Góp ý về đổi mới giáo dục hiện nay, GS.VS Đào Trọng Thi - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội - đánh giá vấn đề phân luồng cũng là điểm yếu của giáo dục.
“Giáo dục cần phân luồng chủ động sau bậc học THCS. Luật Giáo dục nghề nghiệp hiện nay quy định học sinh học hết THCS đi học nghề ngay được miễn hoàn toàn chi phí đào tạo, tuy nhiên có vẻ điều này chưa đủ lực hút.
Trong khi hiện nay, chúng ta mới chỉ quan tâm phân luồng sau THPT. Thậm chí, nhiều em sau khi thi trượt ĐH, không có hướng đi nào khác mới quay sang học nghề”, GS.VS Đào Trọng Thi nhận xét.
 |
| Đổi mới giáo dục cần mạnh dạn hơn trong việc đáp ứng phân luồng sớm.
|
Nhiều môn, thiếu chuyên sâu
Còn theo GS Nguyễn Minh Thuyết - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể vẫn bắt học sinh phải học quá nhiều môn, không có điều kiện đi sâu vào những lĩnh vực cần cho nghề nghiệp tương lai.
Nội dung học tập chủ yếu vẫn giới hạn trong một số môn học truyền thống như Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học nhưng không đáp ứng được nhu cầu định hướng nghề nghiệp rất đa dạng của học sinh.
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể vắng bóng hoàn toàn các môn chuẩn bị định hướng nghề nghiệp cho những học sinh có nguyện vọng theo học các ngành Kiến trúc, Mỹ thuật, Âm nhạc, Sân khấu - Điện ảnh, Thể dục thể thao...
Về vấn đề này, GS Nguyễn Lân Dũng chỉ rõ học sinh hiện nay phải học đến 14 môn, nên học gì cũng “lớt chớt”, không thể đi sâu để chuẩn bị tiếp cận nghề nghiệp được. Theo GS Nguyễn Lân Dũng, ở các nước phát triển, học sinh cấp THPT chỉ học khoảng 4, 5 môn.
Lựa chọn 5 môn định hướng nghề
Trước đòi hỏi đổi mới giáo dục phổ thông, GS Nguyễn Minh Thuyết đưa ra biện pháp khá quyết liệt. Theo đó, thay vì dạy tràn lan hơn 10 môn học trong suốt 3 năm THPT thì học sinh cuối cấp chỉ cần tập trung vào một số môn có tính hướng nghiệp do các em lựa chọn phù hợp với năng lực, sở thích.
GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng nếu như học sinh lớp 10 THPT chưa đủ độ chín để định hướng nghề nghiệp đúng sở trường và lựa chọn môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp thì vẫn được học đủ các môn.
Tuy nhiên, nội dung hướng nghiệp của từng môn rõ hơn chương trình hiện hành. Trừ 3 môn công cụ Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ được dạy suốt năm học, các môn còn lại mỗi môn chỉ được bố trí trong một học kỳ. Từ lớp 11, lớp 12, học sinh cần được tập trung vào các môn học chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai.
GS Nguyễn Minh Thuyết đề xuất để đáp ứng nhu cầu đa dạng về định hướng nghề nghiệp, chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ phải bổ sung nhiều môn học hoặc nội dung học tập thuộc các lĩnh vực Công nghệ, Kinh tế, Tài chính, Nghệ thuật, Thể dục thể thao…
“Theo tính toán của chúng tôi, mỗi học sinh chỉ cần chọn khoảng 5 môn học. Bên cạnh những môn cần cho nghề nghiệp tương lai, các em có thể chọn thêm những môn phù hợp với sở trường, sở thích của mình” - GS Nguyễn Minh Thuyết nhấn mạnh.
PGS Trần Thị Tâm Đan - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội - cũng đề nghị: “Ở cấp THPT, phân hóa theo hướng tự chọn thì cần làm rõ kiến thức cốt lõi là gì thì sẽ giảm được số môn học bắt buộc. Xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới phải xuất phát từ người học, dạy học là phải dạy cách học chứ không phải dạy từng thứ một”.
Trước ý kiến của các chuyên gia, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Nghĩa cho biết Bộ GD&ĐT đang tích cực triển khai chương trình sách giáo khoa mới để kịp tiến độ hoàn thiện sau năm 2018.
Với yêu cầu giảm tải các kiến thức trùng lặp, Bộ cũng đã triển khai một số nội dung tích hợp liên môn, giao các trường tự chủ chương trình dạy học… Theo đó, học sinh sẽ được tăng cường tính chủ động, vận dụng thực hành kiến thức liên môn, từ đó có định hướng rõ hơn với nghề nghiệp phù hợp sở thích, năng lực của mình trong tương lai.
