Bi kịch của thiên tài Trung Quốc từng đậu đại học năm 16 tuổi

Tôn Vệ Đông được bắt gặp sống lang bạt trên đường phố New York. Ảnh: Baidu.

Đầu tháng 1/2024, dư luận Trung Quốc xôn xao trước câu chuyện của một thần đồng vật lý. Ông từng học Đại học Phúc Đán và sau đó du học Mỹ bằng học bổng do chính phủ Trung Quốc tài trợ.

Sau khi tốt nghiệp với tấm bằng tiến sĩ, ông trở thành nhà nghiên cứu tại một công ty ở Phố Wall với thu nhập hàng năm khoảng 130.000 USD. Nhưng cuối cùng, khi sự nghiệp tiêu tán, ông lại trở thành người vô gia cư sống trong cảnh màn trời chiếu đất trên đường phố New York.

Lang bạt trên đất Mỹ

Câu chuyện bắt đầu từ loạt video được một blogger người Trung Quốc sống ở Mỹ đăng tải vào đầu tháng 1 năm nay.

Blogger này tình cờ gặp một người đàn ông vô gia cư với mái tóc bù xù, quần áo rách rưới trên đường phố New York. Ông nằm dưới tấm chăn bẩn, rách rưới để chống chọi với cái lạnh của mùa đông.

Thấy người đàn ông là người châu Á, blogger quyết định tiếp cận để trò chuyện và đãi ông một bữa ăn Trung Quốc. Trong lúc ăn, người đàn ông vô gia cư này chia sẻ câu chuyện cuộc đời mình.

Dù ăn mặc rách rưới, ông vẫn mang phong thái đĩnh đạc khi kể lại trải nghiệm cá nhân và lý lịch đáng ghen tị của mình.

Theo đó, blogger này biết được người đàn ông họ Tôn, 54 tuổi, đến từ Giang Âm, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ông đã sống ở Mỹ hơn 30 năm và hơn một nửa thời gian đó là sống lang bạt trên đường bố New York.

Ông Tôn cho biết mình đã tốt nghiệp Đại học Phúc Đán, sau đó lấy bằng thạc sĩ và tiến sĩ Vật lý tại Mỹ. Sau tốt nghiệp, ông làm việc với tư cách nhà nghiên cứu sau tiến sĩ trong khoảng 1-2 năm rồi trở thành kỹ sư phần mềm tại một công ty ở Phố Wall với mức lương 130.000 USD/năm.

Tôn Vệ Đông nói bị vợ bỏ, nhưng người khác lại nói do ông cờ bạc nên vợ mới rời đi cùng con. Ảnh: Baidu.

Ở thời kỳ đỉnh cao của sự nghiệp, ông Tôn được cấp thẻ xanh, trở thành công dân Mỹ.

Vào những năm 1990, ông gặp một người phụ nữ, cả hai yêu nhau và kết hôn nhưng sau đó ông Tôn bị vợ bỏ sau khi bà có được thẻ xanh.

Bị vợ phản bội, ông rơi vào trầm cảm và cuộc đời xuống dốc từ đó. Ông từng đến bệnh viện điều trị nhưng tâm bệnh không cải thiện, ngược lại ông bắt đầu gặp ảo giác và không thể phân biệt giữa thực và ảo.

"Tôi bị mắc kẹt trong cô đơn và ảo giác, không biết đâu là thật, đâu là giả. Bộ não của tôi ngập tràn ảo giác", ông Tôn kể lại.

Kể từ năm 2007 đến nay, tức là đã 16 năm, thiên tài người Trung Quốc sống lang thang không nơi nương tựa, hàng ngày ăn đồ ăn thừa của người khác để lại.

Khi video do blogger đăng tải được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, nhiều người là người quen, bạn học cũ nhận ra người đàn ông này. Kể từ đó, loạt câu chuyện và thông tin về ông cũng được khơi lại.

Những lời đồn thật giả lẫn lộn

Người đàn ông vô gia cư trong câu chuyện trên là Tôn Vệ Đông. Từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu học tập xuất chúng và được nhận vào khoa Vật lý của Đại học Phúc Đán ở tuổi 16 với tư cách là người đạt điểm gaokao cao nhất thành phố Giang Âm, theo Think China.

Sau đó, nhà vật lý nổi tiếng Lý Chính Đạo còn chọn gửi ông đến Mỹ với suất học bổng toàn phần để tiếp tục sự nghiệp học tập và nghiên cứu.

Khi đào bới quá khứ của Tôn Vệ Đông, truyền thông Trung Quốc phát hiện chỉ từ năm 1992 đến năm 1999, ông xuất bản 32 bài báo, hầu hết trong số đó được đăng trên tạp chí khoa học nổi tiếng Physical Review.

Tuy nhiên, việc Tôn Vệ Đông rơi vào hoàn cảnh như hiện tại không hẳn do vợ bỏ đi như lời ông nói. Nhiều người thông tin sau khi gia nhập Phố Wall, thiên tài vật lý nghiện cờ bạc và bay đến Las Vegas hàng tuần để đánh bạc.

Cuối cùng, ông mất sạch tiền. Cú sốc thua bạc giáng một đòn nặng nề vào tâm lý của Tôn Vệ Đông và khiến ông bị trầm cảm. Thất vọng về chồng, vợ của ông mới dẫn theo con rời đi, không phải bị vợ bỏ sau khi lấy được thẻ xanh như điều mà ông Tôn nói.

Một số nguồn tin khác cũng nêu rằng Tôn Vệ Đông không về Trung Quốc mà chọn sống lang thang ở New York vì đã làm trái quy định khi nhận học bổng.

Cụ thể, khi nhận học bổng du học Mỹ, ông đã cam kết trở về nước làm việc sau khi tốt nghiệp. Cuối cùng, Tôn Vệ Đông không làm như vậy, thậm chí còn nhận thẻ xanh và trở thành công dân Mỹ. Điều này cũng liên lụy đến gia đình ông ở quê hương.

Tôn Vệ Đông được giúp đỡ và quay video cảm ơn các mạnh thường quân.

Tuy nhiên, trong một phỏng vấn vào ngày 5/1 với Yangtse Evening Post, một người thân của Tôn Vệ Đông nói rằng phần lớn thông tin lan truyền trên mạng về ông là "không đúng sự thật".

Internet tràn ngập thông tin thật giả lẫn lộn, không ai dám chắc thiên tài vật lý này bị cuộc đời đánh gục hay chính ông chọn cách từ bỏ chính mình. Tuy nhiên, nhiều dân mạng vẫn tiếc cho cuộc đời của ông.

Với sự giúp đỡ của hội cựu sinh viên Đại học Phúc Đán và hội đồng hương ở New York, Tôn Vệ Đông đã được chuyển đến nơi trú ẩn tạm thời, được tặng quần áo mới và tỉa lại tóc tai. Trong một video công bố ngày 7/1, ông gửi lời cảm ơn đến những người giúp đỡ và quan tâm đến mình.

Tranh cãi

Giữa những bình luận bày tỏ sự tiếc nuối, cảm thông cho cuộc đời của Tôn Vệ Đông, một số người khác lại tức giận và chỉ trích ông.

Những người này nói rằng nếu thiên tài vật lý trở lại Trung Quốc, với thành tích học tập như vậy, ông chắc chắn sẽ trở thành giáo sư đại học và có thể trở thành một nhà khoa học nổi tiếng của Viện Khoa học Trung Quốc.

"Thật tiếc cho một thiên tài thực sự. Nếu trở về Trung Quốc, có lẽ ông ấy đã không rơi vào tình cảnh như vậy", một người bình luận.

Hiện, dân mạng Trung Quốc cũng đang chia rẽ trước việc Tôn Vệ Đông có trở về nước hay không. Một số người ủng hộ, mong ông trở về để thể hiện tài năng trong lĩnh vực chuyên môn.

Trong khi đó, nhiều người chỉ trích ông là "kẻ phản bội", trách ông được du học với nguồn tài trợ của chính phủ nhưng lại không về nước, thậm chí còn trở thành công dân Mỹ.

"Ông ta rơi vào tình trạng bây giờ mà còn muốn quay lại hay sao, không có cửa đâu. Tại sao chúng ta phải quan tâm đến một người như vậy trong khi ngay cả Mỹ cũng không cần", một người gay gắt chỉ trích.

Tuy nhiên, chính Tôn Vệ Đông bây giờ cũng không rõ liệu mình có muốn về Trung Quốc hay không. Ông nói rằng bản thân đã làm nước nhà thất vọng nên cảm thấy xấu hổ. Hơn nữa, ông cũng sợ làm mẹ buồn nếu trở về với tình cảnh như hiện tại.