BV Bạch Mai cảnh báo tin 'tăng 1°C là tăng 10% nguy cơ đột quỵ'

Bác sĩ chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: BVCC.

Gần đây, giữa lúc miền Bắc hứng chịu nắng nóng gay gắt, mạng xã hội rộ lên cảnh báo với nội dung: "Bệnh viện Bạch Mai: 'Tăng 1 độ C, nguy cơ đột quỵ tăng 10%". Thông tin này khiến nhiều người hoang mang, lo sợ.

Thông tin "1°C = 10% nguy cơ đột quỵ" là vô căn cứ

Trước thông tin trên, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tiến Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: "Không có bất kỳ nghiên cứu nào từ Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hay các hiệp hội y khoa uy tín đưa ra tỷ lệ cụ thể kiểu "1 độ C = 10% nguy cơ đột quỵ". Điều này là dễ gây hiểu nhầm nghiêm trọng".

Bác sĩ Dũng cảnh báo việc đưa ra con số giật gân như vậy không những không giúp ích trong công tác phòng ngừa mà còn gây hoang mang, lo lắng không cần thiết, đặc biệt với nhóm bệnh nhân dễ tổn thương.

"Nguy cơ đột quỵ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: tuổi tác, bệnh nền, khả năng thích nghi với nhiệt độ, mức độ mất nước, tuân thủ điều trị, môi trường sống... Chúng ta không thể quy về một công thức đơn giản chỉ dựa trên nhiệt độ", vị chuyên gia nói.

Một số nghiên cứu dịch tễ học đã chỉ ra các đợt nắng nóng làm tăng số ca nhập viện và tử vong do bệnh tim mạch, trong đó có đột quỵ. Tuy nhiên, mức tăng không đồng đều và không thể quy đổi thành tỷ lệ cố định cho từng độ tăng nhiệt.

Vì sao nắng nóng đặc biệt nguy hiểm với người có bệnh nền?

Các nghiên cứu y học cho thấy nắng nóng cực đoan có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt với người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc có tiền sử đột quỵ.

Để đối phó với nắng nóng và tránh tia cực tím gây hại cho da, nhiều người ra đường phải tìm mọi cách tránh nắng như mặc nhiều lớp áo khoác, lắp ô lên phương tiện, đeo khẩu trang, mặc áo có quạt tản nhiệt... khi ra đường. Ảnh: Đình Hà - Trần Hiền.

Bác sĩ Dũng cho biết khi cơ thể mất nước nghiêm trọng, độ nhớt của máu tăng lên, từ đó làm gia tăng nguy cơ hình thành cục máu đông - nguyên nhân chính gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Trong điều kiện thời tiết oi bức, hệ tim mạch cũng bị đẩy vào trạng thái quá tải vì cơ thể phải hoạt động nhiều hơn để tản nhiệt. Điều này dễ kích hoạt các cơn đau tim hoặc làm tăng huyết áp đột ngột - những yếu tố hàng đầu dẫn đến đột quỵ tái phát. Người lớn tuổi hoặc từng bị tổn thương hệ thần kinh sau đột quỵ cũng gặp khó khăn trong việc điều hòa thân nhiệt, từ đó làm tăng nguy cơ bị kiệt sức vì nóng hoặc sốc nhiệt.

Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị tim mạch, huyết áp hoặc thuốc lợi tiểu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước, đồng thời làm giảm khả năng thích nghi với nhiệt độ môi trường. Không chỉ vậy, nhiệt độ cao còn gây ra tình trạng viêm và stress oxy hóa trong cơ thể, làm tổn thương thành mạch máu và làm tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch nghiêm trọng.

Vị chuyên gia khuyến cáo cộng đồng, đặc biệt là người có bệnh nền, nên tập trung vào 7 hành động thiết thực để phòng ngừa đột quỵ trong mùa nắng nóng:

• Uống đủ nước: Dù chưa thấy khát, nên uống đều trong ngày. Ưu tiên nước lọc, điện giải. Tránh cà phê, bia rượu.
• Ở nơi mát mẻ: Hạn chế ra đường trong khoảng 10h-16h. Nếu cần thiết, trang bị mũ rộng vành, quần áo sáng màu, kem chống nắng.
• Làm mát cơ thể: Tắm nước mát, lau người bằng khăn ẩm, sử dụng quạt, điều hòa, giữ không gian thông thoáng.
• Ăn uống hợp lý: Ưu tiên rau củ, trái cây mọng nước; tránh đồ chiên rán, nhiều đường, ăn quá no.
• Theo dõi sức khỏe sát sao: Đo huyết áp thường xuyên, tuân thủ phác đồ điều trị, uống thuốc đúng chỉ định.
• Nhận biết dấu hiệu sớm của đột quỵ (FAST): F (Face): Méo mặt, xệ miệng; A (Arm): Yếu tay/chân một bên; S (Speech): Nói khó, nói ngọng; T (Time): Gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.

Ngoài ra, người dân cần phân biệt rõ giữa kiệt sức do nhiệt (vã mồ hôi, da lạnh, mạch nhanh yếu, buồn nôn, chuột rút) và sốc nhiệt (thân nhiệt > 40 độ C, da đỏ, khô, lú lẫn, co giật, bất tỉnh). Cả hai đều là tình trạng khẩn cấp cần cấp cứu kịp thời.