Vụ trộm táo bạo ở Brazil gây chấn động giới nghệ thuật

Tác phẩm Le Clown thuộc tuyển tập Jazz (1947) của Henri Matisse. Ảnh: Quỹ Nghệ thuật Margaret Hannah Olley, 2014.

Hơn một chục tác phẩm đã bị đánh cắp tại Thư viện Mário de Andrade ở São Paulo (Brazil) vào ngày 7/12, trong đó có 8 bản in của Henri Matisse và 5 bản in của danh họa Brazil Candido Portinari. Vụ trộm xảy ra trong giờ tham quan triển lãm Từ sách đến bảo tàng, khiến giới văn hóa Brazil chấn động và buộc lực lượng chức năng mở cuộc truy tìm quy mô lớn.

Theo CNN Brazil dẫn thông tin từ cảnh sát quân sự, hai người đàn ông bước vào thư viện trong giờ mở cửa, khống chế một nhân viên an ninh và một cặp vợ chồng lớn tuổi trước khi bỏ trốn về phía ga tàu điện ngầm Anhangabaú gần đó. Một nghi phạm bị bắt ngày 8/12, trong khi cảnh sát tiếp tục truy lùng người còn lại.

Triển lãm là dự án hợp tác giữa thư viện và Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại São Paulo từ tháng 10, trưng bày các tác phẩm của Matisse, Portinari và họa sĩ Pháp Fernand Léger. Cơ quan Văn hóa và Kinh tế Sáng tạo Thành phố cho biết những bản in bị lấy đi mang giá trị “lịch sử, văn hóa và nghệ thuật”, nên không thể định giá thuần túy về kinh tế.

Trong số các tác phẩm bị mất có những trang từ Jazz (1947), cuốn sách phiên bản giới hạn của Matisse với hình ảnh rực rỡ lấy từ các tác phẩm cắt dán nổi tiếng, kèm theo phần viết tay thể hiện suy ngẫm của ông về nghệ thuật và cuộc sống. Matisse, qua đời năm 1954, là một trong những nghệ sĩ có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20, đồng thời thực hiện hơn 800 bản in với nhiều kỹ thuật khác nhau.

Thư viện Thành phố Mário de Andrade ở São Paulo, Brazil. Ảnh: Prefeitura.

Vụ trộm ở São Paulo diễn ra vài tuần sau vụ đột nhập táo bạo tại Bảo tàng Louvre (Paris) tháng 10, khi nhóm trộm mặc áo khoác vàng dùng thang gắn trên xe tải để lấy chín món trang sức trị giá hơn 100 triệu USD. Giới chuyên gia xem đây là dấu hiệu cho thấy các tổ chức văn hóa ngày càng bị nhắm tới - không phải vì tranh danh giá, mà vì nhiều hiện vật có thể tháo rời, nung chảy hoặc bán dưới dạng vật liệu thô.

Theo Remigiusz Plath, thư ký Ủy ban Quốc tế về An ninh Bảo tàng, bảo tàng là “mục tiêu tương đối dễ tiếp cận” so với các cơ sở được bảo vệ nghiêm ngặt như ngân hàng. Ông cho biết các thiết chế văn hóa luôn phải cân bằng giữa việc siết chặt an ninh và đảm bảo tính mở cho công chúng. “Khi bảo tàng mở cửa, bạn có thể bước vào và nhìn thấy hiện vật ngay trước mắt. Chỉ cần dùng lực mạnh để phá lớp bảo vệ, bạn gần như có thể tiếp cận được những vật liệu quý đó”, ông nói.