công an hỗ trợ trong việc triệu tập Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) đến tòa để dự khán.
Đối với kiến nghị triệu tập ông Hoàng Trung Hải và nguyên Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng, HĐXX thấy rằng trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã thu thập đầy đủ tài liệu, nếu cần thiết sẽ công bố.
Kết thúc phần thủ tục, đại diện VKSND công bố bản cáo trạng.
Thất thoát hơn 830 tỷ
Theo cáo buộc, khi thực hiện dự án, MCC vi phạm hợp đồng nên sau gần một năm ký kết, tập đoàn này chưa chọn được nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, không đặt hàng chế tạo máy móc thiết bị, không thi công các hạng mục của gói thầu.
Khi MCC rút hết nhân lực về nước và nhiều lần đề nghị tăng giá hợp đồng, các bị can Mai Văn Tinh và Trần Trọng Mừng đã không xem xét, chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng và báo cáo việc hủy đấu thầu.
Cáo trạng xác định 2 bị can này đã chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC, cùng với các bị can khác tạo điều kiện để MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện hợp đồng.
 |
| Bị cáo Đặng Thúc Kháng, cựu thành viên HĐQT VNS. Ảnh: Hoàng Lam. |
Dự án quá thời hạn được phê duyệt gần 10 năm nhưng vẫn chưa hoàn thành, khiến tổng mức đầu tư ban đầu hơn 3.800 tỷ đồng bị đội lên 8.100 tỷ. Tính đến 31/12/2018, TISCO đã đầu tư cho dự án hơn 4.400 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay VDB Bắc Kạn - Thái Nguyên 1.400 tỷ, vay Vietinbank Hà Nội 1.600 tỷ.
Số tiền hơn 830 tỷ đồng mà TISCO đã trả các ngân hàng từ khi dự án chậm tiến độ, dừng thi công đến thời điểm vụ án bị khởi tố là thiệt hại của vụ án.
 |
| Nhóm cựu sếp VNS và TISCO bị truy tố do gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước. Ảnh: Bộ Công an. |
Cơ quan tố tụng đánh giá ông Trần Trọng Mừng có vai trò chính, chỉ đạo và tổ chức thực hiện tội phạm. Bị can Mai Văn Tinh cùng các cựu lãnh đạo, nhân viên VNS và TISCO là đồng phạm với ông Mừng.
Các bị can Lê Phú Hưng, Nguyễn Minh Xuân, Nguyễn Chí Dũng, Hoàng Ngọc Diệp và Đoàn Thu Trang đã không làm tròn trách nhiệm thành viên HĐQT VNS và TISCO, gián tiếp cùng gây thiệt hại khoản tiền nêu trên.
Ngoài xác định hành vi của 19 bị can, bản cáo trạng còn đề cập việc ông Hoàng Trung Hải (nguyên Phó thủ tướng, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội) đã có nhiều ý kiến chỉ đạo liên quan dự án.
Các bị cáo Mai Văn Tinh, Trần Trọng Mừng (cựu Tổng giám đốc TISCO) và 12 người khác bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo khoản 3, Điều 219, Bộ luật hình sự. 5 bị cáo còn bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 3, Điều 360, Bộ luật hình sự.
Tòa triệu tập đại diện TISCO với tư cách nguyên đơn dân sự. Đại diện VNS và nhiều cá nhân khác cũng được triệu tập với tư cách người liên quan.
TISCO là chủ đầu tư dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên. HĐQT VNS là cấp quyết định đầu tư, có chức năng chỉ đạo thực hiện dự án. Còn đơn vị trúng thầu là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC).
