Những đứa trẻ khỏe mạnh bắt đầu nhập viện với tình trạng suy gan không rõ nguyên nhân. Điều này khiến giới chức y tế Mỹ và nhiều nước lo ngại về làn sóng viêm gan bí ẩn nào đó đang xuất hiện. Nhưng trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Morbidity and Mortality Weekly Report, điều mà giới bác sĩ lo lắng có thể không tồn tại.
Sự kiện bình thường?
Theo Stat News, tại Mỹ và nhiều quốc gia, tình trạng trẻ mắc viêm gan không tìm ra nguyên nhân vẫn luôn xảy ra. Nhưng các ca bệnh này xuất hiện với số lượng rất nhỏ và không được nghiên cứu hoặc theo dõi kỹ lưỡng. Do đó, khi các bác sĩ ở bang Alabama (Mỹ) và Scotland báo cáo về nhiều ca mắc viêm gan không rõ nguyên nhân hơn trong vài tuần, không có số liệu thống kê đủ tin cậy để so sánh đó có phải làn sóng bệnh dịch mới hay không.
 |
| Virus adeno là nghi phạm hàng đầu gây ra viêm gan không rõ nguyên nhân ở nhiều nước. Ảnh: CDC. |
Nghiên cứu mới từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy không có sự gia tăng các ca viêm gan không rõ nguyên nhân ở trẻ, ít nhất là tại Mỹ. Số ca ghép gan ở lứa tuổi này cũng không tăng bất thường. Tương tự, tỷ lệ nhiễm trùng do virus adeno - nghi phạm của làn sóng viêm gan bí ẩn - cũng không thay đổi theo thời gian.
Các tác giả lưu ý giới chức tại Anh có thể nhận thấy sự gia tăng nhỏ ca mắc viêm gan không rõ nguyên nhân. Song, báo cáo mà họ chỉ ra cho thấy việc thiếu dữ liệu trước đại dịch nên khó chắc chắn về kết luận này.
Tại Mỹ, 290 ca mắc viêm gan không rõ nguyên nhân đang được theo dõi. Trên toàn cầu, khoảng 30 quốc gia cũng đang phát hiện ca mắc tương tự từ khi Vương Quốc Anh lên tiếng cảnh báo vào đầu tháng 4. Tính đến ngày 6/6, WHO đã nhận được hơn 800 báo cáo mắc, nghi mắc.
Các chuyên gia của CDC thu thập dữ liệu từ 4 nguồn khác nhau để xem xép những lần khám tại khoa cấp cứu, nhập viện vì viêm gan siêu vi không rõ nguyên nhân ở trẻ em dưới 11 tuổi, giai đoạn tháng 1/2018- 3/2022 và tháng 1/2019-3/2022.
Họ cũng so sánh số liệu cấy ghép gan hàng tháng cho trẻ em dưới 18 tuổi được chẩn đoán là hoại tử gan, suy gan không rõ nguyên nhân từ tháng 10/2017 đến tháng 3/2022. Nhóm chuyên gia nghiên cứu thêm dữ liệu phòng thí nghiệm trên các mẫu phân được xét nghiệm tìm virus adeno 40 hoặc 41 trong thời gian này.
 |
| Liviah Widders, 4 tuổi, chờ ghép gan vào đêm Giáng sinh tại Trung tâm Y tế Bệnh viện Nhi Cincinnati, Mỹ, sau khi được chẩn đoán mắc bệnh suy gan. Ảnh: The Washington Post. |
Kết quả hết sức bất ngờ.
Số trẻ nhập viện, ghép gan, nhiễm virus adeno trước và sau khi đại dịch Covid-19 xuất hiện không tăng. Tỷ lệ ở bang Alabama và Scotland cũng cho kết quả tương tự.
GS Jacqueline Tate, Trưởng nhóm dịch tễ học về virus đường tiêu hóa của CDC, cho hay: “Các trường hợp mà chúng tôi đang xem xét không có xu hướng gì khác với trước đại dịch. Điều đó cho thấy tất cả thay đổi mà chúng ta trải qua với Covid-19 dường như không tác động đến xu hướng của bệnh viêm gan”.
Ông Osterholm, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách về Bệnh Truyền nhiễm của Đại học Minnesota, Mỹ, nhận định tỷ lệ cơ bản không thay đổi có nghĩa bệnh viêm gan không rõ nguyên nhân mà chúng ta từng rất lo lắng hóa ra lại không có gì bất thường. Nhưng những ca bệnh ở Abalama và Scotland có thể là cơ hội để cộng đồng khoa học tìm ra nguyên nhân gây ra tình trạng vốn đã tồn tại từ lâu.
Theo GS Jeffrey Duchin, Đại học Washington, trong việc điều tra dịch bệnh, dữ liệu cơ bản rất quan trọng để phân biệt thứ gì đó mới với thứ vẫn đang xảy ra.
Không còn lo ngại?
Những phát hiện của CDC có thể giúp giới chuyên gia loại trừ một số nghi ngại. Đầu tiên là giả thuyết của nhóm chuyên gia tại Israel cho rằng viêm gan không rõ nguyên nhân là tình trạng hậu Covid-19. Kết luận của CDC khiến giả thuyết này khó thuyết phục.
Nhà dịch tễ học Michael Osterholm, người không tham gia vào nghiên cứu, cho rằng điều đó không có nghĩa Covid-19 không có vai trò gì với tất cả ca bệnh viêm gan mà chúng ta đang theo dõi. Dữ liệu mới công bố ít nhất giúp chúng ta loại trừ Covid-19 không phải nguyên nhân.
Sự gia tăng các ca mắc viêm gan có thể Sự gia tăng dường như các trường hợp có thể được “nâng cao khả năng nhận biết” - tăng khả năng phát hiện, ông nói, thêm rằng phân tích CDC khiến chúng ta yên tâm, cho thấy chúng ta không thấy sự gia tăng lớn về bệnh viêm gan ở trẻ em.
“Không có gì lạ khi thấy những dịch bệnh mới được xem xét cẩn thận. Từ 5, 6 ca, khi nhận được sự quan tâm, số ca mắc tăng lên 600, 700 là hoàn toàn bình thường vì chúng ta theo dõi nó sát sao hơn. Điểm mấu chốt là rất có thể căn bệnh đã xuất hiện một thời gian trước khi có Covid-19”, GS Osterholm nói thêm.
Trong khi đó, Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh đã nhiều lần nhấn mạnh nhiễm virus adeno và một số yếu tố khác dường như liên quan các ca viêm gan không rõ nguyên nhân. Điều cần làm lúc này đó là chúng ta phải tìm ra nguyên nhân gây bệnh là gì, ngay cả khi nó không phải làn sóng gia tăng trên toàn cầu. Bởi đã có trẻ nguy kịch, thậm chí tử vong vì căn bệnh này.
