Một buổi trưa mùa hè oi ả năm 2011, khi đang đi cắt cỏ ở ven sông Cà Lồ, một người dân trú tại thị trấn Chi Đông, huyện Mê Linh, Hà Nội, phát hiện xác chết nổi lập lờ trên mặt nước. Khi có mặt tại hiện trường, Công an huyện Mê Linh xác định nạn nhân là nam giới khoảng hơn 40 tuổi, mặc áo may ô, quần soóc xanh, thi thể đang trong giai đoạn phân hủy. Đánh giá sơ bộ, cán bộ điều tra nhận định nạn nhân có nhiều vết thương nặng ở phần đầu. Những dấu vết ấy hướng suy luận đến một vụ án giết người nên Công an huyện Mê Linh đã báo cáo Công an TP Hà Nội và Phòng Cảnh sát hình sự.
Giám định của bộ phận Kỹ thuật hình sự cho thấy nạn nhân đã tử vong trước đó nhiều ngày. Riêng vết thương ở vùng đầu được gây ra bởi vật tày, cứng. Ngoài ra, phần lưng nạn nhân có 17 lỗ thủng nhỏ giống vết của đạn ghém. Tuy nhiên, cơ quan công an không phát hiện đạn trong cơ thể. Như vậy, có thể đánh giá đây là thương tích được gây ra bởi vật sắc nhọn.
Nạn nhân không có giấy tờ tùy thân. Bị nhiều vết thương, nhưng nguyên nhân dẫn đến tử vong lại là do ngạt nước. Rõ ràng, trước khi bị rơi xuống sông, người này vẫn còn sống. Hiện trường phát hiện ra thi thể người xấu số không có dấu hiệu của bất cứ cuộc vật lộn nào. Căn cứ vào kết quả giám định, cơ quan công an cho rằng nơi nạn nhân bị sát hại chắc chắn không phải vị trí phát hiện ra thi thể.
Đỗ Xuân Hải và Trần Văn Quảng tại thời điểm bị bắt |
Các tổ công tác của Công an huyện Mê Linh và Phòng Cảnh sát hình sự được cử đi xác minh dọc 2 bên bờ sông Cà Lồ. Ngược theo dòng chảy đến gần cầu Thống Nhất (xã Kim Anh, huyện Sóc Sơn), trinh sát phát hiện tại khu vực này nhiều bụi cây bị dập nát, chứng tỏ từng xảy ra vật lộn. Gần đó cũng có nhiều vết máu dạng giọt. Trên đường bê tông, trinh sát tìm thấy, 1 thanh sắt nhọn đầu, 1 vũng máu đã khô cùng 1 viên đá vỡ đôi có dính máu.
Tất cả những dấu vết, vật chứng được tìm thấy hoàn toàn trùng khớp với thương tích trên đầu, lưng nạn nhân. Công tác khám nghiệm đã chỉ ra nạn nhân bị hành hung bởi các vật chứng nói trên. Khi nạn nhân chưa chết, hung thủ đã ném người này xuống sông.
Truy lùng nghi phạm
Do nạn nhân không có giấy tờ tùy thân nên việc xác định danh tính gặp khó khăn. Cuối cùng, thông qua các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan công an xác định nạn nhân là anh Nguyễn Văn T. (sinh năm 1973, trú tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội). Theo thông tin gia đình cung cấp, tối 6/7/2011, anh T. đi xe máy ra khỏi nhà. Đến 21h cùng ngày không thấy em về, anh trai nạn nhân đã gọi điện thoại nhưng không liên lạc được.
Thời điểm thi thể anh T. được phát hiện, tiền bạc và chiếc xe máy mà nạn nhân sử dụng cũng đã biến mất. Tìm hiểu về nạn nhân, các trinh sát thu được rất ít thông tin do anh T. có cuộc sống khép kín, không có nhiều bạn bè. Trong công việc làm ăn, người này không mâu thuẫn với ai, vì thế không thể phát sinh thù tức để có thể dẫn tới thảm án.
Anh T. là người chăm chỉ lao động, thường đi làm thuê cho các hộ dân trong vùng. Không thu được nhiều thông tin có giá trị nhưng cơ quan công an cũng khoanh vùng được nhiều nghi can trên địa bàn huyện Mê Linh, Sóc Sơn, thậm chí cả Đông Anh để tiến hành rà soát.bNhiều người có tiền án, tiền sự, ma túy, cờ bạc, bất minh về tài chính đã được gọi hỏi, nhưng tất cả đều có bằng chứng ngoại phạm.
24 giờ sau khi phát hiện thi thể anh T., câu trả lời về kẻ thủ ác vẫn treo lơ lửng đối với các điều tra viên. Vào thời điểm những manh mối về bạn bè, quan hệ xã hội của anh T. đang rất mơ hồ thì xuất hiện một thông tin được coi là “ánh sáng cuối đường hầm”. Đó là anh T. thường chơi với những thanh niên rất trẻ và đây có thể là mấu chốt của vụ án.
Hung khí gây án. |
Ngoài việc tập trung xác minh những mối quan hệ của nạn nhân, cơ quan công an còn đẩy nhanh việc tìm kiếm chiếc xe máy mà anh T. bị mất sau khi bị sát hại. Một cuộc rà soát trên diện rộng được tiến hành. Tập trung xác minh những người bạn của anh T., các điều tra viên nhận được thông tin vào đêm 6/7 (thời điểm anh T bị sát hại) có 2 thanh niên rất trẻ đi xe máy giống với xe của nạn nhân sở hữu. Trên đường đi, chiếc xe đó bị tai nạn nên được đối tượng đưa đi sửa. Nhưng chiếc xe đang sửa ở đâu thì không ai rõ. Các trinh sát đã lùng sục hàng chục cửa hàng sửa chữa xe máy trên địa bàn.
Đến đêm 7/7, công an phát hiện chiếc xe tại một cửa hàng sửa xe máy. Qua khai thác thông tin, trinh sát xác định người mang xe đến sửa là Đỗ Xuân Hải (sinh năm 1994, trú tại xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn). Ngay lập tức, Hải bị cơ quan công an bắt khẩn cấp. Từ đây, đồng phạm của Hải trong vụ sát hại anh T. cũng lộ diện, đó là Trần Đình Quảng (sinh năm 1994, cùng trú tại xã Thanh Xuân). Khi bị bắt giữ, 2 nghi phạm này mới hơn 16 tuổi.
Âm mưu giết người
Hoàn cảnh gia đình Quảng khá éo le. Bố mẹ ly hôn, Quảng sống cùng mẹ trong khu tập thể nơi mẹ dạy học. Do thường xuyên đau yếu nên mẹ Quảng ít có khả năng theo sát cậu con trai. Khi còn nhỏ Quảng là cậu bé ngoan, biết lo lắng, chăm sóc mẹ. Tuy nhiên lớn lên, Quảng sớm sa vào chơi bời lêu lổng, cặp kè với một số bạn hư hỏng, không chịu học hành…
Một trong những người bạn thân của Quảng là Đỗ Xuân Hải, ở cùng thôn. Khác với hoàn cảnh của Quảng, Hải có bố là cán bộ xã, kinh tế gia đình khá sung túc. Thế nhưng Hải lại thích chơi bời, đàn đúm, gây gổ đánh nhau… Chơi với nhau khá thân, đi đâu Quảng và Hải cũng như hình với bóng. Đúng dịp nghỉ hè, khi Quảng và Hải đang đi chơi thì được một người rủ đi uống rượu ốc. Theo Hải giới thiệu thì người này tên T., nhà ở cùng xóm với Hải.
Hai thanh niên trẻ nhanh chóng say mềm. Không biết có phải vì thấy Quảng và Hải say rượu hay không mà khi ngồi cùng, cả 2 đều bị anh T. cầm tay, ôm vai, có hành động khác lạ. Sau buổi tối hôm ấy, Quảng và Hải phán đoán có lẽ anh T. là người đồng tính. Anh T. sau đó còn nhiều lần gặp gỡ 2 thanh niên này ỡm ờ, gạ gẫm…
Trước hành vi ấy, Quảng và Hải cảm thấy bị xúc phạm nên bàn nhau sát hại anh T. để thỏa nỗi căm tức. Tìm đến một công trình xây dựng, Quảng và Hải nhặt 2 thanh sắt phi 6 mang về mài nhọn đầu, giấu đi, chờ cơ hội ra tay. Tối 6/7, khi anh T. gọi điện rủ cả 2 đi uống rượu, Quảng và Hải nghĩ cơ hội đã đến nên nhận lời. Sau đó, họ lừa anh T. vào chỗ vắng. Khi người đàn ông đang âu yếm Quảng thì Hải đứng phía sau dùng thanh sắt nhọn tấn công. Thấy anh T gục xuống và hô “cướp, cướp”, Quảng và Hải tiếp tục tấn công bằng gạch đá và sau đó kéo nạn nhân vứt xuống sông Cà Lồ.
Tại phiên tòa xét xử, do mức độ nghiêm trọng của tội ác mà Quảng và Hải đã gây ra, HĐXX nhận định phải tuyên một bản án nghiêm khắc. Do thời điểm gây án cả 2 đều dưới 18 tuổi, TAND thành phố Hà Nội đã tuyên mức án 17 năm tù với cả 2 bị cáo về tội Giết người và Cướp tài sản.
2 cuốn sách giúp hiểu rõ hơn về luật hình sự
1. Bộ luật Hình sự (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đề cập các điều luật về đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức.
2. 55 cặp tội danh dễ nhầm lẫn trong Bộ luật Hình sự giúp tìm ra những điểm mấu chốt mang tính bản chất để phân biệt tội danh này với tội danh khác.