"Điều phối viên thân mật vẫn là một chức danh mới mà nhiều người Nhật chưa từng nghe đến. Nhưng tôi muốn các điều phối viên thân mật được bình thường hóa như điều phối viên đóng thế (người điều phối các cảnh đóng thế trong phim)", Asada (46 tuổi) nói với Kyodo News.
Nếu nữ diễn viên bị ép buộc khỏa thân cho vai diễn hoặc nam chính muốn chủ động lựa chọn cảnh nóng mà mình muốn tham gia, thì họ cần nói chuyện, tâm sự với các điều phối viên thân mật như Asada.
"Người Nhật không quen nói chuyện trực tiếp nên rất khó khi cố gắng khiến họ chia sẻ. Nhiều diễn viên đã bị căng thẳng vì sợ đối diện với cảm xúc, lên tiếng về những gì bản thân thực sự thấy thoải mái", Asada cho biết.
 |
| Ở Nhật Bản, chỉ có hai điều phối viên thân mật có bằng cấp. Ảnh minh họa: ELFS. |
Công việc bị coi là thừa thãi, tốn kém
Asada thường dàn xếp những cuộc trò chuyện khó khăn giữa dàn diễn viên, đạo diễn, nhà sản xuất.
Cô hỗ trợ diễn viên bằng cách yêu cầu các cảnh 18+ được quay trên phim trường kín với càng ít thành viên trong đoàn phim càng tốt. Điều phối viên cũng đảm bảo các diễn viên được cung cấp những miếng dán vừa phải để che bộ phận riêng tư và chắc chắn không có gì bất thường trong suốt quá trình quay phim.
Điều phối viên thân mật là "người ủng hộ, liên lạc giữa các diễn viên và đội ngũ sản xuất... liên quan đến hình ảnh khỏa thân và cảnh phim mô phỏng quan hệ tình dục", theo định nghĩa của SAG-AFTRA, hiệp hội nghệ sĩ phát thanh và truyền hình Mỹ.
Mặc dù khái niệm này còn mới mẻ đối với Nhật Bản và không có cơ sở nào cung cấp chương trình đào tạo hoặc cấp chứng chỉ, phong trào #MeToo đã tạo chỗ đứng cho điều phối viên thân thiết trên phim trường Hollywood.
HBO đã trở thành hãng đầu tiên thuê người điều phối cảnh quan hệ tình dục trong bộ phim năm 2018 của mình, The Deuce.
 |
| Chiho Asada cho biết công việc của cô là giúp các diễn viên cảm thấy thoải mái và an toàn khi quay cảnh nóng. Ảnh: Kyodo News. |
Tại Nhật Bản, Netflix đã phát hành bộ phim đầu tiên có sự góp mặt của một điều phối viên thân mật, Ride or Die, vào năm 2021. Đây cũng là lúc Nhật Bản có điều phối viên thân mật đầu tiên được Hiệp hội chuyên gia thân mật IPA chứng nhận.
Hiện tại, có 40 điều phối viên thân mật đủ bằng cấp được liệt kê trong danh sách đăng ký của SAG-AFTRA.
Ở cả Nhật Bản và Mỹ, sự xuất hiện và bùng nổ của nghề điều phối cảnh nóng đi kèm với những khó khăn ngày càng tăng. Nhiều nhà sản xuất phim hoài nghi vai trò của điều phối viên. Họ có xu hướng coi việc thuê những người như Asada là thừa thãi và tốn kém.
"Như những công việc mới mẻ khác, nghề này cũng có những thách thức. Sự xuất hiện của tôi trên phim trường không phải lúc nào cũng được chào đón ngay từ đầu. Nhiều người không hiểu rằng chúng tôi đang đưa đến cơ hội sáng tạo bởi diễn viên càng cảm thấy an toàn thì công việc của họ càng thuận lợi", Asada nói.
Cô tự hào nói thêm rằng nhiều người từng phản đối việc thuê người điều phối, đã phải thay đổi suy nghĩ khi bộ phim đóng máy.
"Ở Nhật Bản, không có tổ chức tương tự SAG-AFTRA và cũng không có quy tắc nào bảo vệ các diễn viên. Khái niệm 'informed consent' (tạm dịch: đồng ý sau khi được giải thích) không tồn tại trong nền văn hóa này. Vì vậy, tôi cũng không mong đợi tất cả tiêu chuẩn của Mỹ sẽ có thể áp dụng ở Nhật".
Thay đổi văn hóa im lặng
Asada, sống ở Tokyo với chồng và con gái đang học lớp hai, nói rằng tình yêu và sự tôn trọng dành cho công việc làm phim đã giúp cô gắn bó với nghề điều phối viên, công việc có lịch trình không thể đoán trước và mức lương thấp.
Nhưng việc thích xem phim là không đủ để trở thành một người điều phối cảnh thân mật, bởi nhiều kỹ năng như xây dựng lòng tin một cách nhanh chóng và đọc cảm xúc của mọi người thường rất khó nắm bắt.
Asada đã phải học cách điều phối thông qua một chương trình đào tạo kéo dài hơn ba tháng. Phần lớn khóa học diễn ra online vì người hướng dẫn bị mắc kẹt ở nhà do đại dịch Covid-19.
Giống những học viên khác, cô tiếp nhận các bài giảng về nhận thức chấn thương, tình dục và giới tính, kỹ năng giao tiếp và đàm phán xung đột, sau đó vượt qua một kỳ thi, bài phỏng vấn để được cấp chứng nhận của IPA (ở Los Angeles, Mỹ).
Asada tốt nghiệp Trường Nghệ thuật của Đại học Bắc Carolina. Khi đang làm thông dịch viên cho ngành giải trí, cô nhận đề nghị trở thành chuyên gia về mối quan hệ thân mật được chứng nhận từ Netflix.
 |
| Vai trò của điều phối viên thân mật ngày càng được xem trọng trong ngành điện ảnh. Ảnh: Vogue. |
Vào thời điểm đó, năm 2020, có rất ít điều phối viên cảnh thân mật trên thế giới và khái niệm này hầu như không tồn tại ở Nhật Bản.
Trong hai năm qua, Asada đã làm việc với 7 đoàn phim. Cô nhận thấy lịch trình trở nên bận rộn hơn khi nhu cầu và sự công nhận đối với công việc của mình ngày càng tăng.
"Lý do duy nhất khiến tôi phải từ chối đề nghị là không thể sắp xếp lịch trình. Nhu cầu đang tăng lên nhưng chỉ có hai điều phối viên được cấp phép ở Nhật Bản".
Asada nói ngày nay, ngành công nghiệp giải trí Nhật Bản không hoạt động trong những điều kiện tốt nhất. Nhưng mọi người đang dần chú ý hơn đến cách xử lý những cảnh quay thân mật ở hậu trường và đó chắc chắn là một bước đi đúng hướng.
"Trước đây, các diễn viên bị quấy rối và mất quyền lực. Họ phải cố gắng tự giải quyết những cảnh quay không thoải mái. Nhưng tôi ở đây để thay đổi điều đó. Đây không chỉ là việc ngăn ngừa tổn hại mà còn tạo ra không gian lành mạnh để mọi người làm tốt công việc của mình.
Tôi cảm thấy đây là giai đoạn chuyển tiếp đối với ngành công nghiệp điện ảnh Nhật Bản. Nếu bỏ lỡ cơ hội này, chúng tôi sẽ không bao giờ phát triển. Văn hóa im lặng của chúng tôi cần phải thay đổi".
