Chị Cẩm Tú (Hà Nội) cho biết cả hai vợ chồng không có ai dậy thì sớm. Lâu nay, gia đình chỉ nghĩ con gái Tường San phát triển trội hơn bạn bè bằng tuổi và rất vui. Tuy nhiên, khi thấy bé tăng cân nhanh và chiều cao sớm vượt trội so với bạn bè cùng tuổi, gia đình lo lắng con có bất thường.
Bác sĩ Trần Thị Trà Phương - Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome - cho biết khi đến khám, bé gái 7 tuổi có cân nặng 35 kg và cao 136 cm. Kết quả khám lâm sàng cho thấy dấu hiệu ngực to, có chồi vú, chưa có kinh nguyệt, dự đoán bé dậy thì ở giai đoạn 2.
Bé Tường San được làm một số chỉ định cận lâm sàng chuyên sâu để đánh giá toàn diện tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe. Điển hình kết quả chụp X-quang xác định tuổi xương của bé đương đương trẻ 11 tuổi. Kết quả xét nghiệm hormone estrogen, FSH, LH cũng cao hơn mức bình thường. Bác sĩ kết luận bé dậy thì sớm.
“Chiều cao của bé vượt 12 cm so với trẻ cùng tuổi. Sự tăng trưởng sớm này có thể gây ngộ nhận ở nhiều phụ huynh, tưởng con phát triển tốt. Tuy nhiên, dậy thì sớm khiến xương trẻ dài sớm và nhanh chóng đóng lại, các đầu xương cốt hóa sớm khiến trẻ không thể cao hơn”, bác sĩ Trà Phương cho biết.
Trẻ dậy thì sớm thường có chiều cao nổi bật. |
Để làm chậm quá trình dậy thì, bé Tường San được tư vấn điều trị giảm cân an toàn hoặc giữ cân nặng không tăng trong thời gian tiếp theo. Dù tăng trưởng sớm do dậy thì, kết quả xét nghiệm vi chất bằng máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC cho thấy bé vẫn thiếu vitamin D, sắt, kẽm, về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, Tường San cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp. Đồng thời, bé được can thiệp hormone, mỗi tháng tiêm một lần để ức chế quá trình dậy thì, giúp cải thiện chiều cao trưởng thành.
Hiện tại, sau tiêm can thiệp nội tiết 8 mũi (một mũi/tháng) và duy trì chế độ ăn khoa học, chiều cao của bé Tường San về mức bình thường, tăng 0,5 cm trong một tháng. Đây là tốc độ tăng chiều cao sinh lý phù hợp lứa tuổi. Đặc biệt, kết quả chụp X-quang đo tuổi xương của bé đã “trẻ” lại, tương đương 8 tuổi. Lộ trình điều trị dự kiến kéo dài đến khi bé 10 tuổi.
Bác sĩ Trà Phương nói thêm trường hợp của bé Tường San can thiệp kịp thời khi bé 7,5 tuổi. Nếu muộn hơn 6 tháng, khi bé tròn 8 tuổi, việc can thiệp có thể không thể thực hiện hoặc hiệu quả không cao. Phát hiện trẻ dậy thì sớm ở giai đoạn sớm giúp kết quả can thiệp tốt hơn. Khi đó, trẻ được hỗ trợ phát triển thể chất phù hợp độ tuổi, cải thiện chiều cao khi trưởng thành và phát triển tâm lý dậy thì đúng độ tuổi.
Trẻ khám dinh dưỡng, phát triển chiều cao, tăng cân khoa học tại Nutrihome. |
Trẻ dậy thì sớm về tầm vóc sẽ thiệt thòi, chiều cao trưởng thành hạn chế. Các bậc phụ huynh nên lưu ý các mốc cần sàng lọc dậy thì sớm ở trẻ. Cụ thể, bé gái có dấu hiệu sinh dục phụ (phát triển tuyến vú, lông sinh dục, chiều cao vượt trội so với tốc độ sinh lý) trước 8 tuổi. Với bé trai, tình trạng phát triển sinh dục phụ diễn ra trước 9 tuổi (tăng thể tích tinh hoàn, kích thước dương vật, lông vùng sinh dục, chiều cao vượt tốc độ sinh lý) có thể là dấu hiệu dậy thì sớm.
Để phòng ngừa dậy thì sớm ở trẻ, phụ huynh cần xây dựng chế độ sinh hoạt, ăn uống đủ chất, khoa học. Bố mẹ nên đưa con đi khám dinh dưỡng để được đánh giá toàn diện, xây dựng thực đơn dinh dưỡng cân bằng các nhóm chất, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, cao lớn tối ưu theo đúng độ tuổi. Phụ huynh lựa chọn thực phẩm, ưu tiên nguồn thức ăn tươi mới, không chứa chất biến đổi gene, hạn chế đồ đóng hộp, đồ ăn nhanh.