|
|
Ung thư đang có xu hướng trẻ hóa trên toàn cầu. Ảnh: anthony_tran. |
Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học từ Bệnh viện Phụ nữ tại Brigham (Mỹ) gần đây cho thấy tỷ lệ mắc các bệnh ung thư khởi phát sớm ở những người được chẩn đoán trước 50 tuổi đã tăng đáng kể từ khoảng năm 1990 tới nay.
Xu hướng tương lai
Cụ thể, trong nỗ lực tìm hiểu lý do nhiều người trẻ hơn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu có sẵn trong tài liệu và trực tuyến, bao gồm cả thông tin về phơi nhiễm đầu đời có thể góp phần vào xu hướng này.
Kết quả được công bố trên tạp chí Nature Reviews Clinical Oncology đã nếu ra một yếu tố gọi là hiệu ứng thuần tập sinh. Hiệu ứng này chỉ ra mỗi nhóm người kế tiếp nhau được sinh ra vào thời điểm muộn hơn (ví dụ ở thập kỷ sau) sẽ có nguy cơ phát triển ung thư cao hơn.
Shuji Ogino, giáo sư, bác sĩ, nhà khoa học tại khoa Bệnh học (Brigham), giải thích: "Chúng tôi nhận thấy nguy cơ này đang tăng lên theo từng thế hệ. Ví dụ, những người sinh năm 1960 có nguy cơ ung thư cao hơn trước khi bước sang tuổi 50 so với những người sinh năm 1950. Từ đây, chúng ta có thể dự đoán mức độ rủi ro này sẽ tiếp tục tăng cao trong các thế hệ kế tiếp", vị chuyên gia nói.
Để thực hiện nghiên cứu này, các nhà khoa học đã lần đầu tiên phân tích dữ liệu toàn cầu về tỷ lệ mắc 14 loại ung thư khác nhau. Kết quả cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tăng lên ở người lớn dưới 50 tuổi từ năm 2000 đến 2012.
 |
| Kết quả nghiên cứu cho thấy nhiều dấu hiệu của việc người trẻ mắc ung thư lớn hơn. Ảnh minh họa: national_cancer_institute. |
Sau đó, nhóm đã tìm kiếm các nghiên cứu sẵn có nhằm kiểm tra xu hướng của các yếu tố nguy cơ có thể xảy ra, bao gồm phơi nhiễm đầu đời trong các quần thể nói chung.
Cuối cùng, nhóm nghiên cứu đã kiểm tra tài liệu mô tả các đặc điểm lâm sàng và sinh học của khối u trong ung thư khởi phát sớm so với ung thư khởi phát muộn được chẩn đoán sau 50 tuổi.
Các yếu tố tác động
Trong một đánh giá sâu, nhóm phát hiện ra rằng tập hợp các yếu tố xuất hiện khi tiếp xúc đầu đời (exposome), bao gồm chế độ ăn uống, lối sống, cân nặng, khả năng tiếp xúc với môi trường và hệ vi sinh vật, đã thay đổi đáng kể trong vài thập kỷ qua.
Do đó, họ đưa ra giả thuyết rằng các yếu tố như chế độ ăn uống và lối sống ngày nay có thể góp phần khiến ung thư khởi phát sớm hơn.
Nhóm nghiên cứu cũng thừa nhận tỷ lệ mắc một số loại ung thư gia tăng một phần do việc phát hiện sớm, thông qua các chương trình tầm soát ung thư. Tuy nhiên, nhóm lưu ý việc gia tăng tỷ lệ mắc tăng nhanh trong số 14 loại ung thư khó có thể chỉ do sàng lọc nâng cao.
Các yếu tố nguy cơ đối với ung thư khởi phát sớm bao gồm uống rượu, thiếu ngủ, hút thuốc, béo phì và ăn quá nhiều.
 |
| Các yếu tố như dinh dưỡng, thói quen sống có thể liên quan đến ung thư. Ảnh minh họa: engin_akyurt. |
Một điều khá bất ngờ là các nhà khoa học phát hiện ra rằng dù thời lượng ngủ của người lớn không thay đổi quá nhiều trong vài thập kỷ qua, nhóm trẻ em ngày nay lại ngủ ít hơn nhiều so với những thập kỷ trước.
Mặt khác, các yếu tố nguy cơ nói trên như thực phẩm chế biến nhiều, đồ uống có đường, béo phì, bệnh tiểu đường loại 2, lối sống ít vận động và uống rượu đều đã tăng lên đáng kể từ những năm 1950.
Trong số 14 loại ung thư đang gia tăng, 8 loại có liên quan đến hệ tiêu hóa. Thực phẩm chúng ta ăn sẽ nuôi các vi sinh vật trong ruột. Đây là lý do chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến thành phần vi sinh vật. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh.
Tuy nhiên, hạn chế của nghiên cứu này là không đủ lượng dữ liệu từ các quốc gia với thu nhập thấp và trung bình để xác định xu hướng về tỷ lệ mắc bệnh ung thư trong nhiều thập kỷ.
Trong tương lai, các tác giả cũng hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu này bằng cách thu thập thêm dữ liệu và hợp tác với các viện nghiên cứu quốc tế để theo dõi tốt hơn các xu hướng toàn cầu.
Chữa lành bằng sách
Mục Sức khỏe giới thiệu một số cuốn sách về chủ đề sức khỏe tâm thần dành cho bạn đọc có quan tâm:
Chữa lành sau sang chấn: "Chữa lành sau sang chấn" là một cách tiếp cận sức khỏe tinh thần, thể chất và tâm linh gọi là tâm lý học toàn diện, nơi người tham gia cam kết thực hành mỗi ngày để tự giúp mình khỏe mạnh bằng cách phá vỡ các khuôn mẫu tiêu cực, chữa lành quá khứ.
Đại dương đen là tiếng nói sẻ chia với thế giới của người trầm cảm, đồng thời là lời kêu gọi xóa bỏ định kiến xã hội, để những con người ấy có cơ hội được sống hạnh phúc.
