“Mỗi ngày tôi đều uống ít nhất một cốc nước ép trái cây lớn vào các buổi trưa, sau khi đi ăn cùng đồng nghiệp. Nước ép tốt, lại ngon nữa”, N.T.H. (nữ, 26 tuổi, ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ.
Theo H., cô đã duy trì thói quen này gần một năm nay, sau khi chuyển công ty và phát hiện một cửa hàng nước ép hoa quả ngay dưới cổng tòa nhà. Tùy từng mùa, mỗi ngày, H. lại lựa chọn các loại quả khác nhau để dặn dò nhân viên cửa hàng ép lấy nước và mang lên văn phòng.
Ngoài ra, H. đôi khi còn uống thêm nước ép hoa quả vào một số buổi tối, khi có dịp ra ngoài trò chuyện cùng bạn bè.
“Tôi có hẳn một danh sách các quán nước ép trái cây ở từng khu vực để tiện ghé vào khi cần nơi ngồi lại cùng bạn bè. Thay vì lựa chọn các quán cà phê thông thường, tôi và nhóm bạn đều thích những nơi này hơn. Rẻ, ngon lại đỡ tăng cân”, H. khoe.
H. cũng thừa nhận bản thân khá lười ăn và bận rộn. Do đó, thói quen uống nước ép giúp H. không cần ăn thêm hoa quả, tiết kiệm được nhiều thời gian.
Không phải lựa chọn tối ưu
Trao đổi với Zing, bác sĩ Lê Quang Hào, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhận định nước ép trái cây nhìn chung tốt cho sức khỏe với nhiều loại vitamin thiết yếu.
Theo một nghiên cứu được đăng tải trên trang thông tin y khoa PubMed, Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), việc tiêu thụ trái cây và rau củ ở dạng nước ép hoặc xay sinh tố có thể làm giảm mức homocysteine cũng như sự căng thẳng do quá trình oxy hóa, từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch.
 |
| Để tối ưu lợi ích với sức khỏe và tránh nguy cơ không đáng có, chúng ta nên ăn trái cây nguyên quả thay vì uống nước ép. Ảnh minh họa: rinckcontentstudio. |
Tuy nhiên, bác sĩ Hào nhấn mạnh chúng ta nên ăn toàn bộ phần hoa quả tươi thay vì chỉ ép lấy nước. Nguyên nhân là việc làm này khiến chúng ta vô tình bỏ phí phần chất xơ có trong hoa quả nguyên trái.
“Bên cạnh các loại vitamin, chất xơ trong hoa quả cũng rất cần thiết cho cơ thể. Theo khuyến cáo, mỗi người cần đảm bảo khoảng 25-30 g chất xơ/ngày. Đây là thành phần quan trọng giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng, đồng thời thải trừ các chất độc ra khỏi cơ thể”, ông nói.
Một nghiên cứu khác trên PubMed cho thấy các chất chống oxy hóa có liên kết tự nhiên với phần chất xơ bị mất đi khi ép trái cây. Các chất này đóng vai trò quan trọng trong lợi ích chung của hoa quả và rau củ tươi. Tuy nhiên, tùy từng loại máy ép, có tới 90% chất xơ bị loại bỏ trong quá trình ép hoa quả.
Bác sĩ Hào cho biết thêm một nguy cơ khác đến từ nước ép trái cây là bản thân chúng chứa khá nhiều đường. Trong một số trường hợp, nước ép trái cây thậm chí còn được cho thêm đường để tăng vị ngon. Lúc này, chúng cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể. Mặt khác, đường tinh khiết vốn được đánh giá là không tốt cho sức khỏe.
Theo Medical News Today, việc uống quá nhiều nước ép trái cây cũng mang đến một số rủi ro. Cụ thể, nhiều loại nước ép trái cây chứa nhiều đường và calo, từ đó gây ra một số vấn đề như tăng cân, tiểu đường loại 2 và bệnh tim.
Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS ONE, các nhà khoa học cũng tìm thấy những mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường loại 2 và đồ uống có đường, bao gồm nước ép trái cây.
Không phải giải pháp giảm cân
Từ những vấn đề trên, bác sĩ Lê Quang Hào khẳng định nước ép hoa quả không thể giúp cơ thể giảm cân. Thậm chí, việc loại bỏ chất xơ còn khiến chúng ta dễ tăng cân hơn.
Bác sĩ Hào giải thích: “Bản chất của tình trạng thừa cân, béo phì là năng lượng trong cơ thể bị mất cân bằng. Do đó, việc ăn kiêng không đúng cách, không dựa vào lý thuyết này sẽ không mang lại hiệu quả, thậm chí ảnh hưởng tới sức khỏe”.
Nhiều trường hợp thừa cân, béo phì nhưng vẫn luôn có cảm giác mệt mỏi do thiếu năng lượng và thường xuyên thèm ăn. Nguyên nhân là ở những người này, năng lượng sau khi vào cơ thể không được chuyển hóa để phục vụ hoạt động thể chất mà dự trữ lại.
Vị chuyên gia lấy ví dụ về những người bị tiểu đường với lượng đường trong máu luôn rất cao, thậm chí cơ thể buộc phải thải bớt ra ngoài qua nước tiểu. Tuy nhiên, các tế bào của nhóm người này vẫn không có đủ đường để làm việc do đường không vào được tế bào. Phần năng lượng dư thừa lúc này lại chuyển thành các tế bào mỡ để dự trữ.
 |
| Giảm cân bằng uống nước ép trái cây có thể làm phản tác dụng. Ảnh minh họa: jugoslocos. |
Tương tự với những người thừa cân, béo phì, họ thiếu các vi chất để chuyển hóa năng lượng nhằm phục vụ hoạt động trong ngày. Thay vào đó, chúng chuyển thành dạng năng lượng dự trữ, khiến cơ thể tăng cân, tích mỡ.
Việc một số người tìm cách ăn kiêng, giảm cân bằng việc chỉ uống nước ép trái cây cũng không hiệu quả khi xét theo nguyên lý này. Việc cung cấp quá nhiều đường nhưng thiếu chất xơ gây phản tác dụng.
Không những vậy, việc chỉ uống nước ép trái cây, dù chứa nhiều loại vitamin, không đảm bảo cho cơ thể đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, đồng thời gây thiếu hụt năng lượng tối thiểu cho các hoạt động khác.
Theo nghiên cứu được thực hiện vào năm 1993, đăng tải trên PubMed, hầu hết chế độ ăn kiêng bằng nước ép trái cây khiến người thực hiện chỉ tiêu thụ khoảng 600-1.000 calo/ngày, dẫn đến thiếu hụt calo nghiêm trọng.
Dù giúp những người này đã giảm cân nhanh chóng, việc giảm calo quá nhiều khiến quá trình trao đổi chất về lâu dài bị làm chậm lại. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và thậm chí khiến người thực hiện dễ dàng tăng cân trở lại.
Bác sĩ Hào khuyến cáo tùy thuộc loại hình lao động, mỗi người cần cung cấp một lượng năng lượng phù hợp cho cơ thể. Trong đó, phần năng lượng cơ bản là ngưỡng tối thiểu giúp tim, phổi, não,... vẫn hoạt động bình thường khi chúng ta ngủ hay không vận động. Phần năng lượng còn lại sẽ phục vụ các hoạt động trong ngày.
“Những người lao động ngoài trời, vận động viên sẽ cần một mức năng lượng nạp vào khác với nhân viên văn phòng, giáo viên,...”, vị chuyên gia nói thêm.
Ngoài ra, ông nhấn mạnh vai trò của việc tập luyện thể dục, thể thao. Trong quá trình tập luyện, năng lượng dư thừa sẽ được sử dụng, từ đó trực tiếp giúp cơ thể giảm cân.
Trong khi đó, hoa quả tươi chứa các vitamin và chất chống oxy hóa quan trọng, có sức khỏe. Tuy nhiên, trái cây hay rau củ vẫn mang lại lợi ích đầy đủ nhất khi được ăn toàn bộ thay vì ép hay xay sinh tố.
