1. Có ý kiến cho rằng tên gọi "pizza" bắt nguồn từ "pinsa" trong tiếng Latin. Pinsa nghĩa là gì?
Có nhiều quan điểm khác nhau về nguồn gốc tên gọi "pizza", món ăn nổi tiếng thế giới của ẩm thực Italy. Một lý giải khá phổ biến cho rằng từ này bắt nguồn từ tiếng Latin "pinsa", nghĩa là flatbread, tức bánh mì phẳng mỏng, không men. Cũng có ý kiến khác giải thích rằng "pizza" bắt nguồn từ "pikte" trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là bột nhồi, hay "pizzicare" trong tiếng Italy, nghĩa là lấy ra khỏi lò. Ảnh: Taste Of Home. |
2. Vùng đất nào ở Italy được xem là quê hương của món pizza hiện đại?
Không dễ để biết chính xác nguồn gốc ra đời của món pizza ngày nay. Những món ăn từ bột phẳng, nấu chín bằng nhiệt (ví dụ như đặt lên đá nóng) và phủ nhiều nguyên liệu khác nhau trên bề mặt như các loại thảo mộc, dầu olive... vốn có lịch sử lâu dài ở khu vực Địa Trung Hải. Song khi đề cập đến "nơi sinh" của món pizza hiện đại, người ta thường nhắc tới xứ Naples, thủ phủ vùng Campania ở miền Nam Italy. Ảnh: Lonely Planet. |
3. Tại quê hương của món pizza hiện đại, ban đầu đây là món ăn của đối tượng nào trong xã hội?
Pizza hiện đại được cho là có nguồn gốc từ món bánh mì phẳng mỏng của những người dân nghèo xứ Naples. Đối tượng này trong xã hội đương thời gọi là lazzaroni. Họ cần một món ăn rẻ tiền, tiện lợi, nên loại bánh mì phẳng mỏng được phủ các nguyên liệu khác nhau trên bề mặt khá phổ biến, có thể dùng trong bất kỳ bữa ăn nào và bán nhiều trên đường phố. Ảnh: Visit Naples. |
4. Sự có mặt nguyên liệu quan trọng nào góp phần xác định quê hương của món pizza hiện đại?
Đến từ châu Mỹ, cà chua chỉ mới có mặt ở châu Âu vào khoảng thế kỷ 16. Lúc bấy giờ, người ta vẫn cho rằng cà chua là loại trái độc hại, không ăn được. Song, những người dân nghèo xứ Naples có lẽ vì quá thiếu ăn nên đã sử dụng luôn loại thực vật được cho là chết người này trong chế biến, bao gồm cả món bánh mì phẳng mỏng quen thuộc. Hình thức món ăn này trở nên phổ biến ở xứ Naples vào thế kỷ 18 và được cho là giống món pizza hiện đại ngày nay, vì có thành phần quan trọng không thể thiếu là cà chua. Ảnh: Rooks. |
5. Sự kiện nào xảy ra vào cuối thế kỷ 19 khiến pizza trở nên "đổi đời"?
Năm 1889, vua Umberto I của Italy cùng vợ, nữ hoàng Margherita đến thăm Naples. Người ta truyền kể rằng, có lẽ vì quá… chán ngán những món ăn "sơn hào hải vị" nên hai vợ chồng đã thử món pizza thông dụng của những người dân nghèo xứ Naples. Nữ hoàng Margherita cảm thấy yêu thích món ăn này, nên danh tiếng của nó dần vang xa. Tên nữ hoàng được đặt cho một loại pizza nổi tiếng của Italy là pizza Margherita. Ảnh: Altezza Reale. |
6. Pizza Margherita có một đặc điểm nổi bật, đáng chú ý nào sau đây?
Raffaele Esposito, một thợ làm bánh pizza nổi tiếng ở Naples cuối thế kỷ 19 được cho là đã sáng tạo nên loại pizza Margherita trứ danh dành cho vị nữ hoàng cùng tên thưởng thức. Trong món pizza Margherita điển hình có cả 3 màu sắc của lá cờ Italy là màu đỏ của cà chua, màu xanh tươi của lá basil (húng quế Tây) và màu trắng của phô mai mozzarella, một đặc sản làm từ sữa trâu. Đặc điểm này tạo nên nét độc đáo cho pizza Margherita. Ảnh: Hallmark. |
7. Nghệ thuật làm pizza của người dân xứ Naples được UNESCO vinh danh di sản văn hóa phi vật thể nhân loại vào năm nào?
Năm 2017, UNESCO công nhận nghệ thuật làm pizza "Pizzaiuolo" của người dân xứ Naples là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại. Nghệ thuật này là một thực hành ẩm thực gồm 4 giai đoạn khác nhau, liên quan đến việc chuẩn bị bột và nướng bánh trong lò củi, có cả động tác quay tròn bột độc đáo của những người thợ làm bánh. Naples hiện có khoảng 3.000 pizzaiuoli, tức những thợ pizza được đào tạo chuyên nghiệp, giữ vai trò "liên kết sống" giữa các thế hệ. Ảnh: Food & Wine Magazine. |