Liên tục bức xúc khoản thu trường học, bỏ hội phụ huynh liệu có hết?

Nhiều khoản thu đầu năm học vô lý khiến phụ huynh bức xúc. Ảnh: Freepik.

“Quỹ lớp 2 triệu đồng/kỳ, ngoài ra chưa kể tiền đóng thêm để sửa chữa cơ sở vật chất, tặng điều hòa cho trường, các con chỉ được chi khoảng 20-30% tổng số quỹ thì có hợp lý hay không?”

“Con tôi mới nhập học lớp 10, hôm trước họp phụ huynh, lớp thống nhất đóng quỹ trường 300.000 đồng, quỹ lớp 1,7 triệu đồng là tròn 2 triệu đồng. Sau cuộc họp 2 tuần lại phát sinh mua tivi 15-17 triệu đồng vì trường có máy chiếu nhưng treo bị lệch bên phải, giờ phải mua tivi cho các con ngồi dãy trong nhìn cho rõ”.

Cứ vào năm học mới, câu chuyện về việc đóng quỹ lớp, quỹ trường lại gây ra hàng loạt bài đăng, bình luận tranh cãi trên trên mạng xã hội. Nhiều người phản ánh ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp, trường liên tục đặt ra những khoản thu khó hiểu, gây tốn kém và làm khó các gia đình khó khăn.

Đáng chú ý, vấn đề này vẫn tiếp diễn qua từng năm và vẫn luôn là chủ đề “nóng” trên các diễn đàn dành cho cha mẹ học sinh.

Năm nào cũng tranh cãi về các khoản thu

Chia sẻ về chuyện thu chi đầu năm học, chị Đào Thủy, phụ huynh tại Hà Nội, nói rằng câu chuyện này giống như một “điệp khúc” quen thuộc, vang lên vào mỗi dịp đầu năm học, thậm chí cả cuối năm. Làm phụ huynh suốt 4 năm nay, chị Thủy đã quá quen với việc cha mẹ học sinh bức xúc vì các khoản thu, thậm chí bản thân chị cũng từng trải qua.

Nhớ lại thời gian khi con mới lên lớp 1, phụ huynh lớp con chị cũng từng tranh cãi nảy lửa về chuyện sắm tivi, điều hòa cho các con. Chuyện tranh cãi này kéo dài đến hết học kỳ 1 và cuối cùng, ban phụ huynh vẫn quyết định lắp với lý do 2 món đồ này sẽ theo các con cho đến cuối cấp.

Đến các năm tiếp theo, ban phụ huynh có kinh nghiệm hơn nên chuyện tranh cãi giảm hẳn. Lớp chị Thủy khá may mắn vì ban phụ huynh biết lắng nghe nên các vấn đề được giải quyết khá nhanh chóng. Nhưng phụ huynh ở nhiều trường, lớp khác lại không được như vậy.

Chị kể một đồng nghiệp luôn than thở chuyện đóng quỹ lớp. Dù con đã đi học 5 năm, câu chuyện quỹ lớp của vị đồng nghiệp này vẫn xảy ra như cơm bữa.

Không chỉ tranh cãi về các khoản thu, chia sẻ với Tri Thức - Znews, chị Nhật Trang (phụ huynh tại Hà Nội) cho biết các phụ huynh ở lớp con chị bức xúc về việc chi tiêu thiếu minh bạch của ban phụ huynh.

Chị kể hai năm trước, khi con học lớp 2, quỹ lớp cả năm là 60 triệu đồng, nhưng phần lớn trong số đó là chi cho việc lễ, Tết giáo viên và ban giám hiệu.

Đến cuối năm học, tất cả phụ huynh mới được xem bản trình chiếu các khoản chi. Thời điểm đó, ai cũng sốc và bất bình bởi quỹ tới 60 triệu nhưng các con lại không có lợi ích gì, đến bữa liên hoan cuối năm cũng không có, thậm chí còn âm quỹ.

Nhiều người cho rằng nên bỏ ban phụ huynh để hạn chế việc lạm thu. Ảnh minh họa: Đinh Hà.

Bỏ ban phụ huynh liệu có hết tranh cãi?

Thực tế, đầu năm học này, một số trường tại TP.HCM đã có thông báo về việc không thu quỹ phụ huynh như trường THCS Nguyễn Du, THCS Nguyễn Văn Luông, THPT Nguyễn Hữu Thọ, THPT Võ Thị Sáu...

Trường THCS Nguyễn Văn Luông đã liệt kê 4 khoản tuyệt đối không thu gồm kinh phí hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh; kinh phí tài trợ; các khoản chăm lo cho cán bộ, giáo viên, nhân viên; kinh phí mua sắm cơ sở vật chất cho lớp, trường.

Hiệu trưởng Đinh Phú Cường cho biết mọi thông tin về thu chi đều do hiệu trưởng phê duyệt, thông qua giáo viên chủ nhiệm để thông báo đến phụ huynh.

Tuy nhiên, các trường này chỉ là số ít. Lâu nay, các trường căn cứ vào Thông tư 55/2011 và Thông tư 16/2018 của Bộ GD&ĐT để tổ chức vận động tài trợ cho nhà trường và thu quỹ cho các hoạt động phục vụ học sinh.

Tuy nhiên, ở nhiều nơi, việc này biến tướng với các khoản thu không phục vụ hoạt động của học sinh. Hình thức thu theo hướng bắt buộc, cào bằng, chia đều theo đầu người khiến phụ huynh bức xúc. Không ít lần, nhiều người đã bày tỏ nên bỏ hội phụ huynh học sinh để tránh tình trạng này.

Song trao đổi với Tri Thức - Znews, chị Nhật Trang cho rằng vấn đề không phải là sự tồn tại hay xóa bỏ ban phụ huynh, mà là cách vận hành và xử lý hành không đúng theo quy định.

Theo chị, rõ ràng, ban phụ huynh vẫn có những lợi ích nhất định, là cầu nối giữa gia đình và nhà trường, phụ huynh với giáo viên hay giữa phụ huynh với phụ huynh.

Chị lấy ví dụ các phụ huynh có thể trao đổi tình hình học tập của các con, bài vở hoặc khi lớp có việc chung. Hơn nữa, ngoài việc học tập thì các hoạt động ngoại khóa, dịp lễ Tết cũng thuận lợi hơn khi có người đứng ra đại diện và có tiếng nói chung cho cả một tập thể thay vì lộn xộn nhiều người cùng phản ánh.

Tuy nhiên, khi cách vận hành sai, ban phụ huynh dễ bị biến tướng, trở thành nơi lợi dụng, “bào tiền” của phụ huynh, khiến các gia đình áp lực tài chính, gây bức xúc, tranh cãi trong dư luận như nêu trên.

"Do đó, ban phụ huynh nên điều chỉnh cách vận hành, cần minh bạch tài chính, chi khoản gì, bao nhiêu tiền và vận động đúng cách...", chị Trang nêu.

Đồng quan điểm, chị Thúy Ngân (phụ huynh ở Hà Nội) cho rằng nguyên nhân năm nào cũng tranh cãi về các khoản thu thường xuất phát từ việc đóng góp tự nguyện trên tinh thần bắt buộc.

Ngoài quỹ trường, quỹ lớp, quỹ hội cha mẹ học sinh thì còn phát sinh thêm nhiều khoản khác thiếu hợp lý, cào bằng khiến phụ huynh bức xúc.

Nếu bỏ ban phụ huynh, theo chị Ngân, bằng cách này hay cách khác, các khoản thu vẫn sẽ được thực hiện, ví dụ do giáo viên thu/vận động hoặc nhóm phụ huynh tự tổ chức. Lúc này, việc thu chi thậm chí còn thiếu tính minh bạch hơn do không có ban đại diện giám sát.

“Hội phụ huynh vẫn cần có để làm kênh kết nối và đại diện chính thức giữa nhà trường và gia đình”, chị chia sẻ năm nay, khi con gái chuyển sang trường tư thục, không có hội phụ huynh hay quỹ hội, chị lại thấy “thiếu” bởi các dịp hoạt động chung lại không có bộ phận nào đứng ra thay mặt hàng chục phụ huynh trong lớp.

Do đó, vị phụ huynh này cũng cho rằng thay vì dẹp bỏ, hội phụ huynh nên điều chỉnh cách vận hành như chị Trang đề cập. Ngoài ra, chị Ngân nhìn nhận hiệu trưởng nhà trường phải là người chịu trách nhiệm đầu tiên. Các nhà trường phải làm rõ tính cần thiết từ các khoản thu và mục đích là phục vụ hoạt động của học trò.