Chọn trường để không thất nghiệp

Chỉ còn 4 tháng chuẩn bị để học sinh bước vào kỳ thi THPT quốc gia năm 2016. Theo lãnh đạo nhiều trường THPT tại Hà Nội, công tác tư vấn chọn nghề nghiệp đã và đang được đẩy mạnh. Tuy nhiên, nhiều học sinh lớp 12 vẫn chọn nghề theo cảm tính.

Thi trường top để thử sức

Nhà giáo ưu tú Đặng Đình Đại – Hiệu trưởng trường THPT Wellspring, Hà Nội, bày tỏ: “Tôi rất buồn vì những em có học lực không tốt nhưng dứt khoát chọn trường top đầu. Các em nói thi để thử thách, nhưng như vậy chỉ mang lại rối loạn”.

Sự rối loạn sẽ diễn ra khi thí sinh nộp NV1 không được sẽ chuyển sang NV2 và những nguyện vọng khác. Đó là chưa kể mỗi nguyện vọng còn có sự lựa chọn khác nhau. Có em đợi đến giai đoạn gần chốt hồ sơ mới nộp, kéo dài thêm thời điểm mệt mỏi.

Vị hiệu trưởng này cho biết, trường đã tổ chức những buổi tư vấn chọn ngành nghề dựa trên nguyện vọng không chỉ của học sinh, mà cả gia đình. Ví dụ, trong một gia đình có truyền thống theo ngành Y, bố mẹ mong muốn con theo ngành này, nhà trường sẽ tư vấn thêm.

Tuy nhiên, nhà giáo Đặng Đình Đại cho hay, một số học sinh không nghe theo tư vấn. “Nhiều em muốn thi cùng trường với bạn mình. Đây là thực tế mà không phải lúc nào thầy cô và cha mẹ cũng tham gia góp ý được”, thầy Đại nói.

Học sinh trao đổi thông tin về kỳ thi đại học. Ảnh: Hoàng Hà.

Tại trường THPT Sóc Sơn, Hà Nội, Hiệu trưởng Nguyễn Tu Tập cho biết, việc hướng nghiệp được giao cho bộ phận chuyên nghiệp, trong đó thầy cô chủ nhiệm là người sát sao và hiểu rõ nhất về khả năng của học sinh.

Ngay từ đầu năm học, trong mỗi buổi chào cờ, trường THPT Sóc Sơn đã định hướng cho học sinh về việc chọn trường, nghề. Trong đó, các em căn cứ sở thích cá nhân, bàn bạc với gia đình, người thân.

Ông Tập thông tin, chủ nhật tuần này, Huyện đoàn Sóc Sơn sẽ phối hợp một số đơn vị khác tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Ngoài ra, trường cũng tạo điều kiện cho một số công ty chuyên tư vấn làm việc tại trường để giúp đỡ các em có nhiều thông tin hơn, trước khi cân nhắc, lựa chọn.

Phân luồng học sinh và thống kê nhân lực

“Tư vấn nghề nghiệp phải làm sao để học sinh chọn ngành sau này không hụt hẫng” là trăn trở của Hiệu trưởng trường THPT Sóc Sơn. Còn thầy Đặng Đình Đại nêu quan điểm: “Việc đào tạo của nước ta hiện nay không theo nhu cầu định hướng của xã hội. Điều này không phải lỗi của học sinh hay phụ huynh”.

Thầy Đại đề xuất, những người làm quản lý trong ngành giáo dục cần đưa ra được thống kê cụ thể. Ví dụ, đến năm 2020, Việt Nam cần đội ngũ nhân lực như thế nào? Học sinh dựa trên số liệu đó để chọn ngành. Thời gian đại học chiếm 4-5 năm, nếu bây giờ học sinh chỉ chạy theo ngành hot sẽ dẫn đến hàng vạn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp trong tương lai.

Đồng tình ý kiến này, PGS Văn Như Cương, Chủ tịch Hội đồng trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội, kiến nghị, trước mùa tuyển sinh, Bộ GD&ĐT phải công bố số nguồn nhân lực của từng ngành nghề đang thừa hay thiếu trong tương lai.

Theo đề xuất của PGS Trần Xuân Nhĩ – nguyên Thứ trưởng GD&ĐT, cần cải thiện sự phân luồng học sinh. Hết bậc THCS, chúng ta phải chia luồng học sinh sao cho số theo đại học chiếm khoảng 40-50%, còn lại theo trung học nghề, vừa học văn hóa vừa đào tạo công nhân lành nghề.