Nốt đen trên cơ thể cảnh báo bệnh ung thư da nguy hiểm

Tỷ lệ người dân mắc ung thư tế bào hắc tố có xu hướng gia tăng. Ảnh: Giatros-in.

ThS.BS Vũ Nguyên Bình, khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết hiện nay, tỷ lệ người dân mắc ung thư tế bào hắc tố có xu hướng gia tăng. Từ đầu năm đến nay, cơ sở y tế này tiếp nhận nhiều người dân đến khám được chẩn đoán mắc bệnh này.

Ung thư tế bào hắc tố là gì?

Theo bác sĩ Bình, đây là loại bệnh lý ác tính, phát triển từ các tế bào hắc tố. Chúng là tế bào chịu trách nhiệm sản xuất melanin, sắc tố tạo màu da.

Vào năm 2023, ước tính có khoảng 97.610 trường hợp u ác tính mới xảy ra ở Mỹ, gây ra khoảng 7.990 trường hợp không qua khỏi. Thống kê một số nước cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tăng gấp đôi sau 10-15 năm và tăng dần theo tuổi. Tỷ lệ mắc cao nhất được ghi nhận tại Australia 40/100.000 dân; tại Mỹ 12/100.000 dân và ở Việt Nam 0,4/ 100.000 dân.

Ung thư tế bào hắc tố có thể biểu hiện ở mọi vị trí trên cơ thể. Tuy nhiên, ở người châu Á hay gặp ở lòng bàn tay, bàn chân, chiếm khoảng 50% trường hợp.

"Khởi đầu là một vùng da tăng sắc tố màu sắc không đồng nhất, màu nâu xen kẽ màu đen xám, giới hạn khồng rõ ràng, không đau, không ngứa. Thương tổn lan rộng ra xung quanh, có thể loét hay xuất hiện các khối u nổi cao", BS Vũ Nguyên Bình nói.

Ung thư tế bào hắc tố gan bàn chân. Ảnh: BVCC.

Ngoài ra, một số tác giả cho rằng nốt ruồi ở một số vị trí dễ sang chấn như bàn tay, bàn chân, hay vùng cạo râu có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư tế bào hắc tố. Lời khuyên là nên cắt bỏ sớm nốt ruồi ở những vị trí này.

Theo vị chuyên gia, ung thư tế bào hắc tố còn xuất hiện ở dưới móng, biểu hiện bằng các thương tổn tăng sắc tố không đều, chiếm một phần hay toàn bộ nền của móng. Ung thư tế bào hắc tố dưới móng thường chẩn đoán muộn vì dễ nhầm với các bệnh khác như nốt ruồi dưới móng, xuất huyết do sang chấn, viêm quanh móng, nhiễm nấm, hạt cơm dưới móng.

Do vậy, khi có thương tổn tăng sắc tố dưới móng, bạn phải được khám kỹ, nhất là khi chúng lan hết chiều dài của bộ phận này.

Triệu chứng sớm

Theo bác sĩ khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ và Phục hồi chức năng, đa phần bệnh xuất hiện trên các tổn thương tăng sắc tố ở vùng da bị tỳ đè, cọ xát. Các khối u ác tính ở giai đoạn khu trú thường không ảnh hưởng nhiều sức khỏe bệnh nhân nên thường bị bỏ qua không được để ý tới.

Ung thư tế báo hắc tố móng ngón giữa bàn tay. Ảnh: BVCC.

Các dấu hiệu ban đầu của ung thư tế bào hắc tố có thể khá đa dạng. Trong thực tế, bệnh nhân có thể áp dung quy tắc "ABCDE", là những dấu hiệu sớm của ung thư tế bào hắc tố, để kiểm tra các tổn thương bất thường trên cơ thể.

• A (Asymmetry - Bất đối xứng): Nốt ruồi hoặc vết tăng sắc tố không có hình dạng đối xứng.
• B (Border - Bờ tổn thương): Bờ tổn thương không đều, lởm chởm hoặc mờ.
• C (Color - Màu sắc): Màu sắc không đều, có thể bao gồm nhiều màu sắc khác nhau như đen, nâu và thậm chí đỏ hoặc xanh.
• D (Diameter - Đường kính): Đường kính lớn hơn 6 mm.
• E (Evolving - Tiến triển): Tổn thương thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc theo thời gian.Nếu tổn thương có một trong các đặc điểm dưới đây cần đến khám ngay tại bệnh viện chuyên khoa.

Theo số liệu thống kê của Ủy ban Liên hợp về Ung thư Mỹ (AJCC - American Joint Committee on Cancer) năm 2009, tiên lượng của ung thư hắc tố da tại chỗ nhìn chung rất khả quan, tỷ lệ sống 5 năm trên 90%.

Với các khối u xâm lấn sâu hơn, tỷ lệ sống 5 năm dao động từ 50-90% tùy thuộc độ dày, loét da và tỷ lệ phân chia tế bào của khối u ác tính. Khi khối u đã di căn hạch vùng, tỷ lệ sống 5 năm sẽ giảm nhiều, dao động từ 20-70%. Tỷ lệ sống 5 năm của ung thư hắc tố da đã di căn xa là khoảng 10%.

"Điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường trên da và thăm khám kịp thời. Chẩn đoán sớm không chỉ giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn tăng cơ hội sống sót và giảm nguy cơ di căn của bệnh", bác sĩ Bình nhấn mạnh.