Đây là bản đồ đáng mơ ước với nhiều nước, không chỉ trong khu vực mà cả tại châu Âu và Bắc Mỹ. Bằng hệ sinh thái rộng khắp, VinFast đang đóng vai trò là người xây nền móng cho tương lai di chuyển xanh tại Việt Nam.
Nóng cuộc đua trạm sạc
Trong một thập kỷ qua, ôtô điện có tốc độ phát triển khó tin. Năm 2012, cả thế giới chỉ có 120.000 xe điện được bán ra trong một năm. Chưa đầy 10 năm sau (năm 2021), đó là số xe tới tay người dùng trong chưa đầy một tuần (theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng quốc tế - IEA). Theo thống kê, tổng số ôtô điện đang chạy trên đường phố thế giới lên tới 16,5 triệu xe, gấp 3 lần con số của năm 2018.
 |
| Báo cáo Triển vọng xe điện toàn cầu 2022 (Global EV Outlook 2022) của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho thấy trong năm 2021, có hơn 16,5 triệu ôtô điện đang hoạt động, gấp 3 lần số lượng 3 năm trước. |
Nhu cầu phủ rộng hệ thống trạm sạc ngày càng trở nên bức thiết. Theo số liệu của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng thay thế châu Âu (European Alternative Fuels Observatory - EAFO), đến năm 2021, mới có khoảng 374.000 trụ sạc xe điện tại khu vực này, trong đó 66% tập trung tại 5 quốc gia lớn là Hà Lan, Pháp, Italy, Đức và Anh.
 |
| Phần lớn số lượng trụ sạc tại các nước châu Âu chỉ tập trung ở một số quốc gia lớn. Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng thay thế châu Âu - EAFO. |
Ngay cả những nước tập trung lượng lớn trụ sạc như Pháp, theo thống kê của Hiệp hội vì sự phát triển của xe điện Pháp (Avere-France), tính đến cuối tháng 10, cả nước hiện có hơn 75.200 trụ sạc tại hơn 28.700 trạm, phục vụ hơn 1 triệu xe điện và xe hybrid đang lưu hành.
Các chính sách ưu đãi được nước này tung ra cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng như cho vay ưu đãi, bảo lãnh, giảm thuế, hỗ trợ thuê hoặc mua mặt bằng ven đường cao tốc… Tuy nhiên dựa trên số liệu thực tế, Pháp khó có thể hoàn thành mục tiêu 100.000 trụ sạc vào cuối năm 2022.
Vợ chồng chị Trang Ngô (sinh sống tại Paris, Pháp) cho biết mỗi lần đi chơi xa ở thành phố khác hoặc sang các nước lân cận, có lúc hai vợ chồng phải “tìm mỏi mắt” mới có trụ sạc thích hợp cho chiếc xe của mình. Dù ngành xe điện ở Pháp đã phát triển từ lâu, vẫn tồn tại sự chênh lệch không nhỏ giữa nhu cầu của người dân và hạ tầng trạm sạc thực tế.
 |
| Tính đến hết tháng 10/2022, số lượng trụ sạc trên toàn nước Pháp đạt 75.279 (nguồn: Avere-France). |
Mỹ là một trong những nước phát triển trạm sạc ô tô điện nhanh nhất thế giới với khoảng 110.000 trạm sạc công cộng tại Bắc Mỹ cho 3 triệu chiếc xe điện. Mới đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố kế hoạch chi 5 tỉ USD để phát triển trạm sạc tại quốc gia này trong vòng 5 năm tới.
Tại châu Á, hạ tầng cho xe điện gần như chỉ mới ở vạch xuất phát. Giám đốc Văn phòng Chính sách và Kế hoạch Năng lượng (EPPO) Thái Lan cho biết nước này hiện đặt mục tiêu có 567 trạm sạc xe điện với khoảng hơn 13.000 bộ sạc nhanh vào năm 2030. Trong khi đó, tính tới tháng 11/2021, cả Indonesia chỉ có 219 trạm sạc xe điện (theo tờ Indonesien).
Ông Raymond Phùng (Việt kiều Mỹ, đang làm việc cho một hãng cung cấp dịch vụ sạc lớn tại Mỹ) cho rằng việc mở rộng trạm sạc đòi hỏi nguồn lực rất lớn. Theo thống kê, chi phí lắp đặt mỗi trạm sạc thường (AC) tùy từng nơi có thể lên tới 10.000 USD, trong khi với những bộ sạc nhanh (DC) có thể gấp 10 lần (lên tới 135.000 USD, chưa kể đến những trở ngại trong giấy phép, công tác lắp đặt…
“Hạ tầng đang chưa theo kịp nhu cầu vì thiếu sự phát triển đồng bộ ngay từ đầu”, ông Raymond Phùng đánh giá.
Tầm nhìn “trạm sạc đi trước” của VinFast
Ông Raymond Phùng thừa nhận hạ tầng cho xe điện tại Việt Nam đang có những bước khởi đầu đáng mơ ước với sự phát triển của hệ thống trạm sạc xe điện. Chỉ sau một thời gian ngắn, bản đồ sạc của VinFast đã lên tới 150.000 cổng sạc phủ khắp 63 tỉnh, thành phố của đất nước, lớn hơn so với nhiều nước châu Á và châu Âu.
 |
| Trạm sạc của VinFast ở khu đô thị Vinhomes Smart City, Hà Nội. |
Tại Việt Nam, trạm sạc không chỉ xuất hiện tại các trung tâm lớn như Hà Nội, TP.HCM mà cả những tỉnh miền núi phía Bắc, khu vực miền Tây Nam Bộ. Ông Raymond Phùng cho rằng vị trí sạc được quy hoạch bài bản và rộng khắp, từ khu vực bãi đỗ xe, tới trạm dừng nghỉ, trung tâm thương mại, chung cư, tòa văn phòng… thậm chí ngay tại các cây xăng của Petrolimex và PVOIL.
“VinFast bắt tay vào xây dựng trạm sạc ngay từ khi xe điện của họ chưa xuất hiện trên phố. Đó là hướng đi thể hiện tầm nhìn xa và sự bài bản”, ông Raymond Phùng đánh giá.
 |
| Cây xăng Petrolimex ở Hà Giang được trang bị các cổng sạc ôtô điện VinFast. |
Sau 2 tuần thực hiện chuyến đi trải dài từ Bắc vào Nam, Norman Thomas - một du khách Mỹ - bất ngờ khi những biểu tượng chữ V của trạm sạc VinFast có thể thấy ở bất kỳ đâu tại Việt Nam. Là người đã đi nhiều nước và đặc biệt quan tâm tới xe điện, theo ông, một hệ sinh thái phủ cả trăm nghìn cổng sạc đòi hỏi nguồn lực đầu tư ban đầu khổng lồ cũng như quyết tâm lớn của doanh nghiệp.
Vị khách Mỹ cho rằng người dùng Việt đang được lợi lớn khi có hạ tầng đi trước mở đường. Thị trường hiện có đủ thời gian để nhân số lượng trạm sạc lên nhiều lần trước khi nhu cầu xe điện bước vào giai đoạn bùng nổ, nhìn từ bài học của Mỹ và các nước châu Âu.
Với cách làm của VinFast, Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội trong cuộc đua di chuyển xanh. Bằng hệ sinh thái rộng khắp, VinFast đang dần xóa bỏ vướng mắc tâm lý về sự tiện lợi với người dùng. Giống như Mỹ và nhiều nước châu Âu, dung lượng thị trường mở rộng sẽ có thêm các đối tác cung cấp dịch vụ sạc tham gia thị trường, thúc đẩy sự phát triển của xe điện.
“VinFast đang đóng vai trò là người xây nền móng cho tương lai di chuyển tại Việt Nam”, vị khách Mỹ nói.
