Vụ đất vàng Bà Triệu: Cựu cán bộ sở bị đề nghị 18-20 năm tù

Chiều 19/4, sau hơn một ngày xét xử, TAND TP Hà Nội tiếp tục phiên xử vợ chồng bị cáo Lương Thế Hiển (63 tuổi, cựu Phó chánh văn phòng Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) và vợ là Nguyễn Thị Liên (63 tuổi) về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản với Phần tranh tụng.

Bị cáo Hiển không nhận tội

Tại phiên tòa, bị cáo Hiển không nhận tội, cho rằng Hiển có hợp tác kinh doanh và giao tổng số tiền 200 tỷ đồng cho ông Nguyễn Thanh Thủy (SN 1972, trú quận Đống Đa, Hà Nội, bị hại trong vụ án) để góp vốn và chuyển nhượng phần vốn góp đầu tư mua nhà đất số 296, 298, 300 trên phố Bà Triệu.

Tuy nhiên, ông Thủy và bị cáo Liên là 2 chủ thể tham gia ký hợp đồng hợp tác kinh doanh, các giấy nhận tiền và biên bản thanh lý hợp đồng, còn Hiển không đứng tên trong hợp đồng. Cả ông Thủy và bà Liên đều khẳng định không có việc hợp tác kinh doanh, không có việc giao nhận số tiền 200 tỷ đồng.

VKS cho rằng có đủ cơ sở để xác định không có việc hợp tác kinh doanh, không có việc giao nhận số tiền 200 tỷ đồng giữa ông Thủy và Liên. Mục đích của việc ký các giấy tờ trên để hợp thức nhờ Hiển mua nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước với giá thấp thuận lợi và nhanh chóng. Tuy nhiên, sau khi Hiển làm xong các thủ tục trên và được cấp sổ đỏ đứng tên vợ chồng Hiển, Hiển không trả lại nhà đất cho ông Thủy mà chiếm đoạt bán toàn bộ nhà đất trên cho ông Lê Hải An. Như vậy đủ căn cứ để quy kết hành vi của bị cáo Hiển như cáo trạng truy tố.

Quá trình điều tra, Hiển khai nhận là người sử dụng toàn bộ số tiền hơn 319 tỷ đồng bán 3 khu đất cho ông An và từ chối khai báo việc sử dụng tiền, vì số tiền 200 tỷ đồng vốn góp là của cá nhân Hiển, nên ông Thủy không liên quan và không được hưởng lợi gì. Trong số này, hơn 119 tỷ đồng ông An chuyển cho bị cáo Liên, bà đều rút tiền mặt và trả lại cho Hiển. Tuy nhiên, sau khi kết thúc điều tra, bị đề nghị truy tố, thì bị cáo Hiển thay đổi hoàn toàn lời khai, cho rằng bà Liên chiếm đoạt toàn bộ số tiền 119 tỷ. Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ, lời khai xác minh, thu thập được, đại diện VKS kết luận đủ cơ sở để xác định bà Liên không hưởng lợi từ số tiền trên.

Đại diện VKS tại phiên tòa. Ảnh: H.V.

“Hành vi nêu trên của các bị cáo Lương Thế Hiển và Nguyễn Thị Liên là nguy hiểm cho xã hội. Các bị cáo có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt nhà đất của anh Thủy với giá trị đặc biệt lớn, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của cá nhân được pháp luật bảo vệ. Nguyên nhân xuất phát từ động cơ về kinh tế nhằm thu lợi bất chính. Hành vi của các bị cáo Hiển, Liên thuộc loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, đặc biệt bị cáo Hiển không nhận tội, chưa khắc phục hậu quả nên cần thiết áp dụng mức án nghiêm khắc, cách ly khỏi đời sống xã hội”, VKS luận tội.

Theo VKS, trong vụ án này, bị cáo Hiển giữ vai trò chính, nhờ vợ ký hợp đồng hợp tác, các giấy biên nhận tiền, biên bản thanh lý hợp đồng, các hợp đồng công chứng, chuyển nhượng quyền sử dụng 3 khu đất với anh Thủy, sau đó lại ký các hợp đồng bán các nhà đất trên cho ông Lê Hải An.

Do vậy, Hiển thực hiện hành vi phạm tội tích cực, chiếm hưởng toàn bộ số tiền do phạm tội mà có để chi tiêu cá nhân. Đồng thời, bị cáo không nhận tội, khai báo gian dối, cản trở điều tra về nguồn gốc, quá trình sử dụng tiền, tài sản, đến nay chưa khắc phục hậu quả. VKS đề nghị mức hình phạt 18-20 năm tù với bị cáo Lương Thế Hiển.

Bị cáo Liên đóng vai trò đồng phạm giúp sức cho chồng chiếm đoạt số nhà đất trên của anh Thủy và tẩu tán tài sản do phạm tội mà có. Bị cáo Liên không tham gia trao đổi, giao dịch nhà đất, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, giúp sức có mức độ bị phụ thuộc, làm theo sự sai khiến của chồng. Bị cáo Liên bị đề nghị mức án 30-36 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo.

Về trách nhiệm dân sự, bị cáo Hiển có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ số tiền hưởng lợi bất chính hơn 319 tỷ đồng cho ông Lê Hải An. Buộc thu hồi, hủy bỏ 3 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Sở TN&MT cấp cho ông An. Ông An có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ thửa đất cho anh Thủy. Đồng thời, tiếp tục kê biên 3 thửa đất cho đến khi ông Thủy có nghĩa vụ hoàn trả, nộp số tiền 35 tỷ vào cơ quan thi hành án để bồi thường trách nhiệm hình sự. Về phần bị cáo Liên không hưởng lợi, nên không đặt ra giải quyết về phần dân sự.

Bị cáo Hiển và người đại diện không đồng tình với bản luận tội của VKS. Luật sư bào chữa của Hiển cho rằng không có lý do để bị cáo ký hợp đồng hợp tác kinh doanh giả cách, vì cùng ngày hôm đó, ông Thủy đã ký hợp đồng công chứng chuyển giao toàn bộ quyền sử dụng đất cho Hiển nên làm vậy là không logic.

Luật sư cũng trình bày việc ông Thủy và bà Liên nói hợp đồng kinh doanh không có thật là không đúng. Tại phiên tòa, bị cáo Liên đã khẳng định bị cáo chỉ ký, còn việc thỏa thuận, thương lượng, giao dịch hợp đồng cụ thể là của Hiển và Thủy, chứ không phải không có việc này.

Về biên bản thanh lý tài sản, luật sư đại diện cho Hiển cho rằng đã được thể hiện rõ qua giấy biên nhận tiền do anh Thủy ký, lăn tay. Bên giao là bị cáo Hiển chứ không phải bị cáo Liên. Với những bằng chứng như vậy mà khẳng định hợp đồng kinh doanh là giả cách là không có căn cứ. Luật sư đề nghị HĐXX xem xét xác định bị cáo Hiển không phạm tội Lạm dụng chiếm đoạt tài sản.

Phiên tòa tiếp tục vào chiều 20/4.

Tranh chấp 3 thửa đất vàng

Cáo trạng xác định 3 thửa đất liền kề tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu có tổng diện tích hơn 676 m2, là nhà thuê ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước. Nơi đây cho 14 hộ dân thuê ở, trong đó diện tích nhà cũ đã được bán và cấp 11 sổ đỏ cho 11 hộ dân với tổng diện tích 308 m2.

Từ tháng 5 đến tháng 9/2017, ông Nguyễn Thanh Thủy mua gom được 11 nhà đất nêu trên. Cuối năm đó, ông Thủy muốn mua nốt phần diện tích còn lại để gộp làm sổ đỏ chung. Do quy định pháp luật không cho phép mua nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước, ông Thủy nhờ người quen là bị cáo Lương Thế Hiển (khi đó vừa nghỉ hưu) giúp đỡ với tiền công 7 tỷ đồng.

Cáo trạng cho thấy để hợp thức việc nhờ người đứng tên làm thủ tục mua nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước với giá thấp, ông Thủy và bị cáo Hiển thống nhất dùng hợp đồng giả cách hợp tác kinh doanh. Đầu tháng 10/2017, ông Thủy và bị cáo Liên (vợ ông Hiển) ký hợp đồng hợp tác đầu tư mua khu đất trên tổng giá trị 200 tỷ đồng, mỗi bên góp 100 tỷ đồng. Hợp đồng và các biên bản liên quan thể hiện ông Thủy đồng ý chuyển nhượng 50% cổ phần cho ông Hiển, tương đương 100 tỷ đồng vốn đã góp để mua 3 lô đất vàng ở phố Bà Triệu.

Ngoài ra, ông Thủy cũng viết giấy biên nhận ghi đã nhận 100 tỷ đồng của vợ chồng bị cáo Hiển. Sau đó, anh Thủy thanh toán hơn 26,5 tỷ đồng để mua phần tổng diện tích nhà ở cũ là gần 166 m2 tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu đứng tên vợ chồng ông Hiển.

Các luật sư bào chữa. Ảnh: H.V.

VKS cho rằng sau khi giúp ông Thủy đứng tên hoàn tất các thủ tục mua tài sản, vợ chồng bị cáo đứng tên sổ đỏ nên đã chiếm đoạt các lô đất trên, không trả lại cho đối phương mà bán toàn bộ tài sản cho ông Lê Hải An (con trai ông Lê Thanh Thản).

Khi giao dịch, ông An đã chuyển gần 320 tỷ đồng cho vợ chồng cựu phó chánh văn phòng Sở TN&MT Hà Nội. Tuy nhiên, các hợp đồng công chứng giữa năm 2018 về việc mua bán giữa ông Hiển, bà Liên và ông An ghi tổng giá trị chuyển nhượng 3 lô đất vàng là 30 tỷ đồng, thấp hơn gần 300 tỷ đồng so với số tiền thực tế đã giao dịch.

Theo lời khai của bà Liên, việc ký các hợp đồng, biên bản là do chồng nhờ ký, bị cáo không đọc, không tham gia hay trao đổi việc mua bán nhà đất. Sau khi ông Lê Hải An chuyển tiền, bà Liên đã rút để đưa cho chồng. Nữ bị cáo cho rằng dù là vợ chồng, song bà và ông Hiển độc lập về kinh tế, không liên quan tài chính của nhau.

Còn ông Hiển phủ nhận các cáo buộc khi cho rằng việc hợp tác đầu tư mua gom 3 lô đất với ông Thủy là có thật. Ông Hiển cũng khai cùng vợ 3 lần chuyển tổng số tiền 200 tỷ đồng như nội dung các giấy nhận tiền ông Thủy đã ký. Tuy nhiên, VKS xác định có đủ căn cứ kết luận vợ chồng bị cáo đã lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt 3 lô đất vàng của ông Thủy.