Ý nghĩa thực sự của câu 'cành đậu đun hạt đậu'

Cành đậu đun hạt đậu (thành ngữ): Quan hệ anh em bất hòa

Giải nghĩa:

Theo Từ điển Thành ngữ - Tục ngữ Việt Nam (NXB Văn hóa - Thông tin), "cành đậu đun hạt đậu" có nghĩa là quan hệ anh em bất hòa, hoặc chỉ việc những người có quan hệ máu mủ ruột thịt nhưng lại hãm hại, bức hiếp lẫn nhau.

Ngoài "cành đậu đun hạt đậu", dân gian còn một số câu có chung ý nghĩa như "củi đậu đun đậu", "củi đậu nấu đậu", "răng cắn phải lưỡi".

Từ điển nêu rằng câu "cành đậu đun hạt đậu" có nguồn gốc từ thời Tam Quốc. Thời đó, gia đình Tào Tháo có người con tên là Tào Thực (hay còn gọi là Tử Kiến). Y là con thứ ba và rất có tài văn thơ.

Khi Tào Tháo chết, con cả là Tào Phi lên ngôi, nhưng Tào Thực lại thấy không phục. Thấy em trai có thái độ như vậy, Tào Phi truyền bắt và ra lệnh Tào Thực phải làm thơ ứng khẩu thì mới được tha tội.

Hắn lấy đề bài là anh em, nhưng cấm em trai dùng hai chữ này. Khi đó, Tào Thực chỉ vào nồi đậu đang đun rồi đọc 4 câu thơ:

“Cành đậu đun hạt đậu

Tiếng đậu kêu ra rá

Cùng bác mẹ sinh ra

Bức nhau chi lắm tá".

Nghe Tào Thực đọc thơ, Tào Phi cảm động, tha tội cho em trai nhưng lại giáng chức làm An Lương hầu rồi đày y đến nơi xa.