 |
Nước đổ xuống từ một bức tường băng với những vệt mây màu xám phía trên đã tạo nên một hình ảnh tuyệt đẹp.
Tuy nhiên, câu chuyện đằng sau nó thậm chí mang tính hủy diệt, khi các sông băng trên Trái Đất đang tan chảy với tốc độ chưa từng thấy do biến đổi khí hậu mà con người gây ra, theo CNN.
Nhiếp ảnh gia người Canada Paul Nicklen nhớ đã chụp bức ảnh này vào tháng 8/2014. Khi đó, nhiệt độ ở Svalbard (Na Uy) ấm áp bất thường - dao động trên 21 độ C. Khi đi vòng qua một góc của chỏm băng trên đảo Nordaustlandet, ông nhìn thấy hơn chục thác nước đổ xuống.
“Đó là khung cảnh nên thơ, đẹp nhất mà tôi từng chứng kiến, nhưng cũng thật ám ảnh và đáng sợ”, ông nhớ lại. Bức ảnh đó trở thành biểu tượng cho thực tế biến đổi khí hậu và trở thành bức hình nghệ thuật bán chạy nhất của ông Nicklen.
Là biên tập viên khách mời cho series “Tiếng gọi Trái Đất” của CNN, nhiếp ảnh gia Nicklen và vợ là Cristina Mittermeier đã chọn 10 hình ảnh mà họ tin rằng đã cảnh báo thế giới về cuộc khủng hoảng khí hậu.
Những bức hình ám ảnh
Ông Nicklen cùng bà Mittermeier và Andy Mann, đã đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận SeaLegacy. Đây là tổ chức sử dụng phim và nhiếp ảnh để nâng cao nhận thức về các vấn đề khí hậu và giúp bảo vệ hành tinh.
“Nhiếp ảnh là một trong những công cụ hiệu quả và mạnh mẽ nhất mà chúng ta có để kể những câu chuyện phức tạp, chẳng hạn câu chuyện về biến đổi khí hậu”, bà Mittermeier nói.
Bà đã chứng kiến sức mạnh đó qua một trong những bức ảnh của chính mình, được chụp vào tháng 8/2017. Bức ảnh cho thấy một con gấu Bắc Cực đang dần chết đói.
Sau khi được đăng trên National Geographic, bức ảnh và video kèm theo đã lan truyền nhanh chóng trên toàn thế giới. Nó đã làm dấy lên một cuộc thảo luận toàn cầu về biến đổi khí hậu, khơi dậy nhiều phản ứng hỗn hợp.
 |
| Một con gấu Bắc cực gầy còm lảo đảo tìm kiếm thức ăn. Ảnh: Cristina Mittermeier. |
Tuy nhiên, CNN khẳng định không thể phủ nhận rằng nó đã làm rung chuyển thế giới. “Mọi người vẫn nhớ nó và có những phản ứng mạnh mẽ khi nhìn thấy nó”, bà Mittermeier cho biết.
Trong khi đó, ông Nicklen so sánh chụp ảnh biến đổi khí hậu với chụp ảnh xung đột. “Chúng ta đang ở tiền tuyến của cuộc chiến chống lại hành tinh của chính mình”, ông nói.
Trong những thập kỷ gần đây, khi các thảm họa khí hậu trở nên thường xuyên và dữ dội hơn, các hình ảnh đã thể hiện rõ ràng hơn mức độ cấp bách của tình hình.
Sáu con hươu cao cổ đã chết, cơ thể tiều tụy vì thiếu thức ăn và nước uống, được chụp bởi nhiếp ảnh gia Ed Ram, cho thấy nỗi kinh hoàng của đợt hạn hán kéo dài đang diễn ra ở Kenya.
 |
| Một chú kangaroo nhảy qua một ngôi nhà đang cháy ở Lake Conjola, Australia vào tháng 12/2019. Ảnh: New York Times. |
Những bức ảnh về các vụ cháy rừng cho thấy quy mô của sự tàn phá, với những ngôi nhà bốc cháy và động vật hoang dã chạy trốn trong tuyệt vọng.
“Chúng cho thấy rằng biến đổi khí hậu không chỉ xảy ra ở một nơi nào khác, mà nó đang xảy ra ở mọi nơi”, bà Mittermeier nói.
"Cơn sóng thần di chuyển chậm"
Đôi khi, biến đổi khí hậu có thể diễn ra chậm chạp một cách tẻ nhạt. Mực nước biển dâng lên vài milimet mỗi năm - một sự gia tăng hầu như không thể nhìn thấy mặc dù xảy ra với tốc độ nhanh hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, những thay đổi như vậy dần tích tụ và nếu chúng được ghi lại bằng hình ảnh trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ thì tác động sẽ trở nên rõ ràng.
 |
| Dân làng đứng trên phần còn lại của một con đường ở đảo Bhola, Bangladesh, năm 2005. Ảnh: Gary Braasch/naturepl.com. |
“Nó giống với việc chụp ảnh một cơn sóng thần di chuyển chậm. Thật khó để nhìn thấy trong thời điểm hiện tại, nhưng khi hai hình ảnh được đặt cạnh nhau, thật khó để không thấy được tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu đó”, bà Mittermeier nói.
Bà Mittermeier và chồng cũng chọn những hình ảnh mà con người và thiên nhiên "va chạm". Với việc Bắc Cực nóng lên nhanh hơn gần bốn lần so với phần còn lại của địa cầu, nơi trú ngụ cho gấu Bắc Cực đang tan chảy.
Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (IPCC) cảnh báo các nước cần cắt giảm rất sâu phát thải khí nhà kính. Nếu nhiệt độ Trái Đất tăng quá 1,5 độ C, nhân loại sẽ đối mặt những tác động to lớn do biến đổi khí hậu.
Bức ảnh “Ngôi nhà của gấu” của nhiếp ảnh gia Dmitry Kokh cho thấy những chú gấu Bắc Cực lang thang trong một khu định cư bị bỏ hoang trên đảo Kolyuchin.
 |
| Gấu Bắc cực di chuyển đến một trạm thời tiết bỏ hoang ở Kolyuchin (Nga). Ảnh: Dmitry Kokh. |
Trong khi các ngôi nhà đã bị bỏ hoang từ lâu, bà Mittermeier tin rằng nó chỉ ra vấn đề ngày càng lớn đối với gấu Bắc Cực. Khi không còn băng để săn mồi, nó xâm phạm không gian của con người và chạm trán với người dân địa phương, dẫn đến kết cục bi thảm cho cả hai bên.
Niềm hy vọng
Những tác động của biến đổi khí hậu sẽ - và đã - ảnh hưởng cả động vật và con người. Bên cạnh đó, loạt ảnh “The Day May Break” của nhiếp ảnh gia Nick Brandt khắc họa điều này khi cho thấy con người và động vật bị ảnh hưởng bởi việc hủy hoại môi trường.
Các bức ảnh, được chụp tại các khu bảo tồn động vật trên khắp thế giới, mô tả những người đã phải di dời do các sự kiện biến đổi khí hậu như hạn hán hoặc lũ lụt. Bên cạnh đó, động vật là nạn nhân của sự hủy hoại môi trường sống hoặc nạn buôn bán động vật hoang dã.
Khắc họa cả hai trong cùng một khung hình cho thấy số phận của chúng ta gắn bó sâu sắc như thế nào.
Trong số những hình ảnh của sự tàn phá và di dời, CNN cho biết cũng có những hình ảnh biểu thị niềm hy vọng. Trong tác phẩm của Nick Brandt, ông chỉ ra rằng chủ thể của các bức ảnh, cả người và động vật, đều sống sót.
 |
| Alice, Stanley và con của họ đã phải di dời khi lũ lụt phá hủy ngôi nhà của họ ở Kenya vào năm 2017. Ảnh: Nick Brandt/Fahey/Klein Gallery. |
Đối với bà Mittermeier và ông Nicklen cũng như SeaLegacy nói chung, việc đưa ra thông điệp về hy vọng là rất quan trọng đối với sứ mệnh rộng lớn hơn.
“Martin Luther King không bắt đầu bài phát biểu nổi tiếng của mình bằng cách nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta đang sống trong một cơn ác mộng. Ông ấy nói cho chúng ta biết giấc mơ là gì. Bạn phải chỉ ra những gì chúng ta đang khao khát và chỉ ra nơi có hy vọng”, bà Mittermeier nói.
Đối với bà Mittermeier, bức ảnh về một con sư tử biển trồi lên mặt nước ở Galapagos - một trong những khu bảo tồn biển lớn nhất trên thế giới - cho thấy cuộc sống đại dương có thể phát triển như thế nào nếu được bảo vệ đúng cách.
 |
| Đàn cá chuyển hướng để nhường chỗ cho một con sư tử biển ở Galápagos. Ảnh: Cristina Mittermeier. |
Bên cạnh đó, đối với ông Nicklen, bức ảnh chụp một con cá voi đầu cong của ông đại diện cho một trong những đồng minh lớn nhất của con người trong quá trình khử carbon. Cơ thể cá voi không chỉ là kho dự trữ carbon khổng lồ, mà phân của chúng còn hỗ trợ thực vật phù du hấp thụ carbon dioxide từ khí quyển.
Bằng cách thể hiện vẻ đẹp của hành tinh, cặp vợ chồng tin rằng họ có thể cho mọi người thấy cần đấu tranh chống biến đổi khí hậu.
 |
| Một con cá voi đầu cong. Ảnh: Paul Nicklen. |
“Chúng tôi đang cố gắng leo lên ngọn núi cao nhất và hét lên từ đỉnh núi rằng hành tinh này đang chết dần và chúng ta đang gặp nguy hiểm”, ông Nicklen nói.
“Tuy nhiên, cảm xúc duy nhất lớn hơn sợ hãi là hy vọng. Và cách duy nhất bạn có thể cảm thấy hy vọng là hành động”, bà Mittermeier chia sẻ thêm.
Năm cuốn sách về khí hậu nên đọc
Mục Thế giới giới thiệu với độc giả 5 cuốn sách mà các chuyên gia khí hậu của Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế cho rằng nên đọc về cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu toàn cầu.
