Vừa qua, tọa đàm hội họa với chủ đề “Đương đại trên nền di sản” - hoạt động nằm trong khuôn khổ cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ 3 tại Việt Nam - đã được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Sự kiện có sự tham dự của họa sĩ Đặng Xuân Hòa - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật hội họa, Hội Mỹ thuật Việt Nam đồng thời là trưởng ban giám khảo UOB Painting of the Year 2025; họa sĩ Ngô Văn Sắc - giải bạc hạng mục Nghệ sĩ thành danh UOB Painting of the Year; bà Dương Thu Hằng - Giám đốc Hanoi Studio Gallery.
Tọa đàm mang đến những góc nhìn đa chiều và sâu sắc về cách thực hành nghệ thuật sáng tạo, ghi dấu ấn cá nhân trong khi vẫn kế thừa và giữ gìn được tinh hoa mỹ thuật Việt.
"Tính Việt Nam" không phải là cây đa, bến nước, sân đình
Ba thập kỷ qua, nền mỹ thuật Việt Nam không ngừng hội nhập với thế giới. Đó là cơ hội để các họa sĩ Việt Nam giao lưu, học hỏi, nhưng theo họa sĩ Đặng Xuân Hòa, thế giới càng phẳng, các nghệ sĩ càng cần sự khắt khe để tìm ra lối đi và những góc nhìn nghệ thuật riêng của mình.
Họa sĩ Đặng Xuân Hòa chia sẻ: “Bây giờ họa sĩ trẻ có nhiều thông tin, do đó không ít thì nhiều cũng ảnh hưởng tới quá trình sáng tạo. Các bạn trẻ cần tỉnh táo và kiên nhẫn để nhận ra mình. Thông tin nhiễu loạn nhiều khi cũng làm ảnh hưởng đến tư duy. Trong các cuộc thi nghệ thuật mà tôi tham gia hội đồng, tôi thấy các họa sĩ trẻ rất có năng lực và góc nhìn tốt. Nhưng đến khi làm việc ở tác phẩm cụ thể, họ lúng túng và thiếu cách nhìn riêng biệt để thể hiện quan điểm về thời đại”.
 |
| Họa sĩ Đặng Xuân Hòa cho rằng nghệ sĩ trẻ ngày nay gặp nhiều thách thức trong quá trình sáng tạo. |
Đồng tình với quan điểm trên, họa sĩ Ngô Văn Sắc cho rằng sự miệt mài, chuyên tâm thực hành nghệ thuật và tìm ra bản sắc cho riêng mình - đặc biệt khi lan tỏa tinh hoa di sản trong hơi thở thời đại - là điều quan trọng. Điều đó cần được nghiệm túc thực hành liên tục theo thời gian để mỗi họa sĩ tự nghiệm ra cái riêng đó.
“Tính bản địa, tính Việt Nam sử dụng trong các tác phẩm nghệ thuật không phải là khái niệm con trâu, cây đa, bến nước, sân đình. Tính bản địa còn nằm ở những gam màu, cách vẽ, cách giải thích ý tưởng hoàn toàn khác biệt của chính người họa sĩ ấy”, họa sĩ Ngô Văn Sắc chia sẻ.
UOB Painting of the Year - bệ phóng cho nghệ sĩ Việt
Ngoài việc tự tìm tòi học hỏi, các nghệ sĩ cần có cơ hội giao lưu, học hỏi và cọ xát nhiều hơn ở những sân chơi quy mô khu vực để có thể tìm được lối đi riêng cho bản thân, đồng thời phát triển tài năng một cách bài bản. Hiện nay, Việt Nam vẫn chưa có quá nhiều sân chơi để các họa sĩ thể hiện góc nhìn và thể nghiệm nghệ thuật mới mẻ. UOB Painting of the Year - cuộc thi hội họa uy tín hàng đầu khu vực đến Việt Nam vào năm 2023 đã thổi một làn gió mới, trở thành nơi khai phá các tài năng hội họa đương đại Việt Nam, thúc đẩy sự sáng tạo và giao lưu nghệ thuật trên toàn khu vực.
Điển hình, UOB Painting of the Year 2024 đã tìm ra những tác phẩm không chỉ mang dấu ấn riêng trong cách thực hành mà còn truyền cảm hứng với những thông điệp mang tính “đương đại”. Bức họa “Flow” (dòng chảy), tác phẩm đoạt giải thưởng UOB Painting of the Year 2024 hạng mục Nghệ sĩ thành danh, họa sĩ Nguyễn Việt Cường sử dụng 2 vật liệu bản địa là than đá Quảng Ninh và bột gạo từ đồng bằng sông Cửu Long để tạo nên bức tranh thủy mặc đương đại lồng ghép câu chuyện về tài nguyên thiên thiên nhiên của 2 nền nông nghiệp - công nghiệp Nam - Bắc.
Với “Xâm thực” - tác phẩm đoạt giải bạc hạng mục Nghệ sĩ thành danh UOB Painting of the Year 2024 - họa sĩ Ngô Văn Sắc sử dụng kỹ thuật cắt, đốt ván gỗ kết hợp vẽ và in, từ đó tạo ra hình ảnh đa chiều, thể hiện mối quan hệ phức tạp giữa con người và thiên nhiên. Hình ảnh sóng nước và con người từ nhiều vùng miền hòa quyện, phản ánh sự phản kháng của thiên nhiên, đồng thời suy ngẫm cách con người đối xử với môi trường.
 |
| Tác phẩm “Xâm thực” là kết quả của những chuyến điền dã mà họa sĩ Ngô Văn Sắc thực hiện dọc miền duyên hải Việt Nam. |
Thông qua UOB Painting of the Year, những hạt giống sáng tạo như vậy được kỳ vọng tiếp tục ươm mầm. Đó sẽ là bước đệm quan trọng cho hành trình sự nghiệp của nghệ sĩ, đặc biệt là nghệ sĩ trẻ Việt Nam. Họa sĩ Đặng Xuân Hòa khẳng định: “Chúng ta có đội ngũ họa sĩ tiềm năng trong cuộc thi như UOB Painting of the Year. Sự đóng góp của cuộc thi cho nền mỹ thuật Đông Nam Á đã được khẳng định. Nhiều tác giả thành danh đã được tìm ra từ cuộc thi, đồng thời các tác phẩm tốt cũng được giới thiệu với công chúng”.
Bà Dương Thu Hằng - Giám đốc Hanoi Studio Gallery - cùng chung quan điểm về vai trò của cuộc thi: “Chúng ta đang chưa có nền tảng tốt để giới thiệu mỹ thuật, hỗ trợ các tác giả. Nền mỹ thuật sau thời kỳ đổi mới của chúng ta vẫn non trẻ, còn nhiều việc phải làm. Do đó, cuộc thi như UOB Painting of the Year hỗ trợ rất nhiều trong việc mang các tác phẩm Việt Nam ra thế giới”.
Bên lề cuộc thi, các nghệ sĩ đạt giải cũng được tạo điều kiện tham gia các buổi triển lãm, hội chợ nghệ thuật lớn quy mô quốc tế như Art Jakarta ở Indonesia hay Art Central ở Hong Kong (Trung Quốc). Đây là cơ hội lớn để các nghệ sĩ Việt mang tác phẩm giới thiệu ra cộng đồng quốc tế cũng như giao lưu học hỏi tích lũy thêm kinh nghiệm thực hành nghệ thuật của bản thân.
 |
| UOB Painting of the Year 2025 tiếp tục là sân chơi ươm mầm sáng tạo cho họa sĩ Việt. |
Sau hai năm tổ chức, UOB Painting of the Year mùa thứ 3 tại Việt Nam (2025) chính thức mở cổng nhận tác phẩm dự thi từ 7/5 đến hết 1/8/2025, với cơ cấu giải thưởng ở hai hạng mục: Nghệ sĩ Thành danh và Nghệ sĩ Triển vọng.
Các họa sĩ và người yêu hội họa có thể đăng ký tham gia cuộc thi, thỏa sức sáng tạo nghệ thuật, với cơ hội đạt được các giải thưởng giá trị. Người thắng giải cao nhất sẽ được nhận giải thưởng trị giá 500 triệu đồng và cơ hội tranh giải UOB Painting of the Year khu vực Đông Nam Á và một chuyến lưu trú nghệ thuật. Tìm hiểu thêm về cuộc thi và gửi tác phẩm dự thi tại đây.
