|
|
Nhiều học sinh lựa chọn ngành nghề có triển vọng nghề nghiệp rõ ràng, thay vì chỉ chạy theo danh tiếng đại học. Ảnh: SCMP. |
Sau khi đạt kết quả không như kỳ vọng tại kỳ thi tuyển sinh đại học, Lu Jie (tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc) đã đăng ký và trúng tuyển vào chương trình Khoa học máy tính và công nghệ của một trường đại học có ít danh tiếng hơn.
"Các trường tốt có quá nhiều người đăng ký ngành này, nên tôi đành phải chọn một trường xếp hạng thấp hơn để theo đuổi nó", Lu Jie chia sẻ.
Đại học tốp đầu mất dần sức hút
Kỳ thi tuyển sinh đại học là dấu mốc quan trọng thay đổi cuộc đời hàng triệu học sinh Trung Quốc. Tuy nhiên, áp lực kinh tế đang khiến giới trẻ theo đuổi những ngành nghề có triển vọng nghề nghiệp rõ ràng, thay vì chỉ chạy theo danh tiếng của các đại học tốp đầu.
Thậm chí, mong muốn có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp đang lấn át các mơ ước dài hạn hay sở thích cá nhân.
Theo SCMP, xu hướng này bắt nguồn từ sự mất cân bằng cung - cầu trên thị trường lao động. Số lượng sinh viên tốt nghiệp đại học ngày càng tăng, đẩy mức độ cạnh tranh tìm việc lên cao.
Khoa học máy tính vốn là ngành học hot, nhưng sự bùng nổ của Trí tuệ Nhân tạo (AI) - vốn được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới - đã thúc đẩy nhiều người theo đuổi ngành này.
"Dù chất lượng giảng dạy của trường tốp dưới không phải tốt nhất, nhưng ngành này vẫn cực kỳ cạnh tranh vì có quá nhiều người đăng ký", Lu Jie nói.
Các trường đại học mới nổi như Đại học Greater Bay hay Đại học Khoa học và Công nghệ Fuyao đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng này.
Họ đẩy mạnh thông tin đảm bảo đầu ra trong các chiến dịch tuyển sinh và đặt ra yêu cầu đầu vào ngang với các trường danh tiếng. Điều này thu hút sự chú ý đáng kể từ thí sinh.
Ngược lại, các trường đại học danh tiếng đang dần mất đi sức hút, đặc biệt là các ngành học được cho là có triển vọng việc làm kém.
Tuần trước, do thiếu thí sinh đăng ký, tỉnh Hồ Bắc phải mở thêm đợt xét tuyển bổ sung cho một số ngành liên quan đến khoa học xã hội và triết học tại Đại học Bắc Kinh - ngôi trường thuộc tốp đầu của Trung Quốc.
Nguy hại khi chọn ngành theo xu hướng
Cindy Cheng, một phụ huynh ở Vũ Hán (Hồ Bắc), cho biết cô đã định hướng con trai mình đăng ký ngành Kỹ thuật điện.
"Chúng tôi ưu tiên khả năng có việc làm sau khi ra trường. Các ngành kỹ thuật mới đang rất cần nhân lực, vì vậy, chúng tôi nhắm đến các trường có thứ hạng thấp hơn một chút", cô nói.
Trong các nhóm WeChat dành cho phụ huynh có con thi đại học, chủ đề về triển vọng việc làm thu hút sự quan tâm. Ngoài ra, phụ huynh cũng quan tâm đến việc các trường đại học có cung cấp lộ trình rõ ràng để học lên sau đại học hay không. Nhiều phụ huynh tin rằng bằng cử nhân không còn đủ để đảm bảo một công việc tốt.
Ông Xiong Bingqi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục Thế kỷ 21 (Bắc Kinh), cảnh báo rằng áp lực việc làm gia tăng đang đẩy sinh viên và phụ huynh vào tình trạng chạy theo xu hướng một cách mù quáng. Điều này khuyến khích một tư duy thiển cận, thực dụng khi lựa chọn ngành học.
"Khoảng 70-80% hồ sơ đăng ký đại học là do phụ huynh điền. Họ thường bỏ qua sở thích của con cái. Vấn đề đáng lo ngại là liệu họ có thực sự hiểu xu hướng ngành hay không", ông Xiong nói.
Vị giám đốc nhấn mạnh việc thành bại sau tốt nghiệp đại học liên quan mật thiết đến sở thích, đam mê. Nó sẽ là động lực cho một tương lai bền vững.
Ông kêu gọi sinh viên chọn ngành dựa trên sở thích và thế mạnh của mình, thay vì khuất phục trước áp lực bên ngoài.
"Nếu bạn xuất sắc trong lĩnh vực của mình, bạn sẽ tìm được cơ hội việc làm tốt dù đó là ngành nào. Nếu không, bạn sẽ gặp khó khăn trong tương lai", ông Xiong đưa ra lời khuyên.
Năm nay, 12,22 triệu sinh viên tốt nghiệp bước vào thị trường lao động. Đây là con số cao kỷ lục. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tư nhân (vốn là nhà tuyển dụng lớn nhất) lại cắt giảm ngân sách và nhân sự, khiến cuộc đua tìm việc càng thêm gay gắt.
Theo số liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp tại đô thị trong tháng 6/2025 ở nhóm thanh niên 16-24 tuổi (không bao gồm sinh viên) là 14,5%, còn nhóm 25-29 tuổi là 6,7%.
Báo cáo tháng 7 của cơ quan này cũng cảnh báo rằng nhu cầu tiêu dùng nội địa yếu và bất ổn từ bên ngoài tiếp tục ảnh hưởng đến tình hình việc làm, đặc biệt là đối với người trẻ và các ngành nghề dễ bị tổn thương.
Bạn đang cảm thấy mình đã quá tuổi để học?
Được học - câu chuyện về cô gái 17 mới được đến trường lần đầu và đã trở thành tiến sĩ ngành Sử học về sau - hơn cả một câu chuyện truyền cảm hứng về học tập. Đó là hành trình đi tìm bản ngã của Tara Westover, khi cô đánh mất gia đình mình với những lời cáo buộc nghiệt ngã. Đó là sự trưởng thành về nhận thức trước một thế giới rộng lớn hơn gấp nhiều lần những gì cô được nhồi nhét trước kia. Đó là một hành trình giáo dục mà không phải ai cũng sẽ dễ dàng hoàn thành được. Độc giả có thể tìm hiểu thêm về Được học tại đây.
