|
Năm 2024, thị trường xe điện Việt Nam chứng kiến giai đoạn sôi động bậc nhất khi nhiều thương hiệu mới gia nhập, phá vỡ sự "cô đơn" của VinFast, Wuling ở phân khúc xe điện phổ thông.
Màn đổ bộ của loạt thương hiệu mới cũng là bước đệm quan trọng để Việt Nam tiến đến phổ cập xe điện, góp phần hoàn thành mục tiêu điện hóa giao thông trong tương lai.
Khi VinFast, Wuling không còn "cô đơn"
Trước thời điểm năm 2024, thị trường ôtô điện phổ thông tại Việt Nam từng chỉ có 2 thương hiệu là VinFast và Wuling.
VinFast chỉ mới chuyển mình thành một hãng xe thuần điện từ tháng 7/2022, đã có các mẫu xe đáng chú ý tại Việt Nam như VF e34, VF 5, VF 8 và VF 9, còn Wuling gia nhập thị trường Việt với duy nhất mẫu xe điện cỡ nhỏ mang tên Wuling Mini EV.
  |
Thị trường xe điện phổ thông ở Việt Nam từng chỉ có VinFast, Wuling với số lượng dòng xe hạn chế. Ảnh: VinFast, TMT Motors. |
Phân khúc xe điện phổ thông ở Việt Nam vì vậy vẫn còn khá trống trải ở thời điểm trước năm 2024. Khách hàng Việt không có lựa chọn ôtô điện thương hiệu khác ở phân khúc phổ thông, trong khi những dòng xe điện của Mercedes, Audi hay Porsche sở hữu giá bán không dễ tiếp cận.
Vì vậy, khi những thương hiệu mới như BYD hay GAC Aion xuất hiện, khách hàng Việt đã có thêm nhiều lựa chọn. Hai thương hiệu xe Trung Quốc cũng trình làng khách Việt những lựa chọn mới mẻ như sedan điện hay MPV điện, cung cấp tính đa dạng cho danh mục sản phẩm ôtô chạy điện tại Việt Nam.
Ở thời điểm ra mắt, BYD bên cạnh hatchback điện Dolphin và crossover điện Atto 3 còn có BYD Seal, sedan điện đầu tiên ở phân khúc phổ thông tại Việt Nam. Hãng xe Trung Quốc sau đó giới thiệu thêm các mẫu SUV điện cỡ D, sedan điện cỡ E và ra mắt BYD M6 - MPV chạy điện đầu tiên tại thị trường Việt.
GAC Aion sau thời gian dài thăm dò thị trường cũng đã kịp khai trương showroom trong năm 2024, ra mắt sedan điện ES cùng crossover điện Y Plus. Tuy nhiên so với hãng xe đồng hương BYD, sự hiện diện của GAC Aion tại Việt Nam vẫn chưa thật sự rõ ràng.
  |
BYD, GAC Aion gia nhập thị trường giúp đa dạng danh mục sản phẩm ôtô điện cho khách Việt. Ảnh: Phúc Hậu. |
MG ra mắt crossover điện cỡ B MG4 EV, nhưng giá bán khá cao xấp xỉ 1 tỷ đồng khiến mẫu xe này chưa thể thuyết phục khách hàng trong nước. Tại triển lãm VMS 2024, MG thông báo mở bán Cyberster - roadster thuần điện với giá 3,2 tỷ đồng.
Trước động thái của các đối thủ mới, VinFast cũng bổ sung một số dòng xe để làm dày danh mục sản phẩm của mình, gồm VF 6 và VF 7 định vị trong nhóm SUV cỡ B,C, bên cạnh VinFast VF 3 - mẫu xe nối tiếp Wuling Mini EV trong phân khúc SUV điện đô thị cỡ nhỏ.
Wuling cũng mang về Bingo, đàn anh của Mini EV và định vị trong phân khúc SUV/hatchback cỡ A để cạnh tranh trực tiếp cùng VinFast VF 5.
VinFast thậm chí tiến một bước xa hơn khi tách bạch nhóm xe gia đình với các sản phẩm chuyên dùng chạy dịch vụ. Dải sản phẩm ôtô điện dành cho khách hàng kinh doanh dịch vụ có tên Green, được đại diện bởi 4 dòng xe gồm Minio Green, Herio Green, Nerio Green và MPV chạy điện Limo Green.
 |
| Limo Green là sản phẩm đáng chú ý trong dòng xe Green chuyên dùng chạy dịch vụ của VinFast. Ảnh: VinFast. |
Gần đây, Dongfeng cũng âm thầm ra mắt 4 mẫu xe du lịch tại thị trường Việt Nam, trong đó có một hatchback chạy điện cỡ B cùng một sedan thuần điện cỡ C.
Như vậy chỉ trong năm 2024 và ít tuần đầu năm 2025, thị trường ôtô điện phổ thông tại Việt Nam từ chỗ khá "nhàm chán" đã trở nên sôi động bất ngờ với nhiều thương hiệu mới, nhiều mẫu xe mới và cả động thái mới của từng hãng xe.
Yếu tố quyết định thành bại
Năm ngoái, VinFast vượt qua nhiều hãng xe động cơ đốt trong có truyền thống lâu đời của Hàn, Nhật, Mỹ để trở thành thương hiệu bán chạy nhất Việt Nam. Doanh số theo công bố của hãng là hơn 87.000 xe, với cái tên chủ lực VF 5 Plus ghi nhận lượng tiêu thụ hơn 32.000 xe.
Sự thành công của VinFast được xem là có sự đóng góp không nhỏ từ hệ thống trạm sạc công cộng V-GREEN, với quy hoạch hơn 150.000 cổng sạc đa dạng công suất tại khắp 63 tỉnh, thành trên cả nước.
Hệ thống trạm sạc này dành riêng cho xe điện VinFast, đồng thời đang áp dụng chính sách sạc miễn phí đến hết tháng 6/2027.
 |
| Mạng lưới trạm sạc công cộng V-GREEN là "điểm tựa" cho thành công của VinFast tại Việt Nam trong năm 2024. Ảnh: VinFast. |
Trong khi đó, mạng lưới trạm sạc công cộng do bên thứ ba phát triển vẫn chưa thật sự dày đặc để phục vụ các hãng xe khác như BYD, Wuling, MG và GAC Aion, dù số lượng đơn vị kinh doanh mảng này tại Việt Nam là khá lớn, gồm Eboost, EV One, EverCharge, EVN, DatCharge, Rabbit EVC, VuPhong Energy, SolarEV, Autel... hay mới nhất là PV Power - Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam.
Các xe điện Wuling không thể sạc ở trụ sạc công cộng, do đó khách hàng mua xe sẽ được tặng bộ sạc tại nhà. Ôtô điện của BYD, GAC Aion có thể sạc tại các trạm sạc do bên thứ ba vận hành, đồng thời sạc được ở các trụ sạc trang bị ở từng đại lý.
  |
Trạm sạc công cộng của bên thứ ba vẫn chưa phát triển đủ mạnh tại Việt Nam. Ảnh: Phúc Hậu. |
Tuy nhiên, nếu phải so sánh với mạng lưới trạm sạc công cộng V-GREEN, số lượng trạm sạc công cộng phục vụ xe điện các thương hiệu khác VinFast là không quá đáng kể.
Đây cũng được xem là điểm yếu khiến các thương hiệu xe điện mới như BYD, GAC Aion hay cả Wuling chưa thể cạnh tranh sòng phẳng với VinFast trên "sân nhà" của hãng xe điện Việt.
Xu hướng nào cho năm 2025?
Cuối năm ngoái, Xiaomi xác nhận tham gia vào mạng lưới trạm sạc thành lập bởi 3 hãng khởi nghiệp ôtô điện tại Trung Quốc gồm Nio, Xpeng và Li Auto, theo nguồn tin của Car News China.
Động thái này giúp Xiaomi có thể ngay lập tức "sở hữu" quyền sử dụng hơn 36.500 trụ sạc tại Trung Quốc, giải quyết phần nào bài toán hạ tầng trạm sạc cho chủ sở hữu ôtô điện thương hiệu này.
Tại Bắc Mỹ, bảy nhà sản xuất ôtô gồm BMW, General Motors, Honda, Hyundai, Kia, Mercedes-Benz và Stellantis công bố thành lập một liên minh trạm sạc. Mạng lưới này có tên IONNA, đặt mục tiêu sở hữu 30.000 trụ sạc ở Bắc Mỹ, hỗ trợ cả chuẩn CCS lẫn NACS nhằm đảm bảo phục vụ tối đa nhu cầu sạc xe trong khu vực.
 |
| Xu hướng hợp tác có thể cho phép xe điện của nhiều thương hiệu dùng chung mạng lưới sạc công cộng. Ảnh minh họa: Phúc Hậu. |
Nhiều khả năng trong năm 2025, xu hướng tương tự cũng sẽ diễn ra trên thị trường xe điện Việt Nam. Các hãng mới như BYD, GAC Aion hay Wuling, Zeekr và Dongfeng có thể liên kết thành lập mạng lưới trạm sạc, hợp tác với bên thứ ba và không loại trừ khả năng có thể chia sẻ quyền sạc với cả ôtô điện VinFast trong tương lai.
Trước mắt, BYD hay MG đã có công bố hợp tác với một số bên thứ ba vận hành trạm sạc công cộng. Ôtô điện của GAC Aion cũng đã có thể sạc tại trạm đặt ở đại lý BYD và ngược lại. Những sự hợp tác đã bắt đầu tại thị trường xe điện Việt Nam, và không loại trừ khả năng còn tiếp tục mở rộng hơn nữa trong năm 2025.
Nhìn chung, sự phát triển của thị trường xe Việt Nam trong năm 2024 và các năm sau là khá tích cực.
Năm qua, màn đổ bộ của loạt thương hiệu ôtô điện Trung Quốc khiến VinFast và Wuling đã bớt "cô đơn" ở phân khúc xe điện phổ thông.
Đây được xem là yếu tố có thể giúp chất lượng xe điện ở Việt Nam ngày một nâng cao, giá bán trở nên dễ tiếp cận hơn và tính khả dụng của hạ tầng trạm sạc công cộng cũng được cải thiện.
Sách hay đọc trên xe
Chuyên mục Xe gửi tới độc giả những tựa sách hay với nhiều chủ đề hấp dẫn. Trên những chặng hành trình với những chiếc xe, không hiếm khi chúng ta có những khoảnh khắc nghỉ ngơi, thư giãn, và những trang sách là người bạn đồng hành lý thú.
