Nguyên nhân, triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt

Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt là một dạng nặng của PMS. Khoảng 20 đến 50% số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ mắc PMS; khoảng 5% số phụ nữ mắc một dạng nặng của PMS được gọi là rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD).

Tổng quan hội chứng tiền kinh nguyệt

PMS là một nhóm các thay đổi có thể ảnh hưởng đến người bệnh ở nhiều mức độ, nhiều cách khác nhau. Chúng có thể là thể chất, cảm xúc hoặc hành vi, thường xảy ra trước kỳ kinh từ 1 đến 2 tuần. Khi kỳ kinh của bạn bắt đầu hoặc ngay sau khi bắt đầu, những triệu chứng này sẽ biến mất.

Bé gái và phụ nữ có kinh đều có thể mắc hội chứng tiền kinh nguyệt. Nhưng phổ biến nhất ở những phụ nữ:

• Đang ở độ tuổi cuối 20 đến đầu 40.
• Đã sinh nở.
• Di truyền.
• Mắc trầm cảm.

Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) là một rối loạn giai đoạn hoàng thể tái phát được đặc trưng bởi tình trạng cáu kỉnh, lo lắng, cảm xúc không ổn định, trầm cảm, phù nề, đau vú và nhức đầu.

Nguyên nhân của hội chứng tiền kinh nguyệt

Nguyên nhân có thể hoặc các yếu tố đóng góp bao gồm:

• Nhiều yếu tố nội.
• Khuynh hướng di truyền.
• Thiếu serotonin.
• Có thể thiếu magiê và canxi.
• Estrogen và progesterone có thể gây giữ dịch tạm thời, giống như thừa aldosterone hoặc ADH.

Sự thiếu hụt serotonin cho là đóng góp bởi vì phụ nữ là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi PMS có nồng độ serotonin thấp hơn và vì thuốc ức chế chọn lọc trên serotonin (SSRI) làm tăng serotonin đôi khi làm giảm các triệu chứng của PMS.

Triệu chứng hội chứng tiền kinh nguyệt

Mức độ và cường độ của các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt thay đổi từ phụ nữ này sang phụ nữ khác và từ chu kỳ này đến chu kỳ khác. Các triệu chứng thường bắt đầu trong 5 ngày trước khi có kinh và kết thúc trong vòng vài giờ sau khi bắt đầu có kinh.

Các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng hơn trong suốt thời kỳ căng thẳng hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh. Ở phụ nữ tiền mãn kinh, các triệu chứng có thể tồn tại cho đến sau kỳ kinh.

Các triệu chứng thường gặp nhất là:

• Dễ bị kích thích, lo lắng, kích động, tức giận.
• Mất ngủ, khó tập trung, lơ mơ.
• Trầm cảm, và mệt mỏi nghiêm trọng.
• Giữ dịch gây ra phù, tăng cân nhanh, và vú đầy đặn và đau.
• Cảm giác tức nặng hoặc áp lực đè nặng vùng chậu và đau lưng có thể xảy ra.
• Một số phụ nữ, đặc biệt là ở người trẻ, có đau bụng kinh khi bắt đầu kỳ kinh.

Các triệu chứng không đặc hiệu khác có thể bao gồm nhức đầu, chóng mặt, bức bối của các chi, ngất, đánh trống ngực, táo bón, buồn nôn, nôn ói, và thay đổi thèm ăn. Mụn trứng cá và viêm da thần kinh cũng có thể xảy ra.

Rối loạn có trước đó có thể trầm trọng hơn trong khi các triệu chứng hội chứng tiền kinh nguyệt đang xảy ra. Chúng bao gồm:

• Rối loạn về da.
• Các vấn đề về mắt (ví dụ: viêm kết mạc).
• Rối loạn co giật (tăng co giật).
• Rối loạn mô liên kết (ví dụ: lupus ban đỏ hệ thống [SLE, hoặc lupus], viêm khớp dạng thấp, với các đợt bùng phát).
• Rối loạn hô hấp (ví dụ: dị ứng, nhiễm trùng).
• Đau nửa đầu.
• Rối loạn khí sắc (ví dụ, trầm cảm, lo âu).
• Rối loạn giấc ngủ (ví dụ, mất ngủ, chứng quá mất ngủ).

Chẩn đoán và điều trị hội chứng tiền kinh nguyệt

Hội chứng tiền kinh nguyệt được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng thể chất (ví dụ, chướng bụng, tăng cân, đau căng vú, sưng bàn tay và bàn chân). Phụ nữ có thể được yêu cầu để ghi lại các triệu chứng hàng ngày. Khám thể chất và xét nghiệm không hữu ích.

Điều trị PMS là điều trị triệu chứng, bắt đầu với nghỉ ngơi và ngủ đủ, tập thể dục thường xuyên, và các hoạt động thư giãn.

Thay đổi chế độ ăn uống – tăng lượng protein, giảm đường, tiêu thụ carbohydrate phức tạp, và ăn các bữa ăn nhỏ thường xuyên hơn – có thể giúp tư vấn, tránh các hoạt động căng thẳng, tập luyện thư giãn, liệu pháp ánh sáng, điều chỉnh giấc ngủ và điều trị hành vi nhận thức.

Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng thì bác sĩ có thể kê một số loại thuốc điều trị triệu chứng như: thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng viêm không steroid, thuốc tránh thai…

Mức độ và cường độ các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt thay đổi từ phụ nữ này sang phụ nữ khác và từ chu kỳ này đến chu kỳ khác.

Phòng ngừa hội chứng tiền kinh nguyệt

Không có phương pháp phòng ngừa nào cho hội chứng tiền kinh nguyệt nhưng có rất nhiều cách để giúp giảm các triệu chứng của PMS.

Những cách sau đây có thể giúp cải thiện triệu chứng:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của hội chứng.
• Hạn chế stress, trầm cảm.
• Ăn thực phẩm lành mạnh như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau.
• Chia nhiều bữa nhỏ.
• Cố gắng bổ sung đủ canxi từ thực phẩm (sữa, rau lá xanh và cá hồi đóng hộp).
• Tránh sử dụng nhiều muối, đường, caffeine và rượu.
• Tập thể dục khoảng 30 phút mỗi ngày.
• Ăn thực phẩm lành mạnh như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau.
• Không hút thuốc lá.
• Ngủ đủ giấc.