Câu chuyện về cô gái 24 tuổi (Ấn Độ) mất mạng sau khi sử dụng thực phẩm chức năng giảm cân của Herbalife đăng tải trên tạp chí khoa học chuyên ngành về gan - Journal of Clinical and Experimental Hepatology - khiến nhiều người lo lắng vì tình trạng lạm dụng do tin vào những lời quảng cáo "có cánh" của các loại sản phẩm này.
Theo thông tin trong bài báo, nạn nhân đã sử dụng 3 sản phẩm giảm cân của Herbalife trong bộ “Herbalife-slimming products”, bao gồm: Formula 1 Shake Mix, Personalized Protein Powder và Afresh Energy Drink.
Zing.vn xin đăng tải bài viết của bác sĩ Yên Lâm Phúc, Bệnh viện Quân y 103, Hà Nội, đánh giá về tác dụng, mối nguy hiểm của các loại thực phẩm chức năng giảm cân.
Thực phẩm chức năng là gì?
Theo Nicoletti - một tác giả nghiên cứu về thực phẩm, tiêu hóa và sức khỏe - thực phẩm chức năng là những sản phẩm có tác dụng cung cấp chất dinh dưỡng, năng lượng, làm thay đổi một hoặc nhiều chức năng trong cơ thể bằng cách tăng cường các chức năng sinh lý ấy hoặc cắt giảm các yếu tố có hại.
Như vậy, thực phẩm chức năng không phải là kẻ xấu. Mục đích tồn tại của nó là làm khỏe cơ thể bằng phương thức dinh dưỡng, thúc đẩy sức khỏe từ việc nâng cao chức năng sinh lý hoặc thay đổi yếu tố gây bệnh. Theo cách nói của người Á Đông, đó là “khỏe từ trong khỏe ra”.
Định nghĩa của Nicoletti được đăng tải trên website xuất bản khoa học chuyên nghiệp ScienceDirect (thuộc sở hữu nhà xuất bản Elsevier) - một địa chỉ nổi tiếng đến mức không nhà khoa học chuyên nghiệp nào (ít nhất về sức khỏe) không biết đến.
Để cụ thể hóa thực phẩm chức năng, chúng ta có thể lấy ví dụ một đứa trẻ bị suy dinh dưỡng. Đứa bé này sẽ được điều trị bằng liệu pháp dinh dưỡng tăng cường. Thực phẩm chức năng có thể góp phần giải quyết được điều này. Nó sẽ làm đậm đặc chất đạm, chất béo trong công thức dinh dưỡng. Chỉ cần uống thực phẩm chức năng dạng tăng cường chất đạm, đứa trẻ sẽ có đủ chất đạm ở mức cao.
Phụ nữ tiền mãn kinh có các triệu chứng khó chịu do thiếu hụt hormone sinh dục nữ, thực phẩm chức năng sẽ cung cấp thêm các chất tương tự như hormone sinh dục nữ nhưng ở dạng nguyên bản tự nhiên, ở trong thực vật hoặc động vật, từ đó gián tiếp tiệm cận tới nồng độ hormone sinh dục nữ. Ở dạng nguyên bản, nó an toàn với động vật hoặc thực vật gốc nên cũng an toàn với người sử dụng.
Khác với thuốc, sử dụng phải có liều lượng, thời gian rất chặt chẽ và có liều độc, liều tử vong rất rõ ràng, thực phẩm chức năng có thể sử dụng mà không cần kê đơn. Điều đó có nghĩa là thực phẩm chức năng không có liều lượng quá khắt khe, liều độc thường là liều rất cao, tới mức tai nạn liên quan thường ít khi xảy ra. Vì thế, thực phẩm chức năng cũng ít khi cần đến sự chỉ định bắt buộc.
 |
| Mới đây, một cô gái 24 tuổi tại Ấn Độ đã tử vong sau khi dùng các sản phẩm giảm cân của Herbalife. Ảnh: Lamherbalifenutrition. |
Nguyên nhân nào khiến người dùng thực phẩm chức năng tử vong?
Việc tử vong liên quan tới thực phẩm chức năng vẫn xảy ra. Số bệnh nhân cũng không phải là một số đơn duy nhất và không chỉ ở một quốc gia. Tai nạn đã xảy ra với nhiều người, đối tượng và quốc gia khác nhau.
Nguyên nhân có thể đến từ các yếu tố sau:
Thứ nhất, sản phẩm trôi nổi, không an toàn do tự sản xuất, tự phong, tự bán, tự trao đổi mà không có bất kỳ sự kiểm duyệt của cơ quan chuyên môn được cấp phép tin cậy nào. Nhãn hàng tự ghi 100% tự nhiên nhưng điều đó không có nghĩa 100% an toàn.
Thứ hai, sản phẩm đó có chứa hoặc không thải loại hết chất có hại. Tồn dư kim loại nặng thường là vấn đề nan giải và hay gặp nhất. Kim loại nặng là những chất có hại, tích tụ trong cơ thể và gây ra hậu quả nghiêm trọng. Tác hại của chúng thường xuất hiện sau thời gian dài, khoảng vài năm.
Thứ ba, người dân sai trong quy cách sử dụng. Vấn đề này rất hay gặp trong các sản phẩm giảm cân. Nhiều người nóng lòng có được vóc dáng như ý muốn nên giảm cân bằng mọi giá và bất chấp tốc độ. Một số sản phẩm trôi nổi đáp ứng điều này khi giảm cân bằng cách rút một lượng lớn nước trong cơ thể ra ngoài khiến người sử dụng “tọp” đi rất nhanh. Sau đó, nạn nhân sớm kết thúc cuộc sống vì rối loạn cân bằng nội môi (yếu tố quan trọng duy trì sức khỏe bên trong cơ thể).
Nguyên tắc giảm cân chuẩn là giảm lượng mỡ thừa, giữ nguyên cân bằng nước - điện giải và khối lượng cơ. Do đó, trong một tháng, chúng ta chỉ nên giảm 0,5-0,7 kg để đảm bảo an toàn cho cơ thể.
Nếu không là người dùng thông minh, chúng ta vẫn có thể gặp sự cố do chính thực phẩm chức năng gây ra.
Do đó, khi chọn thực phẩm chức năng, bạn phải hiểu chúng cung cấp gì (đọc trong thành phần), mong muốn của bản thân (tự lắng nghe cơ thể), độ an toàn có được kiểm định (đọc trong phần đăng ký và cấp phép). Người dùng không nên chỉ dựa theo những nội dung đính kèm như có bao nhiêu phòng thí nghiệm, tiến sĩ, giáo sư, chuỗi cửa hàng, quốc gia. Bởi những thông tin này không đủ đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bạn.
