|
|
Lý do chính xác cho sự gia tăng ung thư đại trực tràng ở người trẻ tuổi vẫn chưa được biết, nhưng một số yếu tố rủi ro có thể là nguyên do. Ảnh: Stamford Health |
Một báo cáo mới của Hiệp hội Ung thư Mỹ cho thấy chẩn đoán ung thư đại trực tràng tăng gần gấp đôi ở những người dưới 55 tuổi trong những năm gần đây. Cụ thể, nó đã tăng từ 11% vào năm 1995 lên 20% vào năm 2019. Báo cáo cho biết tỷ lệ chẩn đoán ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối cao hơn, tăng từ 52% vào giữa những năm 2000 lên 60% vào năm 2019.
Ngay cả trước khi có báo cáo mới này, các bác sĩ và nhà nghiên cứu đã biết về sự gia tăng các ca bệnh này.
Tiến sĩ Robin Mendelsohn, đồng Giám đốc Trung tâm Ung thư Đại trực tràng và Đường tiêu hóa khởi phát ở Người trẻ tại Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering ở Thành phố New York, Mỹ, cho biết: “Chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng đáng báo động và đáng lo ngại về số ca ung thư đại trực tràng ở người trẻ tuổi. Nó đã tăng khoảng 1-2% mỗi năm kể từ năm 1990”.
Con số tổng thể đó nhỏ nhưng bất kỳ sự gia tăng nào cũng gây lo ngại. Nó đặc biệt gây sốc vì sự gia tăng lớn nhất trong các trường hợp là ở nhóm người trẻ nhất - những người từ 20 đến 29 tuổi.
Tại sao gia tăng ở người trẻ?
Tiến sĩ Nilofer Saba Azad, đồng Giám đốc về di truyền và biểu sinh ung thư tại Johns Hopkins Medicine, cho biết: “Chúng tôi không có câu trả lời dứt khoát về tỷ lệ gia tăng ung thư đại trực tràng ở người trẻ, không phải về mặt di truyền mà có khả năng là do các yếu tố môi trường”.
Những yếu tố này chủ yếu bao gồm chế độ ăn kiêng phương Tây (đặc biệt là thịt chế biến sẵn), trọng lượng cơ thể dư thừa, rượu, thuốc lá, các tình trạng bao gồm bệnh tiểu đường và các vấn đề trao đổi chất khác.
Tiến sĩ Nilofer Saba Azad cho biết bạn vẫn có thể thưởng thức các món ăn trong chế độ ăn kiêng của phương Tây hoặc uống một ly rượu vang. Điều này chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều độ và ưu tiên thực phẩm bổ dưỡng cũng như tập thể dục.
Ngoài việc tham gia vào lối sống hạn chế những rủi ro nhất định, bạn nên biết các dấu hiệu của ung thư đại trực tràng và tuân theo các hướng dẫn sàng lọc chính thức để giữ sức khỏe hoặc phát hiện bệnh sớm.
Tầm soát từ năm 45 tuổi
Việc sàng lọc càng sớm càng tốt trở nên quan trọng đối với người trẻ. Tiến sĩ Arif Kamal, Giám đốc phụ trách bệnh nhân của Hiệp hội Ung thư Mỹ, cho biết độ tuổi bắt đầu khám sàng lọc ở Mỹ từng là 50, nhưng do số ca mắc tăng lên, các hướng dẫn đã thay đổi.
Tiến sĩ Robin Mendelsohn nói: “Mục đích của việc sàng lọc có hai mặt. Một là ung thư được phát hiện sớm có thể chữa khỏi. Hai là tìm polyp, những khối u tiền ung thư mà theo thời gian có thể biến thành ung thư”.
 |
| Đừng bỏ qua cơn đau dạ dày đang diễn ra vì đó có thể là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng. Ảnh: Shutterstock. |
Nhóm người nhất định cần sàng lọc trước 45 tuổi
Tuy nhiên, một số nhóm người cần được sàng lọc ung thư đại trực tràng trước năm 45 tuổi, gồm:
Những người thuộc một số nhóm có nguy cơ cao cần được sàng lọc và được chương trình bảo hiểm chi trả trước 45 tuổi.
Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng cần được sàng lọc sớm để phát hiện và cứu chữa kịp thời.
Thêm nữa, những người mắc bệnh viêm ruột (bệnh Crohn) hoặc viêm loét đại tràng cũng cần được sàng lọc sớm.
Nếu không thuộc bất kỳ nhóm nào trong số này nhưng lo lắng về sức khỏe, bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ.
Nội soi không phải là phương pháp sàng lọc duy nhất
Các chuyên gia cho biết, việc mọi người sợ nội soi là điều rất bình thường.
Nhiều chuyên gia coi nội soi là tiêu chuẩn vàng. Tiến sĩ Robin Mendelsohn nói: "Nội soi là phương pháp sàng lọc mà chúng ta có thể đồng thời xác định các polyp và loại bỏ chúng. Nếu có ung thư, hãy sinh thiết nó để thực hiện các biện pháp chữa trị ung thư sớm".
Một số xét nghiệm sàng lọc khác có thể phát hiện ung thư sớm, chẳng hạn xét nghiệm phân và chụp CT được gọi là nội soi đại tràng ảo.
Theo Huffpost, người khỏe mạnh nên nội soi đại tràng 10 năm/lần và nội soi đại tràng ảo 5 năm/lần. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, xét nghiệm phân nên được tiến hành thường xuyên hơn, có thể là mỗi năm hoặc 3 năm/lần, tùy thuộc vào xét nghiệm.
Dấu hiệu của ung thư đại trực tràng có thể khác nhau
Theo tiến sĩ Robin Mendelsohn, “triệu chứng phổ biến nhất của ung thư đại trực tràng là chảy máu trực tràng hoặc máu trong phân”.
Không phải tất cả chảy máu trực tràng ở những người trẻ tuổi đều là bệnh trĩ, một quan niệm sai lầm nguy hiểm.
Theo Mayo Clinic, dấu hiệu ung thư đại trực tràng khác là cảm giác như bạn không thể đi đại tiện hết. Có nghĩa là, khi bạn đi vệ sinh, bạn không cảm thấy nhẹ nhõm, đi xong vẫn muốn rặn tiếp.
Theo tiến sĩ Nilofer Saba Azad, những thay đổi trong phân là một dấu hiệu khác như phân có màu đen hoặc gặp vấn đề về táo bón. Một số vấn đề khác liên quan đến căng thẳng hoặc chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng tới tình trạng bệnh.
Hầu hết người dưới 45 tuổi không được sàng lọc ung thư đại trực tràng nên điều quan trọng là bạn phải tự theo dõi các triệu chứng trên và liên hệ với bác sĩ nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này. Ngoài ra, ngay cả những người trên 45 tuổi và được kiểm tra thường xuyên, bạn vẫn cần phải thông báo cho bác sĩ về bất kỳ vấn đề nào trong số này.
Tiến sĩ Arif Kamal cho biết tỷ lệ sống sót trung bình của người mắc ung thư đại trực tràng giai đoạn 4 được tính bằng năm, nhưng tỷ lệ chữa khỏi có thể đạt 100% nếu phát hiện sớm.
Sàng lọc và biết các dấu hiệu cảnh báo là rất quan trọng vì tỷ lệ mắc bệnh này đang tiếp tục gia tăng.
Muốn ăn uống lành mạnh nhưng hay stress công việc? Muốn tập thể dục đều đặn nhưng hay làm việc trễ? Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu một số sách để đồng hành cùng bạn từ phòng gym đến đường chạy, từ văn phòng đến bếp ăn. Tuyển tập này sẽ cung cấp thêm nhiều lựa chọn, và bớt đi một số nỗi lo trên hành trình cân bằng cuộc sống hiện đại.
