Những ngày đầu tháng 6, buôn Đôn bước vào khoảng thời gian nóng nực nhất trong năm. Đến vùng đất cao nguyên này, du khách có lẽ không nên bỏ lỡ cơ hội ngắm nhìn những chú voi bước ra từ câu hát quen thuộc:

“Chú voi con ở bản Đôn, chưa có ngà nên còn trẻ con

Từ rừng già chú đến với người, rất ham ăn với lại ham chơi”.

Ghé thăm trại cứu hộ voi hoang dã, du khách sẽ có cơ hội tìm về với thiên nhiên, tự mình khám phá câu chuyện của những con người đang ngày đêm âm thầm làm công tác cứu hộ, chăm sóc các chú voi bị nạn. Ngày qua ngày, họ nỗ lực vượt qua mọi khó khăn để duy trì, bảo tồn số đàn voi hiện có.

Theo số liệu thống kê, buôn Đôn có tổng cộng 25 con voi. Trong đó, trạm cứu hộ có 5 con, vườn quốc gia Yok Đôn có 3 con, số voi còn lại thuộc các trung tâm du lịch và của người dân sở hữu.

Đ

ược mệnh danh là những "người làm vườn" của rừng rậm và thảo nguyên, voi giúp làm nảy mầm nhiều loại cây mà sẽ không thể mọc được nếu không đi qua hệ tiêu hóa của chúng. Hàng triệu du khách trên thế giới đi du lịch mỗi năm để nhìn thấy voi, giúp mang lại thu nhập và việc làm cho ngành du lịch ở các nước nơi voi sinh sống.

Trạm cứu hộ thuộc Trung tâm bảo tồn voi Đắk Lắk là một trong những nơi như vậy. Tuy cơ sở vật chất và thiết bị vẫn còn nhiều thiếu thốn, hạn chế, nhưng đây lại là nơi quan trọng nhất, trực tiếp cứu hộ và chăm sóc sức khỏe cho đàn voi tại buôn Đôn.

Voi Gold (trái) và Jun (phải) là 2 chú voi được chăm sóc đặc biệt tại trạm cứu hộ.

Mỗi chú voi được thuần hóa hoặc đưa về cứu trợ đều có tên gọi riêng. Voi cũng giống như con người, sống tình cảm, có cá tính riêng, biết vui, biết buồn và rất thông minh. Đôi khi chúng phá phách, nghịch ngợm như những đứa trẻ nhưng cũng có lúc lại vô cùng ngoan ngoãn, hiền lành.

Trong số những chú voi tại trạm cứu hộ, Gold và Jun là 2 chú voi đang được chăm sóc đặc biệt.

Gold được đưa về trạm vào cuối tháng 3/2016 do ngã xuống giếng ở hồ Ea Súp Thượng. Lúc đó Gold mới được 4 tháng tuổi, chỉ uống sữa, nước gạo và cháo.

Gold là trường hợp voi con mồ côi duy nhất được nuôi sống trên thế giới. Sau khoảng thời gian chăm sóc, Gold được ghép đàn 3 lần nhưng không thành vì voi đàn không chấp nhận.

Gold lại theo nhân viên về trại. Vì chơi với người từ khi còn bé nên Gold rất thích người và tinh nghịch.

Jun được đưa về trạm vào tháng 3/2015 do bị dính bẫy ở chân. Trong khoảng thời gian vật lộn để thoát bẫy, vòi của Jun cũng bị thương nặng, thủng một lỗ rất to. Vì chấn thương nặng nên việc điều trị cho Jun gặp rất nhiều khó khăn. Tháng 11/2017, sức khỏe của Jun đã dần ổn định. Trong lúc ghép đôi với Bunkon, Jun bị đánh gãy xương vì quá nghịch ngợm. Sau tai nạn, Jun tiếp tục được điều trị tại trạm cho đến nay.

Voi Jun mang trong mình nhiều nỗi đau nên rất khó tính và không hề dễ gần. Hiện tại, tâm lý của Jun cũng không ổn định. Tuy vậy, chú voi này lại rất thích leo trèo và đánh đu trên lưới sắt.

Tạm rời trạm cứu hộ đến vườn quốc gia Yok Đôn, du khách sẽ được lắng nghe những câu chuyện về voi và nài voi (quản tượng) thú vị khác.

Thoong Ngân là một chú voi đực khoảng 25 tuổi của rừng Tánh Linh, Bình Thuận. Thoong Ngân được các chuyên gia bắt năm 2002 từ Bình Thuận đưa về buôn Đôn để thuần dưỡng.

Lúc mới về, chú voi này rất hung dữ. Sau khoảng thời gian thuần dưỡng, sự hung hăng đã giảm khá nhiều nên chú được thả lại về rừng. Tuy nhiên, thời gian thuần dưỡng dài và gắn bó với con người nên Thoong Ngân không muốn thả về rừng. Chú voi rừng Tánh Linh được giữ lại vườn quốc gia Yok Đôn từ đó.

Tháng 9/2015, Thoong Ngân bị kẻ gian lẻn vào vườn quốc gia cưa trộm ngà. Sau sự cố này, Thoong Ngân được dư luận báo chí quan tâm và biết đến nhiều hơn.

Cũng qua câu chuyện này, Thoong Ngân thu hút sự hiếu kỳ của không ít du khách. Do đó, mỗi lần đến vườn quốc gia Yok Đôn, du khách thường yêu cầu Thoong Ngân chở đi chơi thay vì các chú voi khác.

Lớn tuổi hơn Thoong Ngân, Bun Khăm (voi cái, khoảng 55 tuổi) có nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc voi nhỏ và là bảo mẫu tốt cho voi con. Bun Khăm là bảo mẫu của Thoong Ngân, nuôi dạy và chăm sóc chú voi này từ nhỏ. Cũng chính Bun Khăm đã bắt và dắt Jun từ rừng về trạm cứu hộ để điều trị vết thương.

Ngoài Bun Khăm, Thoong Ngân, Jun và Gold, vùng đất phía Tây tỉnh Đắk Lắk còn nhiều chú voi khác đang được nuôi dưỡng để phục vụ cho việc khai thác du lịch.

Giữa không gian núi rừng xanh ngắt, những chú voi ngạo nghễ không chỉ đưa bạn đi du ngoạn dọc buôn làng, mà còn đặt bước chân vững vàng xuống dòng nước cuộn xoáy, để du khách chiêm ngưỡng con sông Sêrêpôk huyền thoại. Chi phí cưỡi voi có 3 mức giá là 150.000 đồng cho 15 phút, 300.000 đồng cho 30 phút và 600.000 đồng cho 1 giờ. Mỗi chuyến có 3 khách. Như vậy, tính ra một người chỉ tốn khoảng 50.000 đồng.

Thời kỳ hoàng kim, Buôn Đôn có đến gần trăm con voi, nhưng giờ đây số lượng chỉ còn vài chục con, rất đáng báo động. Số lượng voi giảm dần do sự tác động của nhiều nguyên nhân và biến đổi về môi trường sống là một trong số đó.

Ngoài ra, nạn chặt phá, đốt rừng gia tăng cũng khiến diện tích rừng ngày càng thu hẹp. Một nài voi cho biết: “Ngày trước chỉ cần đi 1-2 km là đến rừng nhưng bây giờ phải đi khoảng 10-15 km. Việc cho voi vào rừng ăn cây cỏ trở nên khó hơn nhiều”.

Khí hậu nóng lên cũng tác động xấu đến sức khoẻ của voi. Thời tiết hơn 30 độ ở Buôn Đôn lúc này vốn không phải là nhiệt độ thích hợp cho loài voi sinh sống. Do đó voi dễ mắc bệnh hơn, không ít voi đã chết vì những bệnh vặt như cảm cúm, tiêu chảy. Bởi vậy, hơn lúc nào hết, chúng cần có sự đồng hành của con người.

Có rất nhiều nhân viên và tình nguyện viên công tác tại trạm cứu hộ. Công việc hàng ngày của họ là tìm kiếm những chú voi bị nạn, chăm sóc và chữa trị cho chúng.

Dione Slagter - chuyên gia đến từ Tổ chức động vật châu Á (Animals Asia Foundation) đã có hơn 2 năm công tác tại trạm cứu hộ voi hoang dã buôn Đôn. Dione không trực tiếp chăm sóc cho các chú voi mà là người đưa ra các giải pháp hỗ trợ tối ưu về kinh phí, công nghệ và liệu pháp tốt nhất cho việc chữa trị về thể chất - tâm lý cho các chú voi gặp nạn.

Tại trạm, luôn có một nhóm tình nguyện viên cung cấp và chuẩn bị đồ ăn cho voi. Thân cây chuối và dưa leo là những món ăn mùa hè được loài động vật này ưa thích.

Chiều tàn, một số nhân viên sẽ về nhà, một số còn lại ở lại trực đêm. Ngày cứ thế khép lại với những tia nắng chiều óng ả, chiếu rạng vùng đất đỏ bazan.

Trong số nhân viên ở trạm, Linh là người trực tiếp chăm sóc các chú voi. Anh cũng là người gần gũi với Gold và Jun nhất.

Còn Ma Tâm lại là một nài voi chính hiệu, có tiếng tại vùng đất Tây Nguyên nói chung và buôn Đôn nói riêng. Sáng sớm vào rừng đón voi, cho chúng ăn rồi buộc bành lên lưng để voi chở du khách, chiều tối dỡ bành đưa voi vào rừng nghỉ. Một ngày của nài voi vốn chỉ đơn giản như vậy, nhưng lại cần đến rất nhiều tình thương yêu. Nài voi phải yêu, hiểu và gắn bó cả đời với voi, có khi còn gần gũi lâu dài hơn với… vợ.

Ma Tâm là người đã cùng Bun Khăm cứu hộ Jun, bắt và đưa Jun về điều trị vết thương trong những ngày đầu tiên chú voi này gặp nạn. Anh rất am hiểu về tâm lý và các giai đoạn phát triển của voi. Hàng ngày, Ma Tâm trực tiếp chăm sóc Bun Khăm, cùng Bun Khăm đi khắp vùng bản Đôn.

Nói tới người đồng hành đặc biệt của voi buôn Đôn, không thể không nhắc đến “huyền thoại” vua voi Ama Kông - biểu tượng sức mạnh của người đàn ông vùng đất Tây Nguyên hùng vỹ.

Ama Kông là người dân tộc M’Nông. Ông sinh năm 1910 (theo lời gia đình và khai sinh là năm 1917), tại bản Đôn, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk. Ama Kông là người săn được nhiều voi nhất ở Việt Nam (298 con), cũng là người nổi tiếng về săn và thuần dưỡng voi

Ông từng tặng voi cho vua Thái Lan, vua Lào và từng đi săn voi với hoàng đế Bảo Đại. Cũng chính Ama Kông đã tặng con voi trắng cho Tổng thống Ngô Đình Diệm. “Huyền thoại săn voi” của núi rừng Tây Nguyên cũng từng được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi giấy khen kèm khoản tiền thưởng 50.000 đồng với thành tích góp voi cho kháng chiến vào năm 1954.

Rạng sáng ngày 3/11/2012, Ama Kông mất ở tuổi 103. Ông có 4 vợ, 21 người con, 118 cháu, chắt.

Qua ống kính Oppo F7, nét đẹp hoang sơ của vùng núi xa xôi hẻo lánh nhưng chứa chan tình người hiện lên đầy rực rỡ, chân thực.

Cuộc sống của chúng ta vẫn đang tiếp diễn, ngày lại ngày. Cuộc sống của những đàn voi cũng vậy. Sau chuyến khám phá và tìm hiểu về buôn Đôn, có lẽ mỗi người đều có cảm nhận riêng về những chú voi và con người đặc biệt tại đây. Hãy cùng Oppo F7 lưu lại những khoảnh khắc đời thường gần gũi, mới mẻ và nhận cơ hội sở hữu điện thoại F7 bằng tham gia tại đây.