|
|
Trẻ dậy thì sớm thường có cơ thể trưởng thành hơn những bạn bè cùng lứa tuổi. Ảnh: Smartparenting. |
Tuổi dậy thì bắt đầu trung bình ở trẻ em gái từ 8 đến 13 tuổi và trẻ em trai từ 9 đến 14 tuổi. Trẻ được coi là dậy thì sớm khi cơ thể bắt đầu trải qua quá trình thay đổi thành cơ thể trưởng thành quá sớm. Trong đó, trẻ em gái có dấu hiệu dậy thì rõ ràng và tiến triển trước 8 tuổi và ở trẻ em trai là trước 9 tuổi.
Các triệu chứng dậy thì sớm
Theo Webmd, dấu hiệu dậy thì sớm thường giống dấu hiệu dậy thì nhưng thời điểm sớm hơn. Các dấu hiệu bao gồm:
- Bé gái: Vú bắt đầu phát triển (thường là dấu hiệu đầu tiên); có kinh nguyệt (thường không đến 2-3 năm sau khi các triệu chứng sớm hơn bắt đầu).
- Bé trai: Tinh hoàn, dương vật và bìu bắt đầu phát triển; trầm giọng (đây thường là dấu hiệu dậy thì muộn).
- Ở cả bé trai và gái: Tăng trưởng chiều cao nhanh chóng; mọc mụn; mùi cơ thể của người lớn.
Nguyên nhân
Trong hầu hết trường hợp, các chuyên gia không biết rõ ràng điều gì gây ra dậy thì sớm, đặc biệt ở trẻ em gái. Đôi khi, một vấn đề y tế có thể là nguyên nhân, bao gồm:
- Khối u, thường lành tính.
- Chấn thương não hoặc do phẫu thuật hoặc một cú đánh vào đầu, ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố.
- Viêm não, đôi khi do nhiễm trùng.
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây dậy thì sớm ở trẻ. Trong đó, trẻ em gái có nguy cơ dậy thì sớm gấp 10 lần so với trẻ em trai. Đôi khi, đột biến gene kích hoạt giải phóng hormone sinh dục có thể dẫn đến dậy thì sớm. Thông thường, những đứa trẻ này có cha mẹ hoặc anh chị em mắc các vấn đề di truyền tương tự.
Ngoài ra, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa béo phì ở trẻ em gái và tăng nguy cơ dậy thì sớm. Trong khi đó, béo phì dường như không liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ em trai. Đồ ăn vặt là một trong những nguyên nhân chính gây béo phì ở trẻ. Hàm lượng chất béo động vật cao làm tăng yếu tố tăng trưởng giống insulin, dẫn tới dậy thì sớm.
Một số hóa chất độc hại như BPA (tìm thấy trong hộp nhựa, màng bọc thực phẩm, chất hàn răng, chai đựng nước), phthalates (có trong mỹ phẩm, keo xịt tóc, chất khử mùi) có thể ngấm vào thực phẩm và gây tàn phá bên trong cơ thể, khiến trẻ dậy thì sớm, đặc biệt ở bé gái.
 |
| Dậy thì sớm có thể ảnh hưởng tâm sinh lý của trẻ. Ảnh: Rayhaber. |
Dậy thì sớm ảnh hưởng trẻ như thế nào?
Theo Kid's Health, đối với trẻ em, dậy thì sớm có thể gây ra các vấn đề về thể chất và cảm xúc. Trong khi những đứa trẻ dậy thì sớm thường cao so với tuổi của chúng, một số lại thấp hơn khi trưởng thành. Nguyên nhân là khi hết tuổi dậy thì, sự tăng trưởng sẽ ngừng lại. Vì dậy thì sớm kết thúc sớm hơn bình thường, những đứa trẻ này ngừng phát triển ở độ tuổi sớm hơn. Kết quả là trẻ có chiều cao ngắn hơn so với chiều cao mà chúng có thể có.
Ngay cả khi nó xảy ra với những đứa trẻ trung bình 12 tuổi, dậy thì có thể là khoảng thời gian khó hiểu và gây căng thẳng. Điều đó càng trầm trọng hơn với trẻ dậy thì sớm. Chúng có thể cảm thấy khó xử và bối rối khi trông khác với các bạn cùng lứa tuổi. Kinh nguyệt sớm có thể gây lo lắng cho các bé gái từ 9 tuổi trở xuống - hoặc chậm phát triển. Lúc này, cha mẹ có thể hỗ trợ bằng cách dạy con cái của họ những thay đổi mà chúng gặp phải.
Ngay cả cảm xúc và hành vi cũng có thể thay đổi ở trẻ dậy thì sớm. Bé gái có thể trở nên thất thường và cáu kỉnh. Con trai có thể trở nên hung hăng hơn và cũng có xu hướng tính dục không phù hợp với lứa tuổi của chúng.
Cha mẹ nên làm gì?
Cha mẹ thường lo lắng khi con cái của mình dậy thì sớm. Tuy nhiên, nếu điều đó xảy ra, bạn nên xem xét trường hợp này nghiêm túc và cẩn thận. Nếu con bạn có dấu hiệu dậy thì sớm, bác sĩ có thể đề nghị trẻ đi khám nội tiết nhi khoa. Nhưng điều đó không có nghĩa là trẻ em và cha mẹ chúng nên coi dậy thì sớm như một chẩn đoán y tế đáng sợ.
Cha mẹ cũng hỗ trợ con cái bằng cách giải thích đơn giản, trung thực về những gì đang xảy ra. Họ có thể giải thích rằng những thay đổi này là bình thường đối với trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên, nhưng cơ thể của trẻ bắt đầu phát triển sớm.
Ngoài ra, cha mẹ cần để ý các dấu hiệu cho thấy việc trêu chọc của bạn bè hoặc các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của con bạn. Các dấu hiệu cảnh báo phổ biến cần thảo luận với bác sĩ của bạn bao gồm: Điểm kém, vấn đề ở trường, mất hứng thú với các hoạt động hàng ngày, phiền muộn.
Bên cạnh đó, cách phản ứng của cha mẹ có thể ảnh hưởng đến mức độ đối phó của trẻ với việc dậy thì sớm. Để con nhận thức rõ việc dậy thì sớm an toàn, cha mẹ không nên đưa ra nhận xét về ngoại hình của trẻ, nên khen ngợi những thành tích trong trường học hoặc thể thao, ủng hộ sở thích của con.
Độc giả có thể tìm thêm nhiều câu chuyện truyền cảm hứng về những con người vượt qua bệnh tật và những trang sách yêu mến cuộc sống ở tuyển tập sách của Zing.
