Ngày 16/6, Công an TP Lào Cai khởi tố bị can, bắt tạm giam Phạm Văn Tùng (30 tuổi, người địa phương) về tội Cố ý gây thương tích. Thanh niên này khai đã tát, đẩy ngã bạn gái là Đào Thị Khánh Linh (22 tuổi) tối 15/3 khiến nạn nhân tử vong sau hơn 10 ngày điều trị ở bệnh viện.
Phản ánh đến Zing, người thân của nạn nhân thắc mắc về việc sau 3 tháng từ khi vụ án xảy ra, vụ án mới được khởi tố. Theo phía bị hại, đơn tố cáo được gia đình gửi hôm 17/3. Sau đó, họ tiếp tục gửi đơn tố giác đến cơ quan chức năng cấp trên. Tuy nhiên, việc khởi tố vụ án, thực nghiệm hiện trường và tạm giam Tùng chỉ diễn ra sau khi báo chí phản ánh.
Vậy Bộ luật Tố tụng hình sự quy định như thế nào về việc tiếp nhận, giải quyết tin báo tố giác tội phạm?
Khởi tố vụ án có cần chờ kết quả giám định?
Từng tham gia công tác điều tra, luật sư Hoàng Văn Doãn (Đoàn Luật sư Hà Nội) nhận định hành vi của Tùng đã xâm phạm an ninh trật tự xã hội cũng như sức khỏe, tính mạng của người khác. Khi tiếp nhận thông tin, cơ quan công an có trách nhiệm xác minh tin báo tội phạm, thu thập chứng cứ, đưa ra các quyết định tố tụng theo đúng quy định.
Trích dẫn Điều 144 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, ông Doãn cho biết tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền, hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng. Trường hợp này, với việc nạn nhân đã tử vong, còn Tùng thừa nhận đã tác động ngoại lực lên cơ thể Linh, thông tin trình báo của gia đình nạn nhân thuộc nhóm tin báo về tội phạm.
Sau khi tiếp nhận, cơ quan chức năng có trách nhiệm giải quyết tin báo theo quy định tại Điều 147 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Theo đó, trong thời hạn 20 ngày từ ngày nhận được tin báo về tội phạm, cơ quan điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra quyết định khởi tố vụ án hình sự; không khởi tố vụ án hình sự hoặc tạm đình chỉ việc giải quyết tin báo về tội phạm.
Thời hạn giải quyết tin báo tối đa không quá 2 tháng nếu vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp, phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm.
 |
| Công an đọc quyết định khởi tố bị can Phạm Văn Tùng. Ảnh: Thanh Tuấn. |
Đồng quan điểm, luật sư Hoàng Ngọc Biên (nguyên điều tra viên cao cấp của Bộ Quốc phòng) cho biết thời gian giải quyết tin báo tội phạm tối đa là 2 tháng. Ngoài ra, trường hợp chưa thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định thì Viện trưởng VKS cùng cấp hoặc VKS có thẩm quyền có thể gia hạn một lần, thời hạn tối đa là 2 tháng. Như vậy, thời hạn tối đa giải quyết tin tốc giác tội phạm là 4 tháng.
"Cần xác định rõ thời điểm gia đình nạn nhân trình báo thông tin với cơ quan công an. Nếu việc trình báo diễn ra ngay sau khi vụ việc xảy ra nhưng sau 3 tháng vụ án mới được khởi tố, đồng thời VKS cùng cấp hoặc có thẩm quyền chưa ký quyết định gia hạn một lần, cơ quan điều tra đã thực hiện không đúng quy định. Việc chậm trễ giải quyết tin báo có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới công tác điều tra cũng như quyền lợi của phía bị hại. Trường hợp VKS đã ký quyết định gia hạn, việc xử lý tin báo và ra quyết định tố tụng là đúng quy trình", nguyên điều tra viên cao cấp Hoàng Ngọc Biên nói.
Về việc khởi tố vụ án hình sự Cố ý gây thương tích, ông Biên phân tích nếu mức độ thương tật ở mức 11-30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc các tình tiết định khung theo Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, việc khởi tố vụ án phải có yêu cầu từ bị hại.
Tuy nhiên, với việc dẫn tới hậu quả chết người, hành vi của Tùng có dấu hiệu của tội Cố ý gây thương tích theo khoản 4, Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015. Khi đó, cơ quan điều tra phải ra quyết định tố tụng trong thời hạn quy định mà không cần yêu cầu từ phía bị hại.
Luật sư Biên nhận định kết quả giám định thương tật hay việc cơ quan chức năng thu xếp cho các bên gặp nhau không có giá trị trong việc giải quyết vụ án hình sự.
 |
| Tùng khai chỉ tát, đẩy ngã nạn nhân, song luật sư Biên cho rằng vụ án còn nhiều điều cần làm rõ. Ảnh: Thanh Tuấn. |
"Cần làm rõ thêm một số chi tiết"
Nói về những hình ảnh vết thương trên cơ thể nạn nhân được gia đình chia sẻ, nguyên điều tra viên cao cấp Hoàng Ngọc Biên đặc biệt chú ý tới những vết sưng tím, phù ở tai nạn nhân. Ông Biên cho rằng đây có thể là căn cứ để xử lý Tùng về tội Giết người.
"Khi một người bị ngã đập đầu, vùng tiếp xúc sẽ là chẩm đỉnh đầu với những dấu hiệu bên ngoài như bầm tím, rách da, chảy máu. Vị trí của tai nằm ở bên trong, nếu nạn nhân chỉ bị tát và ngã đơn thuần thì khó có thể hình thành vết sưng tím, phù như vậy", ông Biên phân tích.
 |
| Dấu hiệu thương tích ở vùng tai của Linh. Ảnh: Gia đình nạn nhân cung cấp. |
Với kinh nghiệm nhiều năm hoạt động điều tra, ông Biên nhận định vết thương đó có thể hình thành bởi tác động của vật tày (nắm đấm, gậy hoặc vật cứng). Do đó, cần tiếp tục làm rõ hành vi của Tùng, từ đó xác định bị can đã tát và đẩy hay có những tác động ngoại lực khác vào cơ thể nạn nhân.
Nguyên điều tra viên cao cấp của Bộ Quốc phòng cho biết có 3 khu vực nguy hiểm, có thể dẫn tới chết người nếu bị tấn công là vùng chẩm đỉnh đầu; vùng mang tai, thái dương và vùng sau gáy. Nếu người phạm tội tấn công vào các vị trí này và khiến nạn nhân tử vong, họ có thể bị xử lý về tội Giết người.
Với những phân tích trên, ông Biên cho rằng vụ án còn nhiều điều cần làm rõ. Cơ quan điều tra sẽ tiếp tục thu thập lời khai, củng cố hồ sơ, xác định tội danh chính xác đối với Tùng. Trường hợp có đủ căn cứ, bị can có thể bị chuyển tội danh từ Cố ý gây thương tích sang Giết người.
"Vụ án phức tạp nên phải thận trọng"
Lãnh đạo Công an TP Lào Cai cho biết đến ngày 14/6, đơn vị chưa khởi tố vụ án, khởi tố bị can vì chờ kết quả giám định kết luận nguyên nhân nạn nhân tử vong. Cơ quan này không tạm giữ nghi phạm vì vụ án được trình báo sau khi phía nạn nhân và nghi phạm đã trao đổi với nhau.
Công an TP Lào Cai nhận định vụ việc có tính chất phức tạp khi nạn nhân không tử vong ngay, sau khi bị đẩy ngã vẫn sinh hoạt bình thường đến chiều hôm sau. Vì vậy, quan điểm của cơ quan điều tra là phải thận trọng, chờ kết luận giám định từ Viện Khoa học hình sự Bộ Công an để tránh các quyết định oan sai.
Lãnh đạo Công an TP Lào Cai nhận định có thể trong quá trình cấp cứu đã gây ra những vết bầm tím trên cơ thể Linh. "Kết quả giám định nguyên nhân tử vong của nạn nhân từ Bộ Công an là chấn thương sọ não do vật tày gây ra. Kết luận này phù hợp bởi nạn nhân bị đẩy ngã đập đầu xuống nền nhà. Những vết thương còn lại, cơ quan giám định không giải thích", vị này nói.
