Triệu chứng âm thầm cảnh báo ung thư miệng

Một số vị trí viêm, loét bên trong khoang miệng có thể là dấu hiệu âm thầm cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có ung thư khoang miệng. Ảnh: Shutterstock.

Hầu như ai cũng từng trải qua cảm giác khó chịu khi bị viêm loét miệng. Phần lớn những vết loét này chỉ là hiện tượng tạm thời, tự lành sau vài ngày và ít gây lo ngại. Thế nhưng, chia sẻ trên QQ, Tiến sĩ Jia, chuyên ngành Ung bướu, Đại học Chiết Giang (Trung Quốc), nhấn mạnh không phải vết loét nào trong miệng cũng vô hại.

Ba giai đoạn hình thành ung thư khoang miệng

Sự hình thành ung thư khoang miệng không diễn ra đột ngột mà thường trải qua một quá trình lâu dài gồm ba giai đoạn.

Giai đoạn đầu tiên là khi niêm mạc miệng (lưỡi, má trong, sàn miệng…) bị kích thích hoặc tổn thương liên tục do yếu tố như răng sứt, răng giả cọ xát, nhai một bên, hút thuốc, uống rượu, nhai trầu, nghiện betel-quid… Những tổn thương này gây viêm hoặc tăng sinh/loạn sinh tế bào, tạo môi trường thuận lợi cho các đột biến.

Một số trường hợp còn liên quan đến nhiễm nấm Candida hoặc virus HPV, những yếu tố được chứng minh là làm tăng nguy cơ ung thư vùng miệng.

Nếu sự kích thích kéo dài không được loại bỏ, tế bào niêm mạc bắt đầu thay đổi để thích nghi với môi trường bất lợi. Đây là giai đoạn thứ hai, khi các tế bào xuất hiện những biến đổi bất thường nhưng chưa trở thành ung thư, còn được gọi là tổn thương tiền ung thư. Ở thời điểm này, chúng vẫn có thể được phát hiện và điều trị sớm, là “cơ hội vàng” để ngăn chặn ung thư hình thành.

Trên nền loạn sản, các tế bào mất khả năng kiểm soát, xâm nhập màng đáy, lan sâu vào mô dưới niêm mạc và phát triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy - dạng ung thư phổ biến của khoang miệng. Khi đã ở giai đoạn này, điều trị phức tạp hơn và tiên lượng kém hơn.

Một số bệnh truyền nhiễm như virus HPV hay nấm Candida cũng rất nguy hiểm, có thể gây viêm mạn tính, làm rối loạn quá trình tái tạo tế bào và về lâu dài làm tăng nguy cơ ung thư khoang miệng. Ảnh: Health.

Ba tổn thương trong miệng có thể là “điểm khởi đầu” của ung thư

Trong nhóm tổn thương tiền ung thư, ba dạng thường gặp nhất là mảng trắng, mảng đỏ và bệnh lichen phẳng miệng.

Xuất hiện mảng trắng

Mảng trắng là tổn thương phổ biến nhất, biểu hiện bằng những vùng niêm mạc có màu trắng hoặc xám trắng, không thể lau sạch, thường không gây đau nên dễ bị bỏ qua. Những mảng trắng có bề mặt sần sùi hoặc nổi gồ thường tiềm ẩn nguy cơ ung thư cao hơn, nhất là khi tồn tại kéo dài trong nhiều năm.

Xuất hiện mảng đỏ

Trong khi đó, mảng đỏ lại được xem là dạng nguy hiểm nhất. Nó thường có màu đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, bề mặt mềm, mịn như nhung. Nhiều nghiên cứu cho thấy hơn một nửa số trường hợp mảng đỏ có thể tiến triển thành ung thư nếu không được can thiệp.

Bệnh lichen phẳng miệng

Bệnh lichen phẳng miệng là rối loạn tự miễn mạn tính, thường gặp ở người trưởng thành và có liên quan đến sự mất cân bằng trong hệ miễn dịch cũng như căng thẳng tâm lý kéo dài. Bệnh biểu hiện dưới nhiều hình thái khác nhau.

Ở dạng nhẹ, niêm mạc má thường xuất hiện những đường trắng mảnh đan xen như mạng lưới, ít gây khó chịu và hiếm khi tiến triển nặng. Tuy nhiên, ở dạng loét hoặc teo, vùng tổn thương có thể đỏ rát, đau và dễ chảy máu. Nếu kéo dài mà không được điều trị, những vết loét này có thể biến đổi ác tính, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư miệng.

Khi nào nên đến bệnh viện?

Theo tiến sĩ Jia, việc phát hiện sớm những biến đổi trong khoang miệng có thể cứu lấy mạng sống của một người. Vị chuyên gia khuyến cáo mỗi người nên tự kiểm tra miệng ít nhất một lần mỗi tháng, dưới ánh sáng tốt và trước gương, quan sát kỹ môi, lợi, hai bên má, lưỡi, vùng dưới lưỡi và vòm miệng.

Nếu phát hiện vết loét dai dẳng hơn hai tuần, mảng trắng hay đỏ bất thường, hoặc cục cứng nhỏ không rõ nguyên nhân, cần đi khám càng sớm càng tốt. Một số dấu hiệu nguy hiểm khác cũng cần chú ý như cảm giác tê, đau rát, hoặc răng lung lay mà không có lý do.