 |
4 ngày qua, TAND TP.HCM đã xét xử vụ án ông Nguyễn Thành cùng đồng phạm gây thất thoát hơn 1.927 tỷ, trong việc chuyển nhượng khu đất 8-12 Lê Duẩn (quận 1).
Quá trình xét hỏi và tranh tụng tại tòa đã làm rõ "mối quan hệ tình cảm" giữa ông Tài và bị cáo Lê Thị Thanh Thúy (Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm và Lavenue), thiệt hại của vụ án cũng như trách nhiệm của từng bị cáo.
Mối quan hệ giữa ông Tài và bà Thúy
Theo cáo trạng, ông Nguyễn Thành Tài được phân công phụ trách lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc, đầu tư xây dựng… nên biết rõ khu đất 8-12 Lê Duẩn là nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, do có "mối quan hệ tình cảm" với bà Lê Thị Thanh Thúy (Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm) nên ông đã đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.
Bà Thúy bị cáo buộc vai trò đồng phạm, xúi giục, tác động ông Tài ký nhiều văn bản vi phạm pháp luật, chuyển giao khu đất vàng từ sở hữu Nhà nước sang cho công ty của bà.
 |
| Bị cáo Lê Thị Thanh Thúy. Ảnh: Chí Hùng. |
Tại tòa, cựu Phó chủ tịch UBND TP cho rằng quan hệ giữa ông với bà Thúy “bình thường như lãnh đạo TP.HCM với các doanh nghiệp”. Ông Tài biết Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm từ năm 2007 thông qua mối quan hệ với gia đình bà Thúy, phủ nhận “quan hệ tình cảm” như trong cáo trạng quy kết.
“Tại tòa cũng như trước đó tôi đã có văn bản giải trình, tôi khẳng định mối quan hệ đó không phải là tình cảm theo kiểu trai gái", ông Tài trình bày.
Trong khi đó, Thúy khai bà quen biết ông Tài thông qua hai người cậu ruột. Gia đình bà và ông Tài có mối quan hệ thân thiết từ lâu. Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm cho rằng cơ quan điều tra, cơ quan tố tụng chỉ sử dụng lời khai đơn phương của ông Tài về mối quan hệ tình cảm giữa hai người để buộc tội bà.
"VKS quy buộc tôi có vai trò đồng phạm dựa vào mối quan hệ tình cảm trong khi không có bằng chứng và không chứng minh được mối quan hệ tình cảm này là gì", bà Thúy nói.
Theo VKS, qua hồ sơ vụ án, quá trình điều tra đều thể hiện rõ mối quan hệ này và cơ quan công tố cũng từng tham gia hỏi cung cả 2 bị cáo.
"Trong hồ sơ thể hiện có những giao dịch chuyển tiền cho nhau và họ thừa nhận. Chỉ những người trong cuộc mới biết mối quan hệ này thế nào và ra làm sao... Chúng tôi xác định có căn cứ, đúng bản chất nhưng không khẳng định đó là mối quan hệ bất chính", kiểm sát viên nêu quan điểm.
Bà Thúy cho biết việc chuyển tiền cho ông Tài là để hỗ trợ ông đi chữa bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở Singapore. Số tiền hơn 200 triệu sau đó ông Tài đã hoàn trả lại cho bà.
Thiệt hại vụ án là bao nhiêu?
Cáo trạng vụ án xác định thiệt hại do hành vi phạm tội của các bị cáo gây ra là 1.927 tỷ đồng. Khi luận tội, đại diện VKS cũng nhận định riêng thiệt hại do làm mất tài sản trên khu đất số 12 Lê Duẩn là 4,7 tỷ đồng. Từ đó, VKS đề nghị tòa buộc bị cáo Tài và Thúy liên đới bồi thường số tiền này.
Luật sư bào chữa cho các bị cáo cho rằng việc xác định thiệt hại trong vụ án là chưa hợp lý.
 |
| Bị cáo Nguyễn Thành Tài bị VKS đề nghị 8-9 năm tù. Ảnh: Chí Hùng. |
Việc không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mà chuyển sang hình thức liên doanh, liên kết là chủ trương được phê duyệt bởi Chủ tịch UBND TP lúc đó là ông Nguyễn Hữu Tín và được Ban Chỉ đạo 09 họp bàn, tham mưu, triển khai.
Theo luật sư, UBND TP chấp thuận chủ trương cho Công ty Lavenue được áp dụng 2 hình thức sử dụng đất theo đề xuất của Sở TN&MT là đúng với pháp luật. Bởi tại thời điểm này, Nghị định 121 đã có hiệu lực. Theo quy định pháp luật thì chủ trương cho thuê đất trả tiền hàng năm tại số 12 Lê Duẩn đã được phê duyệt. Nếu pháp luật có thay đổi thì vẫn tiếp tục cho thực hiện chủ trương đã phê duyệt mà không được thay đổi.
Bên cạnh đó, những người bào chữa cho rằng việc xác định thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án để quy kết trách nhiệm hình sự là trái với quy định mà phải tính từ thời điểm xảy ra vụ án. Con số thiệt hại mà VKS đưa ra không nói lên được thất thoát bao nhiêu và lãng phí bao nhiêu.
"Miếng đất 2.500 tỷ thì Nhà nước có thể thu hồi lại khi doanh nghiệp, người dân, kể cả doanh nghiệp Nhà nước vi phạm điều cấm. Nhà nước lấy miếng đất này và bán lấy 2.500 tỷ thì Nhà nước không thất thoát gì cả. Nếu VKS tính lên được thất thoát bao nhiêu, lãng phí bao nhiêu thì lúc đó mới có tranh luận việc gây ra thất thoát này có do các bị cáo không", luật sư Trương Trọng Nghĩa (bào chữa cho bị cáo Tài) phân tích.
Luật sư của bị cáo Tài cho rằng trong vụ án này các công ty tham gia dự án đã nộp ngân sách 612 tỷ đồng và Nhà nước sử dụng số tiền này 8 năm. Nếu như số tiền này chỉ đem gửi tiết kiệm thì cho đến nay đã lên trên 1.000 tỷ. Việc tính thiệt hại trong vụ án như VKS là không hợp lý.
Tranh luận lại, VKS cho rằng hành vi phạm tội của các bị cáo kéo dài, tính đến 2018 Nhà nước mới ngăn chặn hết thiệt hại. Đó là thời điểm Nhà nước thu hồi được quyền sử dụng 2 khu đất.
"Đây là căn cứ để VKS cho rằng hành vi phạm tội tính từ lúc thực hiện hành vi đến khi được phát hiện và ngăn chặn", đại diện VKS phân tích.
Cơ quan công tố cho rằng không thể nói vụ án không gây thiệt hại. Bởi nếu vụ án không được phát hiện, khu đất được chuyển nhượng cho bên thứ ba ngay tình thì Nhà nước sẽ khó thu hồi và có thể bồi thường một khoản tiền rất lớn.
Đề xuất mức án dưới khung hình phạt
5 bị cáo trong vụ án bị truy tố theo khoản 3 Điều 219 tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, với khung hình phạt 10-20 năm tù.
Song, VKS đánh giá thiệt hại trong vụ án này cũng đã được ngăn chặn kịp thời, khu đất 8-12 Lê Duẩn được xem xét thu hồi lại cho Nhà nước. Do đó, cơ quan công tố đề nghị tòa án xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo, áp dụng dưới khung hình phạt.
 |
| Đại diện VKS tham gia phiên tòa xét xử cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM. Ảnh: Chí Hùng. |
Ông Tài chịu vai trò chính, chỉ đạo trong vụ án nên phải nhận hình phạt cao nhất. Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm là đồng phạm với vai trò xúi giục bị cáo Tài, được hưởng lợi từ quyết định trái pháp luật này nên phải chịu trách nhiệm gần tương đương.
Các bị cáo Kiệt, Út, Nam được giao phụ trách lĩnh vực quản lý đất đai. Tuy nhiên, những người này chỉ làm theo chỉ đạo nên có vai trò thấp hơn.
Từ đó, VKS đề nghị tuyên phạt cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM 8-9 năm tù. Còn bị cáo Lê Thị Thanh Thúy bị đề nghị 7-8 năm tù. Ông Đào Anh Kiệt bị đề nghị 6-7 năm tù; Nguyễn Hoài Nam nhận mức đề nghị 5-6 năm tù và Trương Văn Út bị đề nghị 3-4 năm tù.
