Tình trạng thừa cân kéo dài sẽ gây rối loạn chức năng trong cơ thể, từ đó diễn tiến thành bệnh. Bệnh tiến triển âm thầm trong thời gian dài khiến việc điều trị, phục hồi khó khăn và tốn kém.
Thực trạng báo động
Trẻ em thừa cân, béo phì tại Việt Nam tăng nhanh trong 10 năm qua, đặc biệt tại thành thị. Theo thống kê của Bộ Y tế, riêng năm 2020, tỷ lệ thừa cân béo phì khu vực thành thị chạm ngưỡng 26,8%, nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%. Trước đó, Viện Dinh dưỡng Quốc gia công bố tỷ lệ béo phì ở trẻ em nội thành tại TP.HCM vượt 50%, Hà Nội vượt 41%.
Theo WHO, béo phì ở trẻ em là một trong những gánh nặng sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất thế kỷ XXI.
TS. BS Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa Dinh dưỡng - lâm sàng, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết: “Hậu quả của thừa cân, béo phì thường khó nhận biết nhưng không thể xem nhẹ. Khi trẻ béo phì mắc những bệnh lý như tiêu chảy, viêm phổi..., bệnh thường có xu hướng tiến triển nặng hơn, thời gian điều trị kéo dài”.
     |
| Poster tuyên truyền về tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em của Bộ Y tế. |
Theo chuyên gia, thừa cân, béo phì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao, quá trình dậy thì của trẻ, đồng thời để lại nhiều nguy cơ mắc bệnh khi trưởng thành. Béo phì khi nhỏ cũng có liên quan mật thiết đến béo phì ở tuổi trưởng thành.
“Trẻ có dấu hiệu tăng cân quá nhanh có nguy cơ béo phì khi trưởng thành. Đối với trẻ béo phì, tỷ lệ này còn cao hơn, kèm theo đó là các bệnh lý như tim mạch, huyết áp, tiểu đường và nhiều bệnh mạn tính khác”, bác sĩ Mỹ Thục cho biết thêm.
Về mặt tâm lý, từ 8 tuổi trở lên, khi bắt đầu nhận thức về hình thể, trẻ thừa cân dễ tự ti và gặp khó khăn trong việc giao tiếp. Nhiều chuyên gia cảnh báo, trẻ béo phì tiềm ẩn nguy cơ trầm cảm cao.
Nhiều phụ huynh còn chủ quan
Hiện nay, nhiều phụ huynh nhận thức được thừa cân béo phì là không tốt nhưng vẫn chủ quan và ít khi chủ động kiểm tra định kỳ cân nặng của trẻ. Theo điều tra của Viện Dinh dưỡng, 53% phụ huynh không biết con mình bị thừa cân hoặc đánh giá thấp hơn một mức so với thực tế.
“Phụ huynh thường đưa con đến khám khi trẻ đau chân, đau xương hoặc lo lắng về chiều cao. Đến khi thăm khám, bác sĩ mới ghi nhận trẻ bị thừa cân, béo phì”, bác sĩ Mỹ Thục cho biết.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng cân thiếu kiểm soát ở trẻ.Trong đó, việc cung cấp dinh dưỡng quá mức là nguyên nhân mấu chốt. Nhiều gia đình Việt vẫn quan niệm “nuôi con bằng mắt", trẻ phải tròn trịa, đầy đặn mới “đạt chuẩn”.
Theo bác sĩ Mỹ Thục, khi xã hội phát triển, cha mẹ mong muốn con có dinh dưỡng tốt để phát triển não bộ, chiều cao nhưng lại cung cấp thiếu cân đối, có xu hướng cho trẻ ăn nhiều hơn nhu cầu cần thiết. Ngoài ra, việc lười vận động, ít ăn cùng gia đình, nạp quá mức thức ăn nhanh, nước ngọt công nghiệp... cũng là những nguyên nhân khiến tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ nhỏ tăng nhanh.
 |
| Cha mẹ nên cung cấp dinh dưỡng cân đối, phù hợp nhu cầu cần thiết của trẻ. |
Các chuyên gia khuyến nghị, để trẻ phát triển cân đối, phụ huynh cần theo dõi tiến trình phát triển của con thông qua biểu đồ tăng trưởng, tham chiếu các thước đo để nhận biết ngay nếu con vượt ngưỡng cân nặng và không thờ ơ trước dấu hiệu thừa cân.
Hậu quả trẻ béo phì thường không đến ngay. Do đó, nhiều cha mẹ xem nhẹ tình trạng thừa cân, thậm chí còn có tâm lý chủ quan trẻ sẽ cân đối trở lại khi dậy thì. Cha mẹ cần dự phòng thừa cân, béo phì cho trẻ từ sớm để giúp con phát triển cân đối, toàn diện và tránh được những hệ lụy sức khỏe khi trưởng thành.
Bình luận