Sáng 15/2, ông L.V.T. và vợ là P.T.Đ. (cùng 52 tuổi, ở xã Dân Tiến, huyện Võ Nhai, Thái Nguyên) xây tường rào cho con trai. Lúc này, từ tầng 2, Lê Văn Hữu (42 tuổi) dùng súng bắn ông T. tử vong, bà Đ. phải nhập viện.
Sau khi gây án, nghi phạm tự sát bằng súng. Nguyên nhân được xác định liên quan việc vay nợ tiền.
Với việc nghi phạm gây án đã chết, vụ án sẽ được giải quyết ra sao? Ai chịu trách nhiệm bồi thường cho gia đình nạn nhân?
Luật sư Trần Minh Hùng - Trưởng Văn phòng luật sư Gia Đình
Trong vụ án hình sự, nếu người phạm tội chết trước khi bị xử lý, cơ quan chức năng sẽ không xem xét trách nhiệm hình sự của người đó. Căn cứ quy định tại Khoản 7, Điều 157 (quy định về những căn cứ không khởi tố vụ án hình sự) và Điều 230 (Đình chỉ điều tra) của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, trường hợp nghi phạm gây án chết, vụ án sẽ bị đình chỉ điều tra. Nếu phát hiện có đồng phạm hoặc người phạm tội khác, cơ quan công an sẽ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để xử lý theo quy định.
Tình huống này, nghi phạm Hữu sau khi bắn 2 người đã tự sát. Do đó, theo quy định, cơ quan chức năng có thể ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án.
Tuy nhiên, trước khi đi tới quyết định này, cần làm rõ nhiều yếu tố liên quan như nguyên nhân vụ việc, hành vi của các bên trước khi xảy ra án mạng, nguồn gốc khẩu súng hay việc vụ án có đồng phạm không... Trường hợp các yếu tố khả nghi được loại bỏ và chỉ có một nghi phạm duy nhất, vụ án có thể được đình chỉ điều tra.
 |
| Hiện trường vụ án mạng. Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Thái Nguyên. |
Ngoài trách nhiệm hình sự, trong các vụ án xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe người khác, người phạm tội còn có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại dân sự đối với nạn nhân. Trường hợp nạn nhân chết, người thuộc hàng thừa kế thứ nhất hoặc người nuôi dưỡng, được nạn nhân nuôi dưỡng sẽ nhận những khoản bồi thường theo quy định.
Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015 quy định trong trường hợp tính mạng bị xâm phạm, khoản bồi thường thiệt hại sẽ bao gồm những chi phí như thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm; chi phí hợp lý cho việc mai táng; tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng hay thiệt hại khác do luật quy định.
Ngoài ra, người phạm tội còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất hoặc những người mà bị hại trực tiếp nuôi dưỡng. Mức bồi thường do các bên thỏa thuận. Trường hợp không thỏa thuận được, mức bồi thường tối đa là 100 tháng lương cơ sở, tức 149 triệu đồng.
Trường hợp người phạm tội chết, việc bồi thường cho bị hại được tiến hành theo Điều 615 Bộ luật này. Theo đó, người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Chiếu theo quy định này, người thừa kế của nghi phạm Hữu sẽ có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho gia đình các nạn nhân trong phạm vi di sản thừa kế mà người phạm tội để lại.
Ngoài ra, đối với khoản vay nợ của con trai nạn nhân, người này vẫn có nghĩa vụ thanh toán đầy đủ cả gốc lẫn lãi cho gia đình nghi phạm Hữu. Trường hợp không đủ tiền chi trả, việc thanh toán nợ có thể quy đổi ra tài sản hoặc sử dụng khoản thừa kế mà người này nhận lại từ cha là ông T. (đã chết).
Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Hôn nhân gia đình 2014 không quy định cha mẹ phải có nghĩa vụ trả nợ cho con trong trường hợp không còn đủ khả năng trả nợ. Do đó, nếu bà Đ. qua cơn nguy kịch, người phụ nữ không có trách nhiệm trả nợ cho con, trừ trường hợp đã đứng ra bảo lãnh khoản vay.
Trường hợp gia đình bị hại không thanh toán khoản nợ, gia đình nghi phạm Hữu có quyền khởi kiện dân sự để yêu cầu đòi lại số tiền đã cho vay.
