Nữ sinh 18 tuổi đột quỵ

Bệnh nhân điều trị đột quỵ tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh minh họa: Đinh Hà.

Bệnh nhân được đưa đến Bệnh viện Hà Đông cấp cứu, sau đó chuyển lên Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, trong tình trạng hôn mê. Kết quả chụp chiếu cho thấy cô gái bị chảy máu não do vỡ dị dạng mạch máu bẩm sinh, một dạng đột quỵ não ở người trẻ tuổi.

Sau một tuần điều trị tích cực, sáng 3/11, bệnh nhân đã tỉnh táo, nói chuyện được, có thể cử động tay chân nhưng chưa thể tự đi lại. Các bác sĩ cho biết cô sẽ tiếp tục tập phục hồi chức năng để hồi phục vận động.

Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Phó giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đột quỵ ở người trẻ như trường hợp trên thường xuất phát từ dị dạng mạch máu não bẩm sinh. Tuy nhiên, lối sống thiếu khoa học như thức khuya, căng thẳng kéo dài, ít vận động có thể làm tăng nguy cơ phát bệnh.

Đột quỵ gồm hai dạng chính: nhồi máu não (chiếm 80%) và chảy máu não (20%), với mức độ tổn thương từ nhẹ đến rất nặng, có thể đe dọa tính mạng. Dù ít gặp hơn, nhưng xuất huyết não thường có tỷ lệ tử vong cao và để lại di chứng nặng nề như sa sút trí tuệ, tàn phế.

Thống kê cho thấy 10-15% ca đột quỵ xảy ra ở người dưới 45 tuổi, dưới 50 tuổi chiếm khoảng 15-20% tổng số ca bệnh. Các chuyên gia cảnh báo bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết chuyển lạnh, khi mạch máu co thắt, huyết áp tăng và dễ hình thành cục máu đông.

PGS.TS.BS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, cho hay đột quỵ là cuộc chiến chống lại thời gian. Dù kỹ thuật cấp cứu đã tiến bộ, tỷ lệ bệnh nhân đến viện trong "giờ vàng" vẫn còn rất thấp.

Ông nhấn mạnh nguy cơ tái phát đột quỵ ở người trẻ là rất cao nếu không kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Ngoài ra, nhiều bệnh nhân phải đối mặt với di chứng thầm lặng như rối loạn nhận thức, trầm cảm - những vấn đề ít được chú ý nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống.

Theo PGS Tôn, việc điều trị và phục hồi sau đột quỵ cần được phối hợp đa chuyên khoa, nhằm giúp bệnh nhân ổn định tâm lý, phục hồi chức năng và sớm tái hòa nhập cuộc sống.

Các bác sĩ khuyến cáo mỗi phút trôi qua khi đột quỵ không được xử trí, khoảng 1,9 triệu tế bào não chết đi. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu là yếu tố sống còn.

5 dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ (theo quy tắc FAST):

• F (Face): Méo miệng, lệch mặt.
• A (Arm): Yếu hoặc liệt tay chân một bên.
• S (Speech): Nói khó, nói ngọng, không rõ lời.
• T (Time): Gọi cấp cứu ngay - từng phút đều quý giá.

Ngoài ra, đau đầu dữ dội, chóng mặt, mất thăng bằng, nhìn mờ, rối loạn ý thức cũng là những dấu hiệu cảnh báo cần đi viện ngay.