Lịch sử dòng xe Hot Rod
Hot rod là loại xe quen thuộc trong các chương trình truyền hình thực tế. Đặc điểm nhận dạng của dòng xe này là kiểu dáng cổ điển bao phủ lên các chi tiết cơ học và kỹ thuật đầy nghệ thuật.
Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng hot rod – biểu tượng của nước Mỹ một thời còn ra đời trước cả dòng xe “cơ bắp” (muscle) và “nhỏ gọn” (pony). Trên thực tế, thành viên đầu tiên trong dòng xe hot rod được đưa vào sản xuất đại trà là “huyền thoại” Ford Model T.
Nguồn gốc sinh ra thuật ngữ “hot rod” khá mơ hồ. Đối với những người California trẻ sống trong thời kỳ thế chiến thứ hai với sở thích dùng Ford Model T để đua tại các lòng hồ khô cạn thì thuật ngữ này dường như chưa bao giờ tồn tại. Quay trở lại thập niên 1930-1940, những chiếc xe đồ sộ thường được gọi bằng cái tên “gow-job” hoặc “soup-up”. Hiện nay, phần lớn mọi người đều chấp nhận lý giải rằng thuật ngữ “hot rod” chính là tên viết tắt của “hot roadster”.
4 xi-lanh
Trong mắt những người yêu thích đua xe thì Ford Model T và “hậu duệ” Model A là hai lựa chọn hoàn hảo nhờ giá bán hợp túi tiền và đặc tính dễ độ. Hiện nay, những chiếc hot rod đời đầu không chỉ biến hóa về kiểu dáng mà còn được độ lại cả tính năng kỹ thuật.
Mặc dù không thể cải tiến toàn bộ phần động cơ do những hạn chế về kỹ thuật trong quá khứ nhưng thế hệ thanh niên California vẫn kiên trì tìm ra hướng đi mới. Hãng Ford bắt đầu tháo bỏ những bộ phận không cần thiết (trong đó có kính chắn gió) nhằm giảm trọng lượng xe. Thời điểm dòng xe sedan tham gia vào trào lưu hot rod cũng là lúc xu hướng lược bỏ phần thân trở nên cần thiết. Nhu cầu giảm trọng lượng chính là nguồn gốc khai sinh dòng xe hot rod mang kiểu dáng kỳ quặc với động cơ “lộ thiên” như hiện nay.
Bộ bánh quá khổ trang bị cho các thành viên hot rod hiện đại cũng bắt nguồn từ thời kỳ đầu do nhu cầu cải thiện tính năng. Những chiếc hot rod đầu tiên sở hữu bánh sau lớn nhằm tăng tỷ số truyền ở tốc độ cao trong khi bánh sau nhỏ hơn giúp xe nghiêng về phía trước và cải thiện khí động. Là mẫu xe truyền động cầu sau, Tin Lizzie còn có độ bám lớn nhờ bánh sau đồ sộ.
Động cơ phẳng
Năm 1932, động cơ phẳng V8 của Ford ra đời đã mở ra một thời kỳ cải tiến động cơ. Động cơ Ford V8 giúp các thành viên của gia đình hot rod dễ tháo rời hơn. Vẫn giữ nguyên giá bán phải chăng, những sản phẩm mới của hãng Ford bắt đầu được cải tiến với ống xả kéo thẳng và trang bị thêm bộ chế hòa khí phức tạp. Thêm vào đó, năm 1932 còn chứng kiến sự ra đời của bộ khung và thân Deuce dành cho mẫu xe mới. Được biết đến với cái tên Ford Model T, chiếc xe nhanh chóng trở thành tâm điểm trong dòng hot rod vào đầu thập kỷ 1940. Cho đến tận ngày nay Ford V8 Deuce vẫn được coi là hiện thân của gia đình hot rod.
Thời kỳ bùng nổ
Sau thế chiến thứ hai, dòng xe hot rod đứng trước 3 sự kiện lớn. Đầu tiên là thời kỳ bùng nổ của hot rod với số lượng người yêu thích ngày càng đông đảo. Thứ hai là những cải tiến vốn chỉ dùng trong thời chiến tranh nay được ứng dụng vào công cuộc phát triển động cơ và công nghệ mới. Cuối cùng là những công trình quân sự như sân bay được tận dụng làm khu vực thử nghiệm và đua của hot rod.
Số lượng những người sở hữu hot rod ngày càng tăng cùng xu hướng chọn xe sáng suốt hơn là nguồn gốc nảy sinh các giải đua có tổ chức. Không chỉ xuất hiện trong các giải đua siêu tốc, hot rod còn mở rộng “địa bàn hoạt động” ra ngoài đường phố. Đua hot rod đường phố trở thành hoạt động giải trí cuối tuần phổ biến vào đầu những năm 1950 khi nhận được sự chú ý của báo giới. Chẳng bao lâu sau đó, dòng xe hot rod thời kỳ hoàng kim kết hợp với làn sóng nhạc rock-and-roll đã tạo ra thời đại “Grease”.
Triển lãm Hot Rod Exhibition đầu tiên được tổ chức vào năm 1948 trong kho vũ khí National Guard Armory tại Los Angeles. Sự kiện này còn đánh dấu thời điểm xuất hiện của tạp chí Hot Rod Magazine do nhà xuất bản người Mỹ mang tên Robert Peterson sáng lập. Năm đó, có khoảng 10.000 người tham gia triển lãm Los Angeles.
Năm 1951, Hiệp hội Hot Rod Quốc gia (NHRA) được thành lập, đánh dấu thời kỳ bắt đầu các giải đua hot rod có tổ chức. Những giải đua đường phố bất hợp pháp được thay thế bằng các sự kiện mang tên “drag strips”.
Khi số lượng thành viên trong gia đình hot rod tăng lên cũng là lúc xuất hiện các phân khúc khác nhau. Trong khi những người trung thành với nguyên tắc do NHRA đặt ra tiếp tục tham gia các giải đua chính thức và hợp pháp thì phe đối lập lại quyết tâm duy trì phong cách đua đường phố như trước đây bằng những chiếc street rod có kiểu dáng đẹp nhưng tính năng kém ưu việt hơn.
Thời kỳ đen tối
Đến thập niên 1960, hot rod bắt đầu đánh mất sức hấp dẫn. Vị trí “bá chủ” của hot rod lọt vào tay dòng xe “cơ bắp” sản xuất trong các nhà máy với công suất cực mạnh mẽ. Tiếp đến là thời kỳ hưng thịnh của dòng xe nhỏ gọn. Hai “nhân vật” mới kết hợp với nhau và cùng khai tử hot rod. Tất nhiên, các yếu tố khác như giá xăng dầu và khủng hoảng kinh tế cũng đóng vai trò không nhỏ trong quá trình đánh đổ “đế chế” hot rod. Đến đầu thập niên 1980, hot rod lấn sâu hơn vào thời kỳ “thất sủng”.
Thời hiện đại
Đầu thập kỷ 1990, dòng xe hot rod dần dần hồi sinh với diện mạo mới mẻ. Hiện nay, hot rod không còn là dòng xe dễ độ với giá thành rẻ mạt nữa. Cơ hội được chiêm ngưỡng những chiếc hot rod trên đường phố trở về con số 0. Đồng thời, tầm ảnh hưởng của hot rod cũng không còn sâu rộng như thời kỳ hoàng kim.
Ngày nay, việc chế tạo một chiếc hot rod ngốn khá nhiều tiền do xu hướng dồn toàn bộ vào tính năng hoặc kiểu dáng. Ngành công nghiệp hot rod vẫn đang trên đà đi lên với hàng nghìn nhà sản xuất thiết bị song hành cùng lực lượng độ xe đông đảo.
Tuyệt vời hơn, môn thể thao đua xe siêu tốc đang trở thành ngành kinh doanh bạc triệu. Số lợi nhuận khổng lồ kiếm được từ bản quyền phát sóng truyền hình, các sự kiện và quảng cáo được dùng để thiết kế những chiếc hot rod mới. Trào lưu chế tạo hot rod mới là hậu quả tất yếu của tình trạng thiếu luật qui định cụ thể. Nhà nhà đổ xô vào độ mọi thứ thành hot rod từ mô-tô, xe tải, mảnh phế liệu đến những chiếc xe đang sử dụng. Nhu cầu giảm trọng lượng không còn là yếu tố quyết định nữa. Thay vào đó là kiểu dáng thật ấn tượng và đẹp mắt.
An Huy
Theo Bưu điện Việt Nam
