Tỷ lệ trẻ thừa cân tăng vọt vì quan điểm ‘béo khỏe béo đẹp’

Báo cáo “Phòng chống thừa cân và béo phì ở trẻ em: Phân tích toàn cảnh và các hành động ưu tiên tại Việt Nam” năm 2021 của UNICEF chỉ rõ tỷ lệ trẻ nhỏ thừa cân và béo phì có xu hướng gia tăng theo độ tuổi (từ 7% ở trẻ dưới 5 tuổi đến 19% ở trẻ 5-19 tuổi). Tổ chức này ước tính đến năm 2030, Việt Nam có khoảng 1,9 triệu trẻ em béo phì.

Tỷ lệ trẻ béo phì tăng “phi mã” tại Việt Nam

BS Trương Hồng Sơn - Phó tổng thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam - nhận định cách đây 10 năm, chuyện trẻ nhỏ béo phì không phổ biến ở Việt Nam. Cùng với sự bùng nổ kinh tế, điều kiện chăm sóc và dinh dưỡng tốt hơn, tình trạng béo phì ở trẻ nhỏ cũng tăng nhanh.

“Trong 10 năm, tỷ lệ béo phì ở trẻ tại Việt Nam tăng lên gấp đôi. Đặc biệt có đến 50% bậc phụ huynh không biết con đang bị thừa cân”, bác sĩ Sơn chia sẻ.

UNICEF ước tính đến năm 2030, Việt Nam có khoảng 1,9 triệu trẻ em béo phì.

Tình trạng trẻ béo phì ngày càng gia tăng tại Việt Nam phần nào đến từ tâm lý mong trẻ bụ bẫm, mập mạp của phụ huynh Việt. Từ lâu, nhiều người xem cân nặng là thước đo để đánh giá sức khỏe toàn diện của trẻ. Xuất phát từ nỗi ám ảnh con gầy, còi xương khi so sánh với bạn bè đồng trang lứa, nhiều phụ huynh chọn cách vỗ béo để con trông bụ bẫm hơn.

Bác sĩ Sơn lý giải phụ huynh thường có suy nghĩ “béo khỏe béo đẹp” nên rất chú trọng tăng cân cho con. Một lý do khác ít người quan tâm là việc đánh giá trẻ thừa cân không dễ dàng bởi phụ thuộc tỷ lệ cân nặng theo chiều cao, không chỉ quan sát ngoại hình.

“Tình trạng thừa cân, béo phì tại Việt Nam gia tăng bởi cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Ngoài ra, vấn đề này còn liên quan đến sự hiểu biết, cách chăm sóc, việc đánh giá tình trạng thể chất… của phụ huynh”, bác sĩ nói thêm.

Một trong những nguyên nhân góp phần gia tăng tình trạng béo phì ở trẻ nhỏ, theo UNICEF, là “môi trường tăng nguy cơ béo phì” tại Việt Nam. Trẻ nhỏ dễ dàng tiêu thụ thực phẩm, đồ uống giàu năng lượng, thiếu dinh dưỡng, đồng thời có xu hướng giảm hoạt động thể chất, gia tăng hành vi tĩnh tại.

Nhận biết và “giảm tốc” tình trạng béo phì sớm ở trẻ nhỏ

Chia sẻ cách phát hiện tình trạng thừa cân, béo phì sớm ở trẻ nhỏ, bác sĩ Trương Hồng Sơn khẳng định phụ huynh cần đánh giá thể trạng của con thông qua chỉ số giữa cân nặng và chiều cao, thay vì chỉ quan sát ngoại hình.

Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam gợi ý bố mẹ có thể truy cập website nangtamvocviet.vn của Nutifood để tra cứu chỉ số cơ thể của con. Bố mẹ điền đủ ngày - tháng - năm sinh, chiều cao, cân nặng, sau đó website tự động đối chiếu chỉ số thể chất để đánh giá trẻ thừa cân hay thấp còi.

Bố mẹ có thể truy cập website nangtamvocviet.vn để tra cứu chỉ số cơ thể của con. Ảnh chụp từ website Nâng tầm vóc Việt.

Trên lâm sàng, thông qua đánh giá khẩu phần của trẻ thừa cân, bác sĩ Sơn nhận định trẻ em Việt Nam đang nạp gấp đôi lượng protein, gấp rưỡi lượng chất béo, đặc biệt là thừa bột đường. Bột đường tập trung trong các loại thực phẩm trẻ nạp nhiều mỗi ngày như cơm, xôi, các loại bánh, nước ngọt…

Nhận định trên trùng với số liệu trích từ khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong đó trẻ thành thị thừa 200% protein, 130% béo nhưng lại thiếu vitamin và lười vận động, dẫn đến thừa cân, béo phì.

Để duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh cho trẻ, đặc biệt là trẻ có nguy cơ béo phì, phụ huynh cần tiết chế lượng đường trong khẩu phần ăn (giảm đồ ngọt, cắt giảm đồ ăn vặt), đồng thời tính toán lượng protein và dầu mỡ trong thực đơn mỗi bữa.

Bác sĩ Sơn cũng nhấn mạnh nguyên tắc điều trị và kiểm soát cân nặng cho trẻ béo phì hoặc có nguy cơ thừa cân là chọn sữa có năng lượng thấp và hàm lượng vi khoáng cao.

Nutifood GrowPLUS+ Trắng có hệ chất xơ polydextrose + FOS, đạm cao, bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết, giảm chất béo.

Trên thị trường hiện có nhiều dòng sữa đặc trị cho trẻ béo phì. Ngoài khía cạnh năng lượng, bố mẹ nên lựa chọn các loại sữa có hệ chất xơ polydextrose + FOS, đạm cao, giảm chất béo nhưng đảm bảo các loại vitamin và khoáng chất cần thiết. Có thể nhắc tới Nutifood GrowPLUS+ Trắng như một ví dụ.

Ưu điểm của dòng sữa đặc trị cho trẻ thừa cân và có nguy cơ thừa cân này là 100% từ Thụy Điển, được nghiên cứu dành riêng cho thể trạng và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam. Sữa có 29 vitamin và khoáng chất, trong đó hàm lượng canxi, photpho, vitamin D3, vitamin K2, DHA từ tảo dồi dào. Đây là những vi chất rất cần thiết đối với sự phát triển toàn diện của trẻ.

Được phát triển dựa trên công thức hệ chất xơ Fiber Balance độc quyền của Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng Nutifood Thụy Điển (NNRIS), Nutifood GrowPLUS+ Trắng giúp duy trì cảm giác no lâu nhằm hạn chế lượng thức ăn và năng lượng dư thừa đưa vào cơ thể. Qua đó, hỗ trợ kiểm soát cân nặng.

Cũng theo Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, nếu thấy trẻ có dấu hiệu vượt ngưỡng cân nặng chuẩn, phụ huynh cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng song song với tăng cường cho trẻ vận động, tránh kéo dài tình trạng tăng cân nhanh, liên tục.