Viện kiểm sát: 'Cần loại bỏ Trương Mỹ Lan ra khỏi đời sống xã hội'

Ngày 19/3, sau gần 2 tuần xét xử, đại diện Viện kiểm sát giữ quyền công tố tại tòa luận tội và đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi), Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) và 80 bị cáo khác trong đại án Vạn Thịnh Phát.

Trong vụ án này, bị cáo Lan bị truy tố về 3 tội: Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản.

Trong 82 bị cáo còn lại có 45 cựu lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; 15 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước; 3 cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; một cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước bị VKSND Tối cao truy tố về các tội: Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng. 5 người trong số này là cựu lãnh đạo SCB và các chi nhánh, hiện đã bỏ trốn.

Bị cáo Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch HĐQT Công ty Văn Lang và Công ty Capella) bị xét xử về cáo buộc Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 1.000 tỷ đồng của bà Lan.

Các bị cáo bị truy tố ở khung hình phạt thấp nhất 7 năm tù, cao nhất là 20 năm, chung thân hoặc tử hình. Trong đó, Trương Mỹ Lan và 12 bị cáo thuộc nhóm tội Tham ô tài sản bị VKSND Tối cao truy tố ở khung hình phạt cao nhất là tử hình.

Quá trình xét hỏi, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Riêng bị cáo Trương Mỹ Lan nhiều lần bật khóc, phủ nhận cáo buộc, cho rằng không thao túng SCB, không chỉ đạo thành lập các công ty "ma"; không nâng khống giá trị tài sản để lấy tiền SCB...

VKS: "Trương Mỹ Lan phạm tội với nhiều thủ đoạn tinh vi"

Lúc 9h, nêu quan điểm luận tội, đại diện VKS cho rằng việc giải quyết vụ án thể hiện không có vùng cấm, đặc quyền, ngoại lệ dù người đó là ai, thể hiện quyết tâm của Đảng đối với tội phạm, đặc biệt là tội phạm kinh tế, tham nhũng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với Nhà nước.

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại tòa sáng 19/3. Ảnh: Duy Hiệu.

Theo kiểm sát viên, trong gần 2 tuần xét hỏi đối với các bị cáo, đã chứng minh được Trương Mỹ Lan lợi dụng việc tái cơ cấu ngân hàng, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng từng bước nắm giữ cổ phần của SCB đến 95%. Đồng thời, bị cáo Lan đã sử dụng SCB như công cụ tài chính, rút tiền SCB; bố trí những người thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại SCB; chỉ đạo thành lập các công ty “ma”; thông đồng với các công ty thẩm định giá nâng khống giá trị tài sản đảm bảo; chỉ đạo tạo lập số lượng lớn hồ sơ vay vốn khống tại SCB; mua chuộc, tác động người có chức vụ, quyền hạn của Ngân hàng Nhà nước để che giấu sai phạm tại SCB.

Thiệt hại của vụ án, VKS cũng xác định khoảng 498.000 tỷ đồng, trong đó Trương Mỹ Lan và đồng phạm vi phạm quy định cho vay, gây thiệt hại hơn 64.000 tỷ đồng; tham ô tài sản, chiếm đoạt của SCB hơn 304.000 tỷ đồng tiền gốc, hơn 129.000 tỷ đồng lãi phát sinh.

"Thiệt hại trên đã tính theo nguyên tắc có lợi cho Trương Mỹ Lan và đồng phạm", kiểm sát viên nêu.

Đối với tội danh Đưa hối lộ 5,2 triệu USD của bị cáo Trương Mỹ Lan cho cựu Cục trưởng Đỗ Thị Nhàn (cựu cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước). Theo VKS, mặc dù bị cáo Trương Mỹ Lan không thừa nhận chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn gặp, đưa tiền cho Đỗ Thị Nhàn nhưng căn cứ lời khai của bị cáo Văn, tài liệu chứng cứ, dữ liệu điện tử, cho thấy Trương Mỹ Lan là người chỉ đạo Văn gặp, đưa hối lộ cho bị cáo Đỗ Thị Nhàn.

VKS ghi nhận bị cáo Trương Mỹ Lan có các tình tiết giảm nhẹ như tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, đặc biệt trong giai đoạn phòng chống Covid-19, được Chủ tịch nước và nhiều cơ quan chức năng khác tặng bằng khen, giấy khen. Trong vụ án này, bị cáo tự nguyện dùng tài sản nhằm khắc phục hậu quả.

Tuy nhiên, theo VKS, hành vi của bị cáo Trương Mỹ Lan đã xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước, bị cáo cố ý phạm tội trong thời gian dài, thực hiện hành vi phạm tội với thủ đoạn tinh vi, phạm tội có tổ chức từ 2 lần trở lên, đây là những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

"Quá trình xét hỏi công khai tại tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan quanh co, chối tội, không ăn năn hối cải; đổ lỗi cho các thuộc cấp..., VKS nêu và đánh giá hậu quả vụ án đặc biệt nghiêm trọng, không có khả năng thu hồi. Vì vậy, cần có hình phạt nghiêm khắc đối với bị cáo Trương Mỹ Lan, cần loại bỏ bị cáo ra khỏi đời sống xã hội".

Đối với bị cáo Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB, đang bị truy nã, xét xử vắng mặt). Theo kiểm sát viên, bị cáo Thành đã giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan trong thời gian dài thực hiện hành vi phạm tội... Cần cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.

Đối với bị cáo Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB), VKS đánh giá quá trình điều tra và tại tòa, bị cáo đã tích cực phối hợp, khai báo thành khẩn, khắc phục hậu quả, bị cáo phạm tội lần đầu, có nhiều thành tích trong hoạt động ngân hàng. Tuy nhiên, bị cáo phạm tội có tổ chức, từ 2 lần trờ lên với thủ đoạn tinh vi, nên cần cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.

Đối với bị cáo Võ Tân Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB), theo VKS, bị cáo Văn giúp sức tích cực cho Trương Mỹ Lan thực hiện hành vi phạm tội, quá trình điều tra và tại tòa, bị cáo tích cực phối hợp, khai báo thành khẩn, phạm tội lần đầu, được tặng huân chương… đây là tình tiết giảm nhẹ. Tuy nhiên, bị cáo thực hiện hành vi phạm tội 2 lần, có tổ chức, dùng thủ đoạn tinh vi nên cần cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.

Bị cáo Trương Huệ Vân tại tòa sáng 19/3. Ảnh: Duy Hiệu.

Đối với bị cáo Trương Huệ Vân, kiểm sát viên đánh giá bị cáo Vân đã thực hiện chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, giúp sức cho bị cáo Lan thực hiện hành vi phạm tội, chiếm đoạt hơn 1.088 tỷ đồng. Tại tòa bị cáo ăn năn hối cải thừa nhận hành vi phạm tội, bị cáo cũng đã tích cực nộp tiền để khắc phục hậu quả thiệt hại. Song, bị cáo Vân phạm tội có tổ chức, dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội, nên cần xử lý nghiêm.

"Cách ly bị cáo Đỗ Thị Nhàn vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội"

Đối với bị cáo Đỗ Thị Nhàn, VKS đánh giá bà Nhàn với vai trò trưởng đoàn thanh tra nhưng đã nhận tiền từ bị cáo Trương Mỹ Lan thông qua Võ Tấn Hoàng Văn để bao che, bưng bít sai phạm của SCB. Đồng thời, bị cáo Nhàn đã chỉ đạo nhân viên cấp dưới chỉnh sửa kết luận thanh tra dẫn tới việc không ngăn chặn kịp thời sai phạm của SCB, gây hậu quả nghiêm trọng.

Bị cáo Nhàn đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ, quá trình công tác chưa có sai phạm, đây là những tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo. Tuy nhiên, bị cáo thực hiện hành vi phạm tội bằng thủ đoạn tinh vi nên cần cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.

VKS đang tiếp tục đánh giá vai trò của từng bị cáo trong vụ án.

Bị cáo Đỗ Thị Nhàn tại toà sáng 19/3. Ảnh: Duy Hiệu.

Theo cáo trạng, với chủ trương lợi dụng hoạt động của ngân hàng để huy động vốn phục vụ kinh doanh cá nhân. Từ năm 2011, Trương Mỹ Lan đã thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân để hợp nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Dù không trực tiếp nắm quyền điều hành, Trương Mỹ Lan sở hữu 91,5% cổ phần của SCB thông qua các cá nhân khác. Sau khi thâu tóm thành công, bị cáo Lan đã chỉ đạo lãnh đạo ngân hàng phối hợp cùng cán bộ chủ chốt ở Vạn Thịnh Phát rút tiền của ngân hàng dưới hình thức giải ngân cho các hồ sơ vay được lập khống.

Để rút được tiền từ ngân hàng SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan đã điều hành, chỉ đạo các cá nhân, những người giữ vai trò chủ chốt tại SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tổ chức thành lập nhiều bộ phận, đơn vị, công ty; thuê và sử dụng hàng nghìn cá nhân, câu kết chặt chẽ với nhau, thông đồng với các công ty thẩm định giá, triển khai rút tiền từ SCB theo phương thức rút tiền trước, hoàn thiện hồ sơ sau.

Cũng theo cáo trạng, từ năm 2012 đến 2022, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng đồng phạm đã được SCB giải ngân hàng nghìn khoản vay, với tổng số tiền hơn 1 triệu tỷ đồng.

Tuy nhiên, phần lớn hồ sơ khoản vay được lập khống, tài sản đảm bảo không đủ giá trị pháp lý. Tính đến tháng 10/2022, tổng dư nợ không có khả năng thu hồi là hơn 677.000 tỷ đồng; sau khi trừ đi các tài sản bảo đảm có giá trị, thiệt hại gây ra là hơn 498.000 tỷ đồng. Đây là vụ án được xác định có thiệt hại lớn nhất từ trước đến nay.

Ngoài ra, Trương Mỹ Lan bị cáo buộc tham ô tài sản của SCB hơn 304.000 tỷ đồng, cùng với đó là hơn 129.000 tỷ đồng tiền lãi và chi phí phát sinh. Hành vi của bị cáo Lan còn gây thiệt hại cho SCB hơn 64.600 tỷ đồng.

Đồng thời, bị cáo Lan đã chỉ đạo thuộc cấp mua chuộc đoàn cán bộ thanh tra. Trong 18 thành viên đoàn thanh tra, Đỗ Thị Nhàn, cựu cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước, bị cáo buộc Nhận hối lộ 5,2 triệu USD.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Duy Hiệu.